PR Basın’ın yöneticisi Tamer Coşkun, bizi Sagun Group Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tuncay Sagun ve Yönetim Kurulu Üyesi Nazlıcan Sagun’la buluşturduklarında bir ara İstanbul Yaş Meyve ve Sebze İhracatçıları Birliği önceki başkanlarından Latif Ünal’ın kızı Dilanaz Ünal’la ilgili bilgi paylaştı:
- Latif Bey’in kızı Dilanaz Ünal, ABD’de University of California San Francisco’da önemli bir araştırma ekibine katılmış.
Tamer Coşkun’dan biraz bilgi alıp bana aktarmasını rica ettim. Coşkun, ertesi gün şu bilgiyi geçti:
- Dilanaz Ünal, 2021 yılından beri University of California San Francisco’da Memory and Aging Center’da “Frontal Temporal Dementia” (FTD) üzerine araştırma yapan ekibin içindeymiş.
Bu bilgi üzerine işin ayrıntısını Dilanaz Ünal’dan dinlemek istedim. Latif Ünal, kızı yılbaşı tatili için İstanbul’da iken bizi buluşturdu.
Dilanaz Ünal, Duke Üniversitesi’nde “Neuroscience” (Nörobilim-Siniri Bilimi) ana dal ve psikoloji yan dal okuyup, 2020’de mezun olduğunu belirtti:
- 2021’de Stanford Üniversitesi’nden “Community Health and Prevente Medicine” (Toplum Sağlığı ve Koruyucu Hekimlik) üzerine yüksek lisans diplomamı aldım.
Aldığı derslerin içeriğini açtı:
- Bu program, çeşitli hastalıklara tedavi metotları bulmak yerine hastalıkları önlemek için neler yapılabileceğini araştırmamızı sağlıyor. Program süresince kanser, kalp, diyabete odaklanıp diyet ve egzersizin sağlığımızı korumaya nasıl yardımcı olduğunu araştırdım.
Master teziyle ilgili bilgi verdi:
- Master tezim için Amerika’nın insanlar üzerindeki biomedikal araştırmaları inceleyen“International Rewiew Board”un onayladığı bir proje yürüttüm.
Bu projeyle ilgili şu detayı aktardı:
- Bu projede beslenme eksikliği yaşayan, yeterli gıdalara ulaşma olanağı bulamayan yaşlıların COVID-19 pandemisinden nasıl etkilendiğini fiziksel ve ruhsal sağlık kapsamında inceledim.
University of California San Francisco’da Memory and Aging Center’da “Frontotemporal Dementia” (FTD) (demans) üzerine araştırmalarda 2021’den beri görev aldığını kaydetti:
- Bu tip demans, genetik bozukluklardan ortaya çıkıyor, hafızadan çok konuşma yetileri ve davranışları etkiliyor. Hasta, bilinenden çok farklı bir kişiliğe dönüşüyor. Konuşmayı unutanlar oluyor.
Söz konusu tip demans hastalarını klinikte çeşitli nörolojik testlerden geçirdiklerini anlattı:
- Kan alıyoruz, MR çekiyoruz, test sonuçlarını inceleyip teşhis koyuyoruz. Hastaları her yıl klinikte aynı testlerden geçiriyoruz. Yıldan yıla ortaya çıkan değişiklikleri takip ediyoruz. Hasta yakınlarıyla da görüşüyoruz. Onları da testlerle yakın takibe alıyoruz.
Şu noktanın altını çizdi:
- Biz doktor değiliz, araştırmacıyız… Hastalığın yarattığı etkileri, ilerleme sürecini izleyip veri topluyoruz.
Aynı aileden 50 kişiyi izledikleri gruplar olduğunu bildirdi:
- Genetik olarak demans riski taşıyanları koruyabilecek neler olabilir, onu anlamaya, bulmaya çalışıyoruz.
Meslekteki ilk yıllarımda İstanbul Ticaret Odası (İTO) Meclisinde, yönetiminde, İstanbul Yaş Meyve ve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı olarak tanıdığım Yaşar Ünal’ın oğlu Latif Ünal, zamanla babasının işlerini devraldı, aynı İhracatçı Birliğinin başkanlığına seçilmeyi başardı.
Latif Ünal’ın kızı Dilanaz Ünal, dede-baba mesleğine yönelmek yerine araştırmacı olma yolunda ilerledi.
Nörobilim, koruyucu hekimlik derken, ABD’de demansla ilgili araştırmalar yapan ekibe katılmayı seçti…
Bakalım Dilanaz’ın içinde yer aldığı ekip hangi başarılara imza atacak…
MAN Kamyon ve Otobüs Ticaret A.Ş. CEO’su Tuncay Bekiroğlu ile 10 yıldan buyana yılda 2-3 kez buluşur, “kamyon endeksi” üzerine konuşuruz.
Geçenlerde Hakan Güldağ, Şeref Oğuz, Abdurrahman Yıldırım ve Mete Belovacıklı ile birlikte Tuncay Bekiroğlu’yla sohbet ettik.
Sohbete “kamyon endeksi”yle başladık. Bekiroğlu, önce Türkiye’deki toplam kamyon satışlarına işaret etti:
- Henüz kesin veriler açıklanmadı ama 2023’ü 41 bin adet kamyon satışıyla kapatmış gibi görünüyoruz.
Kamyon satışının gösterdiği büyüme tahminini paylaştı:
- Kamyon satışlarına bakılırsa Türkiye ekonomisinin 2023 yılı büyümesi yüzde 5-6 düzeyinde gerçekleşecek.
Otomotiv pazarının genelde geçen yılı nispeten iyi geçirdiğini belirtti:
- Tedarik problemlerine rağmen 41 bin kamyon satışı, oldukça iyi bir düzey. Yanılmıyorsam rekor düzeyimiz 45 bin. Tedarik problemleri olmasa belki de rekoru yakalardık.
Kamyon satışlarının büyük bölümünün geçen yılın ilk yarısında gerçekleştiğini bildirdi:
- Ağustos 2023’ten itibaren satışlar yavaşlamaya başladı. Son iki ay duraksama noktasına gelindi.
Otobüs satışlarını merak ettik, aktardı:
- İç pazarda otobüs satışları pek iyi değil. 2023 satışları 1800 adet gibi görünüyor.
2023’te kamyonda “öne çekilmiş talep” yaşandığını kaydetti:
- 2024’te bana göre kamyon satışları 15 bini pek geçemez.
Ardından ekledi:
- Bu durumda 2024 büyümesi yüzde 2.5-3’lerde kalır gibi görünüyor.
Tuncay Bekiroğlu’nun 10 yıl önce Hakan Güldağ, Şeref Oğuz ve benim dikkatimizi çektiği “kamyon endeksi” genelde nabzı iyi tutuyor.
MAN Kamyon ve Otobüs Ticaret A.Ş. CEO’su Tuncay Bekiroğlu, sohbet sırasında otobüslerde yolcu koltuklarının arkasına ekran takılmasıyla ilgili anısını aktardı:
- Almanya’dan MAN’ın merkezinden yöneticiler Ankara’daki fabrikamızda toplantıya gelmişti. Kendilerine bir müşteriye kısa süre önce sattığımız yolcu otobüsünü gösterdik. Müşteri, yolcu koltuklarına ekran taktırmıştı. Almanya’dan gelen yöneticiler çok şaşırmıştı.
Araçlara sonradan takılan cihazların yarattığı risk üzerinde durduklarını belirtti:
- Almanya’dan gelen yöneticiler, “Orijinal elektrik sistemi bu ekranların yükünü taşıyamaz, yangın riski olabilir” demişti. Biz de, “Uyarıyoruz, engel olmaya çalışıyoruz ama rekabet yüzünden uyarıları dinlemiyorlar. Bizim otobüsleri ekranlı üretmemiz lazım” yanıtı vermiştik.
Bunun üzerine üretim tarafında çalışmaların başladığını bildirdi:
- Yolcu koltuklarında TV ekranlı üretime geçiş 2 yılda gerçekleşebildi. Otobüs başına 20 bin Euro ek maliyet oluştu. Ancak, fabrikadan konulan ekranlar model olarak piyasanın gerisinde kaldı.
Pazarlama tarafı olarak çözüm önerisini ortaya koyduklarını kaydetti:
- Bizim önerimiz üzerine fabrika yolcu koltuk arkalarına ekran konulacak şekilde kablo ve fişleri hazır üretiyor. İsteyen müşteri kendisi ekranı seçip taktırıyor.
Bu anısını anlattıktan sonra şu noktanın altını çizdi:
- MAN’ın otobüsle ilgili tüm Ar-Ge’sinin tamamı Türkiye’ye taşındı. Türkiye, MAN’ın “Otobüs Ar-Ge üssü”ne dönüştü.
Hakan Güldağ, MAN Türkiye’nin yarattığı istihdamı sordu, Bekiroğlu yanıtladı:
- 7 bin kişi çalışıyor…
Sohbet sırasında “MAN Otobüs Test ve Geliştirme Merkezi”yle ilgili haberlere baktım, 600’ü mühendis olmak üzere 1000 kişilik kadronun orada istihdam edildiğini gördüm.