Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün, Shell Türkiye Ülke Başkanı Ahmet Erdem, Zorlu Enerji CEO’su Sinan Ak, Togg CEO’su Gürcan Karakaş, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası EBRD Enerji Sektörü Ülke Bölüm Müdürü Mehmet Erdem Yaşar, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği ELDER Genel Sekreteri Özge Özden, SiRo Genel Müdürü Özgür Özel ve EUROGIA ve Eşarj Yönetim Kurulu Başkanı Murat Pınar’ın katıldığı, direktörlüğünü Bora Şekip Güray’ın yaptığı Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi IICEC’nin “Dünyada ve Türkiye’de Elektrikli Araçlar Görünümü” konferansında Uluslararası Enerji Ajansı IEA Başkanı Dr. Fatih Birol, “Dünyada yeni bir enerji sistemi kuruluyor… 2018-2019 döneminde, dünyada satılan her yüz aracın iki tanesi elektrikli iken, bugün yüzde 10’lara yaklaştığını görüyoruz… En büyük 20 otomobil üreticisinden 18’inin, 2030 itibariyle elektriklileri esas ana üretim alanı yapacak… Batarya üretim kapasitesi de 2030 yılına kadar 10 katı kadar büyüyecek… İmalat sırasında ihtiyaç duyulan kritik madenlerin, lityum, manganez, kobaltın dörtte üçü sadece birkaç ülkede olması, bunlara bağımlılıkla talebin 10 yıl içinde 7 misli artacak olması ve fiyatların da yükselecek olması ciddi bir sorun. Ayrıca rafine kapasitesinin yüzde 90’ının Çin’de olması da… Uluslararası Enerji Ajansı önderliğinde yeni bir kritik enerji arz güvenliği sistemi kurulması yönünde çalışıyoruz.” sözlerini “Hükümetlerin desteği olmadan emekleme çağındaki bu yeni teknolojilerin birdenbire hayata geçmesi mümkün görünmüyor. Tesla’nın bile, 13 yıl önce toparlanma fonundan yarım milyar dolar destek almış olması, bugünkü başarısında büyük rol oynadı.” diyerek tamamlıyordu.
Haydar Yenigün de, Yeşil Mutabakat ile birlikte net bir tarif yapıldığını, Türkiye’de milli gelirin yüzde 5’inden fazlasını üreten otomotiv sektörünün kapasitesinin 1-2 yıl içinde 2,5 milyona çıkacağını öngördüklerini ve kurulu 2 milyon kapasitemizin yüzde 85’inin ihraç edildiğini hatırlatarak, 6,8 milyar dolarlık dış ticaret fazlasını sürdürebilmek için de AR-GE yatırımlarına devlet teşviklerinin artarak devam etmesinin Avrupa’da otomobilde 6’ncı, ticari vasıtada 2’inci, toplamda ise Avrupa içinde 4’üncü sıradaki üretimimizi daha da yükselteceğinin altını çiziyordu. Kanun koyucular tarafından mevzuatın değişmesi, geçiş planının olması, teşvik mekanizmaları ve Türkiye’ye özgü olarak vergi politikasının yeniden yapılandırılması gerektiğinden de bahsediyordu.
IICEC raporundaki 2030 yılında elektrikli araçların yeni satışlarda üçte birin üzerinde paya ve toplam elektrikli araç parkının 2 milyona ulaştığı Yüksek Büyüme Senaryosunda; elektriğin petrolü ikamesiyle petrol faturasında 2021 fiyatlarıyla 2,5 milyar dolar tasarruf sağlanabiliyor. Petrol tüketiminde temiz elektrik ile sağlanan bu tasarruf, Türkiye’nin büyük oranda ithalatçı olduğu petrol arzında, fiyat dalgalanmalarından kaynaklı riskleri azalttığı gibi enerji güvenliğini güçlendirme hedeflerini de destekliyor.
2053 net karbon sıfır yol haritasında büyük adımlarla ilerleyen Shell ise, hidrojen, biyo-yakıt çalışmalarının yanında 15 büyük rafinerisinin 6 tanesini enerji parkına çevrime planı var. 2025’e kadar rafine edilmiş ürün üretimlerini yüzde 55’e kadar azaltacak olan Shell’in yenilenebilir enerji kaynakları üzerine büyük yatırımlarının yanında 2025’e kadar 250 bin şarj noktası, 2050 yılına kadar da 5 milyon şarj noktası kurma hedefi bulunuyor.
ELDER ve Zorlu Enerji’nin açıklamalarında da, şarj yerleri ile ilgili altyapının hızlandırılması ve devletin teşvik mekanizmalarını devreye alması gerektiğini vurgulanıyordu.
İşte; elektrikli araçların, enerji ve iklim geleceğindeki rolünün önemi böylece bir kez daha ortaya konulurken, “Özellikle enerji sektörü, otomobil dünyası ve teknoloji dünyası üçgeni arasında kurallar değişmekte… Bugünden bu yüksek teknoloji alanı için ürün geliştirmeye başlamazsak, oradaki yerimizi almaya hazırlanmazsak, kârlılığımız açısından sıkıntıya gireceğiz demektir. Burada devletlerin rolü büyük önem taşıyor. Ülkemizde de devletimizin desteğiyle ve elektrifikasyona geçiş vizyonu ile hızlı bir şekilde biz de ilerliyoruz.” diyen Togg CEO’su Karakaş, “Aracımızı hem bataryanın etrafından hem akıllı bir cihaz olarak tasarlıyor, yeni nesil elektrik elektronik mimarisi çerçevesinde yapıyoruz. Yarından sonra beygir gücü değil, yazılım gücü fark yaratacaktır. Zamana karşı yarışıyoruz. 2023’ün ilk çeyreğinde seri imalatımıza ve pazar lansmanımıza başlıyoruz. 2026-2027 yıllarında kendi merkezi bilgisayarımızı bile tamamıyla tasarlamış ve sanayileştirmiş olacağız.” sözlerinin ardından 5 Ocak’ta Tüketici Elektroniği Fuarı CES 2022 sahnesinde dünya lansmanlarını yapacaklarını duyurdu.
Dünyanın önde gelen batarya üreticileri ile görüşen Togg’un enerji yoğunluğu, maliyet ve lojistik gibi detaylı kriter setiyle Türkiye’de üretim yapma garanti koşulları, sağlamlık ve güvenlik gibi kriterler arasında en uygun olarak Farasis’i seçerek, 2026 yılında Türkiye’de geliştirilmiş hücrenin yerli üretimine TOGG fabrikasının yanında kurulacak SiRo ile başlanacak olması da, 2032 yılına kadar GSMH’ya katkısı 30 milyar Euro, cari açığı azaltma açısında da 10 milyar Euro’luk etki yaratacak öngörü ile ayrıca çok önemli.
Bu yılın sonuna doğru deneme üretimine başlayacak olan Togg Gemlik tesislerinde boyahane ve gövde bölümlerinin hat ve ekipman kurulumu ile robotik üretim entegrasyon çalışmaları da başladı.
Fikri ve sınai mülkiyeti yüzde 100 Türkiye’ye ait küresel bir marka ortaya çıkarmak ve Türk mobilite ekosisteminin çekirdeğini oluşturmak hedefiyle yola çıkan Togg, tedarikçilerinin yüzde 75’ini Türkiye’den seçerek, yerlilik oranında 51’in üzerine çıkmayı da hedefliyor. Ankara’da Teknoloji Araştırma Merkezini, Gebze’de prototip atölyesini hayata geçiren Togg’un ilk ürünlerinin fiziki testleri de 6 aydır devam ederken, üç boyutlu modellerle simülasyonları tamamlamış durumda. Araç güvenliği ve dayanıklılığı tasarım analizlerini de bitiren, şasi ve güç aktarma gibi geliştirme ve fonksiyon test prototiplerini Türkiye’de üretip uluslararası test merkezlerine gönderen Togg, Stuttgart’ta kurduğu Togg Europe ile kullanıcı araştırmalarına da başlamış.
Fakat en önemlisi, SiRo Silk Road Temiz Enerji Çözümleri A.Ş’nin 2022 sonunda yerli bataryayı da üretimine yetiştirecek olması ile Togg’un hızlı ve yaygın alt yapı oluşumuna destek için Togg Akıllı ve Hızlı Şarj Çözümleri A.Ş. ile hazırlıklara başlamış olması…
Artık Türkiye’de elektrikli araçlar mümkün olabilir mi yi, değil; 2030’a kadar Togg’un tek bir platformdan 5 farklı model üretimini ve toplam 1 milyon adet araç üretebileceklerini konuşmaya başlamış olmamız, çok güzel!..