Yılmaz SEZER
YMM/ Güncel group Yön. Krl. Başkanı
Biz bu yazı dizisini hazırlarken; TBMM hızlı bir süreçle vergi paketini görüşüp sonlandırdı ve komisyon gündeminden hiçbir değişiklik yapılmaksızın geçmesini sağladı. Ne denir hepimize hayırlı uğurlu olsun, bizim görüşümüze göre değişiklik yapılması gereken belirli konular vardı ama bunlar göz aradı edildi. Ancak inanıyoruz ki uygulama sırasında yanlışlıklar hissedilerek, yeniden değiştirilerek uygulamaya uygun hale getirilecektir.
Bilgi çağında hızla yaşanılan teknolojik gelişmeler ve değişimler yıllardır alışılagelmiş muhasebe yöntem ve tekniklerine de farklı bir bakış açısı getirerek, muhasebe uygulamalarını da hızla değiştirmekte, buna paralel olarak yazılım teknolojilerindeki hızlı değişim ve gelişme ile birlikte hem dünyada hem ülkemizde dijital muhasebe uygulamalarına hızla geçiş yapılmaktadır. Şirketler, vergi mükellefleri bu sürece daha kısa zamanda uyum sağlarken, vergi idaresinin çok daha hızlı bir şekilde sürece adapte olmakta bazen zorlandığı görülmektedir.
Ancak ülkemizde son yıllarda ekonomik reform paketlerinde dahi adından sıkça söz edilen Elektronik muhasebe uygulamalarına Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ayrı bir önem verdiğini ve altyapı çalışmalarını da bu alana kanalize ettiğini söylemekte yanlış olmayacaktır.
05.02.2021 tarihi itibarı ile E-Fatura kayıtlı kullanıcı sayısı 502.637, E-Arşiv kayıtlı kullanıcı sayısı 445.382, Elektronik Defter kayıtlı kullanıcı sayısı ise 207.742 olarak açıklanmıştır.
Kamu idaresini zorunlu ciroya bağlı geçiş şartları haricinde bazı önem verdiği sektörlere ciro sınırına bakılmaksızın bazı kritik sektörlere (Sağlık hizmet sunucuları, Gübre takip sistemine kayıtlı kullanıcılar, Hal kayıt sistemi kayıtlı olan kullanıcılar gibi ) elektronik belge ve elektronik defter zorunluluğu getirmesi, bazen de özel sektörden gelen talepler doğrultusunda bazı Elektronik belgelere zorunluluk getirmesi (E Bilet uygulaması, e-Dekont, e-Döviz alım satım belgesi gibi) Elektronik Belge ve Elektronik Defter uygulamalarının kapsamını oldukça genişletmiştir.
Şu an ticari faaliyet alanında milyonlarca belge elektronik belge olarak işlem görmektedir.
Elektronik belge uygulamalarının çok yaygınlaştığı hatta Gelir İdaresi’nin elektronik uygulama ve belgeleri zorunlu kıldığı bu noktada Gelir İdaresi Başkanlığı Dijital Vergi dairesini artık hizmete sunacağını açıklamıştır. Aslında bir süredir İnteraktif Vergi Dairesi sistemi ile bir süredir test ettiği Dijital Vergi Dairesi Uygulaması’nın aslında hiç de sanıldığı kadar kolay bir uygulama olmayacağı ya da sektörün taleplerini karşılamakta zorlanacağını öngörmek hiç de zor değildir.
Özellikle elektronik belgelerin, beyannamelerin, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bazı ticari faaliyet gösteren firmalar için zorunlu kıldığı defter beyan sisteminin ve İnteraktif vergi dairesinin kullanıcı sayısı arttığında veya yoğun belge gönderdiği durumlarda sistemlerinin çöktüğü veya çok yavaş çalıştığı sık sık gözlemlenmektedir.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sürekli yenilediği ve / veya yatırım yaptığı altyapı çalışmaları henüz tamamlanmamıştır. Bu durum sık sık sektörde olan kişi veya kurumların mağdur olmasına yol açmaktadır. Çünkü altyapı yeterli gelmemektedir.
Elektronik belgelerin yaygın olarak kullanılmaya başlaması ile birlikte sorunlar daha hızlı artmıştır. Altyapı ve veri depolama ve hizmete sunma kısımlarında sık yaşanan aksilikler olası siber saldırı riskleri ve belki de en önemli konu olarak sayabileceğimiz bu tür aksaklıklarda karşınızda derdinizi anlatabileceğiniz veya sorununuzu çözüme ulaştırabileceğiniz bir muhatabın olmaması elektronik sistemler ile ilgili problemleriniz yine elektronik olarak çözmeye çalışmak gibi bir problem ile karşı karşıya kalmamız olarak sayabiliriz.
Dolayısıyla dijital vergi dairesinin kurulması yerinde ve doğru bir karar olarak değerlendirilse de, e uygulamalar nedeniyle ihtiyaç duyulan altyapının tam olarak oluşturulması ve işlerlik kazandırılması daha öncelikli bir ihtiyaç olarak karşımızda durmaktadır.