Son haftalarda “Türkiye ekonomisi nereye gidiyor” sorusu çok sık gündeme geldi, umut aşılayan haberlerin kaynağı olan kurumlar ve kişiler çoğu kez uyarı içeren mesajları da ihmal etmedi. Örneğin Türkiye’nin kredi notunu B’den B+’ya yükselten S&P adlı ünlü rating kuruluşu şu uyarıyı yaptı: “Türkiye’nin finansal istikrarı bozulur ve kamu maliyesi üzerindeki baskılar yoğunlaşırsa görünümü durağana çevirebiliriz” dedi. (Karar Gazetesi, 5 Mayıs 2024)
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Almanya’da yaptığı bir konuşmada “Enflasyonda Mayıs ayında %70 ile zirveyi bulacağız ama daha sonra uygulamaya koyduğumuz programla enflasyon hızlı bir düşüşe geçecek” vaadinde bulunduktan sonra 2005’i atlayıp “2006 yılında tek haneli enflasyonu görebileceğiz” dedi. (Karar 5 Mayıs 2024)
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) son araştırması Türkiye’nin bütçe açığının 2024 sonunda yeni bir rekor kırarak GSYH’nın %8.3’üne tırmanacağını gösteriyor. TEPAV Bütçe İzleme Bülteni’ne göre, ilave tedbirlerin alınmaması durumunda 2024 yılı sonunda bütçe açığı 783,8 milyar TL.nin üzerine çıkabilecek, açığın milli gelire oranını da %6.4’den %8.3’e yükselebilecek. Yani S&P’nin notumuzu durağana düşürmek için sözünü ettiği baskılar gerçeklemiş olacak. (EKONOMİ gazetesi, 3 Mayıs 2024)
Merkezi Paris’de bulunan OECD ise Türkiye ekonomisinin son fotoğrafını çekerken “Türkiye’de yüksek enflasyon çok inatçı” yorumunu yaptı. OECD’nin tahminine göre Türkiye’de ortalama enflasyon 2014’de %55.5, 2025’de ise %28.9 olacaktı.
Türk Lirası en çok değer kaybeden para
7 Mayıs 2024 tarihli Sözcü gazetesinin haberine göre Türk Lirası 2024 yılının ilk dört ayında ABD Doları karşısında en fazla değer kaybeden para oldu. Türk Lirası ABD Doları karşısında %8.93 değer kaybederken Şili, Tayland, Arjantin, Güney Kore, Macaristan, Endonezya ve Çek Cumhuriyeti paralarını geride bıraktı. The Economist dergisinin 42 ülkeyi kapsayan ve ülke paralarının son 12 aydaki değer kaybını gösteren listesinde ise Türk Lirası ABD Doları’na karşı %40 değer kaybetmiş görünüyor ve %75 değer kaybeden Arjantin pesosundan sonra ikinci sırada yer alıyor. Türkiye için gerçekten övünülecek(!) bir başarı bu ama ne yazık ki sıralamanın ters ucunda sıra kapmış bulunuyor Türk Lirası.
Çare tasarruf tedbirleri mi?
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçim kazanma büyüsü 31 Mart’ta bozuldu. Sanırım kendisi de bu yenilgiyi ciddiye aldı ve yeni önlemlerden söz etmeye başladı. Erdoğan önceki gün yaptığı açıklamada “kamu kesiminde tasarruf kültürünü güçlendirecek adımlar atacağız” demiş ve 100 milyar liralık bir hedef koymuş.
AK Parti’nin belediyelerinde tasarruf kültürü yerine para saçma ve lükse kaçma kültürünün çok fazla gelişmiş olmasının pek iyi sonuç vermediğini Sayın Erdoğan da nihayet anladı galiba ve bu açıklamayı yaptı.
Siyasette yeni dönem
Yerel seçim sonuçları yıllardır belki de ilk kez Türkiye’nin siyaset sahnesinde yeni gelişmelerin gündeme gelebileceğini gösteriyor. Türkiye ekonomisindeki gelişmeler de bu yeni çerçeve içinde şekillenecek. Şunu çok iyi bilmeliyiz ki Sayın Erdoğan’ın 2017’den beri uyguladığı, seçim kazanmaya öncelik veren senaryonun kötü mirasından kurtulmadan Türkiye ekonomisi istikrarlı büyümeyi yakalayamaz.
Bu noktada Sayın Erdoğan’la CHP muhalefeti arasında başlamış görünen diyalogun alacağı şekil önem kazanıyor. Erdoğan’ın bu fırsatı kullanmayıp “eski hamam eski tas” havasına girmesi halinde kimse ekonomide beklenen iyileşmenin sürebileceğini sanmasın.