Dipteki fiyat ‘rekabet ihlali’ olmaz, yargının ‘adil’ bakışı bize hak verir

Vahap MUNYAR İŞ DÜNYASINDA DİYALOG

MİGROS Ticaret A.Ş. İcra Başkanı Özgür Tort, Rekabet Kurulu’nun BİM, A101, Migros, Şok, Carrefoursa ve Savola’ya toplam 2.6 milyar lira “rekabet ihlali” cezası kesmesiyle ilgili süreci anlatırken ekrana önce 2021 Ekim sonu itibariyle gerçekleşen enflasyon verilerini yansıttı:

  • ÜFE: Yüzde 46.31
  • TÜFE: Yüzde 19.89
  • Fark: 26.42

Bu verilerden şu sonucu çıkardı:

-        ÜFE-TÜFE arasındaki 26.42 puanlık fark, perakende sektörünün fiyatları aşağıda tutma çabasını gösteriyor. Üreticilerle biz perakendeciler arasında fiyatları aşağı çekmek amaçlı ciddi pazarlıklar yaşanıyor. Perakende sektörü artan fiyatlara karşı kalkan görevi görüyor.

Sonra Migros’a 517.6 milyon lira, Savola’ya 22.2 milyon lira ceza kesilmesi konusuna girdi:

-        Rekabet Kurumu’nun Migros ve Savola’ya kestiği “rekabet ihlali” cezasında ayçiçek yağı esas alındı. Ham ayçiçek yağının tonu Ekim 2019’da 700 dolar iken 2021 yılında 1405 dolara çıktı. Buna kur artışı da eklenince ayçiçek yağı maliyeti yaklaşık 3’e katlandı.

Migros’ta Savola ürünü ayçiçek yağı satışlarının toplam cironun binde 3’ü kadar olduğunu belirtti:

-        Ayrıca Migros’un Türkiye ayçiçek yağı pazarındaki payı da yüzde 3.8 civarında. Yani, ekonomik büyüklüğü sınırlı olan ve zararına satılan ayçiçek yağında“rekabet ihlali” rasyonel değildir.

Perakende sektörünün brüt kârlılığının yüzde 18-25 düzeyinde olduğunu kaydetti:

-        Operasyonel masraflar düşülünce cüzi kâr kalır. Savola ve diğer ayçiçek yağları Migros’ta yıllardır zararına satılıyor. Migros’un Savola ürünü ayçiçek yağında ortalama brüt kârı yüzde 8’dir. Operasyonel masraflar düşülünce yüzde 14 zarar söz konusudur.

Ardından ekledi:

-        Savola ayçiçek yağında “rekabet ihlali” için teknik olarak ya yüksek kâr ya da zararın minimize edilmesi yönünde eylemde bulunulması gerekir. Oysa 3 yıllık dönemde Migros’ta 5 litrelik Savola ayçiçek yağında zararına satış göze alınıp 390 gün indirim uygulandı.

3 yılın 705 gününde de diğer marka ayçiçek yağlarında dönüşümlü indirim uyguladıklarının altını çizdi:

-        Soruşturmada bahsedilen görüşme, Migros’un Savola ile yeni fiyat artışlarının ötelenmesine ilişkindir. Zamların ertelenmesi adına yapılan pazarlığın fiyat artışı olarak değerlendirilmesini hakkaniyetli bulmuyoruz.

Fiyat artışlarıyla ilgili şu saptamayı ortaya koydu:

-        Fiyat artışlarından ne perakendeci, ne de üretici sorumludur. Girdi maliyetlerindeki yükseliş, fiyat artışlarının temel sebebidir. Migros’ta yıllardır benimsenen politikaya göre alış fiyatı değişmeden satış fiyatı artmaz.

Temel ürünlerde tüketicinin fiyata çok hassas olduğuna dikkat çekti:

-        Temel ürünlerde en dipte aynılaşan fiyat, perakendeci ve üreticinin değil, tüketicinin kazancıdır. Temel ürünlerde dipte fiyat aynılaşması örnekleri serbest ekonominin güçlü olduğu Almanya, ABD, İngiltere, Fransa gibi ülkelerde de görülür. 

Bu noktada Rekabet Kurumu’nun cezasını değerlendirdi:

-        Ekonomik realitelerden uzak bir şekilde tarafımıza verilen cezayı, müşterisinin bütçesine destek veren bir marka olarak kabul etmemiz, içimize sindirmemiz mümkün değildir. Migros’un değerleri ile bağdaşmamaktadır. Kesinlikle kabul etmiyoruz.

İtirazlarını ilgili makamlarla paylaşacaklarını vurguladı:

-        Hukuki yollardan süreci sonuna kadar takip edeceğiz. Gerçekler ışığında hukukun tarafsız ve adil bakışıyla haklılığımızın teyit edileceğine inancımız tamdır.

BİM, Migros, Şok, Carrefoursa, yani Rekabet Kurumu’nun kestiği toplam 2.6 milyar liralık“rekabet ihlali” cezasının muhatapları konuyu art arda yargıya taşıyor.

Gıda perakendesi devleri, cezanın yargıdan döneceğine inanıyor…

Cezanın maddi yükü tüketiciye yansımayacak

MİGROS Türk A.Ş. İcra Başkanı Özgür Tort, Migros dahil gıda perakende sektörünün kritik öneminin pandemide çok net şekilde görüldüğünü belirtti:

-        Tedarik zincirini tek bir gün bile aksatmadan, fedakarlıkla sahadan ayrılmayarak 7/24 cansiperane çalıştık. Bir gün dahi tüketicilerimize boş raflar göstermeden, çok daha hızlı ve erişilebilir ürünler sunduk.

Sağlık çalışanlarının ardından pandemide topluma en fazla destek verenlerin perakende çalışanları olduğunu vurguladı:

-        Bugün gelinen noktada bu fedakarlıkların unutulduğunu görmekten ayrıca üzüntü duyuyoruz.

Migros’un sosyal ve ekonomik etkisi çok yüksek bir şirket olduğunu kaydetti:

-        Verilen karar, Migros’un ekosistem paydaşlarının tamamını ilgilendiriyor. Hiçbir şekilde rekabetçi duruşumuzdan vazgeçmeyeceğiz. Cezanın maddi yükünü kesinlikle tüketiciye yansıtmayacağız.

81 ilde 80 bin ürünü tüketici ile buluşturuyoruz

MİGROS Ticaret A.Ş. İcra Başkanı Özgür Tort, perakende sektöründeki rollerini şu verilerle ortaya koydu:

  • Türkiye’nin 81 ilindeki hanelerin yüzde 93.6’sına erişiyoruz.
  • Migros’un ekosistemi 50 bini aşkın çalışan, 20 bin çiftçi ve üretici, 3 bin tedarikçiden oluşuyor.
  • Yerel ve küçük üreticiler dahil 80 bin kalem ürünü 81 ilde tüketici ile buluşturuyoruz.
  • En fazla markaya raflarımızda yer vererek onların da büyümesine imkan sağlıyoruz.

‘Ortak Tarım Girişimleri’ modeli için adım atalım

MİGROS Ticaret A.Ş. İcra Başkanı Özgür Tort, raflarındaki ürünlerin yüzde 77’sinin tarım ürünü olduğunu belirterek, şu veriler üzerinde durdu:

  • 2005 yılında nüfusumuz 68.9 milyon iken 5 milyon kişi tarımda istihdam ediliyordu. 2020’de nüfusumuz 83.6 milyona çıktı, tarım istihdamı 4.7 milyona düştü.
  • 2005 yılından 2020’ye kadar Türkiye’de ekilebilir alanlar 23.7 milyon hektardan 19.5 milyon hektara indi. Nüfus yüzde 21 artarken ekilebilir alanlar yüzde 18, çiftçi sayısı yüzde 6 azaldı.

Bu noktada önerdikleri modele işaret etti:

-        Yedi coğrafi bölgede temel ürünlerde ihtisaslaşmış “Ortak Tarım Girişimleri” modelinin kurulmasını resmi kurumlarla paylaştık.

Modeli şöyle açtı:

-        Bu model, bölge, ürün, mevsim parametreleri ve ekonomik gereklilikler doğrultusunda havza bazında üretim planlaması, sözleşmeli tarım, dijital kayıt sistemi, çiftçiye faizsiz finansman desteğine dayalı bir yapıdır.

Ardından ekledi:

-        Dijital dönüşüm sayesinde çiftçinin, üreticinin kalkınmasının yanısıra, gençlerin tarıma katılmasını sağlamak da mümkün. Yeni jenerasyonu tarıma kazandırmak, ülkemize borcumuzdur.

Bir yılda 24 milyon öğün gıda kurtuldu

MİGROS Ticaret A.Ş. İcra Başkanı Özgür Tort, “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları”doğrultusunda gıda imha oranlarını 2030 yılına kadar yüzde 50 indirmeyi hedeflediklerini bildirdi:

  • Olgun meyve-sebzeleri ve tüketim tarihi yaklaşan gıdaları yüzde 25-50 indirimli satışa sunuyoruz.
  • “Sürpriz Kutu” uygulamasıyla satışa dönüşmeyen ancak besleyiciliğini koruyan sağlıklı gıda ürünlerini dijital platform üzerinden gıda bankaları ve sosyal marketlere bağışlıyoruz.
  • Bu operasyonel geliştirmeler ve bağışlarla bir yılda 24 milyon öğünlük gıdayı kurtardık.
  • Ayrıca, tarlada gıda kayıplarını yok etmek için tüm mahsulü çiftçiden satın alarak atık olmadan değerlendirecek modeller üzerinde de çalışıyoruz.
Tüm yazılarını göster