Türkiye, geçen yıl ortasında başlattığı kademeli olarak sıkılaşan para politikasının ekonomiyi yavaşlatan sonuçlarını net olarak görmeye başladı. Henüz enflasyonda kalıcı ve net bir iyileşmeyi hissetmiyor olsak da; üretim ve tüketim taraflarında aşağı yönlü hissedilir bir değişim var. Haziran ayında 47,9 olan İSO-PMI endeksi, temmuzda 47,2’ye geriledi. Böylece endeksteki gerileme beşinci ayına taşındı.
Yeni siparişler, Kasım 2023 seviyesine inerken, son 20 ayın dönemin en sert düşüşünü kaydetti. Yeni siparişlerdeki yavaşlamayla birlikte istihdam seviyeleri de düşüş gösterdi. 10 sektörün tamamında PMI endeksleri 50’nin altında değer aldı.
Önceki ayların aksine gıda sektörü de negatif bölgeye indi. Yeni siparişler son dokuz ayda ilk kez olmak üzere takip edilen 10 sektörün tamamında yavaşlama gösterdi. Üretimde ise giyim ve deri ürünleri haricindeki tüm sektörlerde daralma yaşandı.
Tekstil sektöründe yeni siparişlerdeki daralma 14 aya ulaştı. 10 sektör içerisinde üretim ve yeni siparişlerdeki en belirgin yavaşlama elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe gerçekleşti. Ekonomik güven endeksi temmuzda önceki aya göre yüzde 1,5, geçen yıla göre yüzde 5 azalarak 94,4’e indi. Dört aydır gerileyen endeks, Ağustos 2023’ten beri en düşük düzeyine geldi. Önceki hafta açıklanan reel kesim güven endeksi 1,8 puan düşerek son 4 yılın en düşük seviyesine inmiş; hizmet sektörü güveni yüzde 1,1, perakende sektörü güveni yüzde 1,5, inşaat sektörü güveni ise yüzde 0,9, tüketici güven endeksi yüzde 3,1 azalmıştı.
Son birkaç ayda perakende satışlarda da kayda değer bir yavaşlama göze çarpıyor. Geçen yıl yüzde 30’un üzerine çıkan perakende satış hacim endeksindeki artış, son açıklanan mayıs verisinde yüzde 5,8 düzeyine gerçekleşti. Konut piyasası durgun ve önümüzdeki aylarda bu seyrin devamı bekleniyor. Otomobil ve hafif ticari araç satışları nisandan bu yana geriliyor.
Sektörlere yayılan yavaşlama şirketler tarafında işleri zorlaştırırken, geçtiğimiz günlerde yapılan elektrik, doğalgaz zamları ve politika faizinde bir süre daha bu seviyelerde kalacak olmamız, beklentilerin de zayıflamasına neden oluyor. Bu, mevcut politikaların gerekliliğine ve tünelin sonunda Türkiye’yi neyin beklediğine yönelik iletişimin güçlendirilmesini gerektiriyor.
YURTİÇİ
Pazartesi 10:00: Temmuz enflasyonu
Salı 14:30: Temmuz ayı reel kur endeksi
Perşembe 10:00: TCMB enflasyon raporu
Cuma 10:00
■ Haziran ayı sanayi üretim endeksi
■ Haziran ayı dış ticaret endeksleri