İSKUR Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Kadir Kurtul, 6 Şubat 2023 sabahı Kahramanmaraş’taki evinde 04.17’de 7.7 Pazarcık depremiyle uyandı.
İlk aşamada birinci halkadan başlayarak depremde aileden can kaybı olup olmadığını kontrol etti:
- Evden canımızı kurtardık ve çıktık…
İSKUR Yönetim Kurulu Üyesi oğlu İsmail Kurtul’la birlikte ailesini sadece avizesinde ufak tefek kırılmalar olan yamaçtaki kütük eve götürüp iplik fabrikasına yöneldi:
- Depremle birlikte gerçekleşen elektrik kontağı pamuk balyalarını ve iplikler tutuşturmuştu. Kendi arazözümüzle yangına müdahale etmeye başladık. Fabrikayı söndürmekte zorlanacağımızı anlayınca ön taraftaki idari binayı soğutmaya yüklendik.
Geçen Cuma sabahı Hakan Güldağ ve Şeref Oğuz’la birlikte karayoluyla Kahramanmaraş’a gittik. Sabah 08.00’de gazetemizin temsilcisi Ali Eskalen ile KEY Group’a bağlı Kahramanmaraş Kağıt’ın güvenlik kulübesinde buluştuk.
KEY Holding Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Ciğer ve Başkanvekili Mahmut Ciğer’le kağıt fabrikasının enkazının önünde “depremzede çorbası” içtik. Hızlıca kağıt fabrikasının depremde hasar gören alanlarını, ardından da çöpten elektrik üreten santrala bakıp, İSKUR Şirketler Grubu’nun iplik fabrikasına yöneldik.
Kadir Kurtul ve oğlu İsmail Kurtul, söze depremle birlikte çıkan yangın konusuna girdi. Kadir Kurtul, idari binanın arkasındaki tamamen yıkılmış fabrikayı gösterdi:
- Bu fabrikamız tamamen yandı. Kahramanmaraş itfaiyesi gelemedi. Yangına kendi arazözüzüm ile müdahale ettik.
Akrabalarından 18 can kaybı olduğunu belirtti:
- Diyarbakır dahil, 8-9 farklı kampüs halinde olan fabrikalarımızda 4 bin 850 kişi çalışıyordu. Personelimizden 30 kişinin vefat ettiğini tespit ettik. 37 personelimiz hâlâ kayıp.
Depremde binaları kısmen, makineleri tümüyle hasar görmüş fabrikaların yeniden çalışır hale gelmesi konusunda şu takvimi ortaya koydu:
Komplekste makinaları tümüyle zarar görmüş bölümü gösterdi:
- Buranın ayağa kalkabilmesi en az 1.5 yılı bulur.
Oğlu İsmail Kurtul araya girdi:
- Diyarbakır’daki iplik fabrikamız çok şükür çalışıyor.
Kadir Kurtul, eşini deprem öncesi konaklamaya ikna edemediği kütük evine değindi:
- Şimdi bütün aile oraya toplandık.
2011 yılında yaptırıp Milli Eğitime bağışladıkları okula işaret etti:
- Okul binasında sıva çatlağı bile yok. Depremzede vatandaşlarımızın konaklama yerine dönüştü.
İSKUR’da sohbetimiz sürerken Kahramanmaraş Sanayici ve İşadamları Derneği (KASİAD) Başkan Yardımcısı Burak Orhan Arifioğlu, Hikmet Gümüşer, Yönetim Kurulu Üyesi İsmail Nohutlu, derneğin genç grubunun başındaki İsmail Dinçer, gazetemizden Handan Sema Ceylan ile Mehmet Bars geldi.
Kadir Kurtul, depremin yerinden söküp yan yatırdığı 200-300 metrelik iplik makinalarına döndü:
- Tonlarca ağırlıktaki makinalar ciddi ölçüde havaya kalkıp sonra da yan yatmış.
İsmail Kurtul, Kahramanmaraş’taki birçok tesiste yaşanan sıkıntı üzerinde durdu:
- Kahramanmaraş’taki tesislerimizde çalışanların yüzde 10’u ancak işinin başına dönebildi.
Kadir Kurtul, personelin barınma sorunu üzerinde durdu:
- İlk aşamada 100 dolayında konteyner evi fabrikalarımızın çevresine kuruyoruz.
İsmail Kurtul, grubun Kahramanmaraş’taki tesislerinde çalışanların yüzde 65’inin Kahramanmaraş dışına çıktığını bildirdi:
- Beyaz yakalı arkadaşlarımız uzaktan çalışma talep ediyor.
Burak Orhan Arifioğlu, Hikmet Gümüşer ve İsmail Dinçer, kentten göç edenlerle ilgili konuşulan tahmini veriyi paylaştı:
- Kahramanmaraş’tan gidenler 400-450 bin kişiyi buldu. Kentin merkezinde 50-100 bin kişi ancak kaldı.
Kadir Kurtul, işlerin toparlanması konusuna yeniden döndü:
- Kamu bankaları kredileri 6 ay öteledi. Özel bankalar da öteleme yapacak sanıyorum. Yalnız makinalarımızın çoğu pert oldu. Onları yenileyebilmemiz için devletin, 3 yılı ödemesiz, 10 yıl vadeli, düşük faizli kredi yolunu açması gerekiyor.
Hikmet Gümüşer, beklentiyi şöyle özetledi:
- Depremle birlikte milletimiz çok önemli bir sosyal dayanışma örneği ortaya koydu. Milletimize minnettarız. Şimdi aynı dayanışmayı iş hayatımızı, üretimi, ticareti ayağa kaldırmak için göstermek gerekiyor.
Kahramanmaraşlı iş insanları, bir yandan yaşadıkları acıya dayanmaya çalışırken, diğer taraftan kentin sanayi gücünü toparlamak için kolları sıvıyor.
Depremzede sanayi tesislerinin, ticari işletmelerin ayağa kalkması için kamu-özel tüm bankaların desteği, hükümetin de en güçlü teşvik mekanizmalarını devreye alması gerekiyor…
KEY Holding Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Ciğer ve Başkanvekili Mahmut Ciğer’le birlikte Kahramanmaraş Kağıt Fabrikası’nın yıkılan, üretim bantlarının zarar gördüğü bölümlerinin önünden yürümeye başladık.
Mahmut Ciğer, kağıt fabrikasını devreye alma tahminini paylaştı:
- İlk deprem sırasında fabrika çalışıyordu. En büyük tesellimiz fabrikada can kaybımızın olmaması. Buradaki kağıt fabrikasının devreye girmesi 8-12 ay zaman alacak.
Hakan Güldağ ve Şeref Oğuz’la aynı alandaki çöpten elektrik üreten biyokütle santralının önünde durduk, Mahmut Ciğer anlattı:
- Biyokütle santralımızda önemli bir sıkıntı yok. Bakımlar yapılıyor. Pazartesi günü (bugün) üretime başlayabileceğini düşünüyoruz.
Santralın 10.5 megavat kurulu gücü olduğunu kaydetti:
- Çöpten enerji üretmek çevre açısından da önemli bir kazanç. Kahramanmaraş’ın yanı sıra çevre illerden de çöp alıp burada işliyoruz.
Saat 09.00’a doğru şirketin genel müdürü Bekir Yemşen yanımıza geldi. İşçilerle görev dağılımı toplantısı olacağını bildirdi:
- Çalışanlarımızın yüzde 70’e yakını görevinin başına döndü. Çalışanlarımızın bir bölümü burada kurduğumuz büyük çadırlarda konaklıyor. Ayrıca birkaç adet konteyner ev de kurduk.
Yemşen, depremin ilk günlerinde personeli Kahramanmaraş dışına, bir bölümünü fabrikalarının bulunduğu Kütahya’ya gönderdiklerini vurguladı:
- İlk günlerde barınma alanlarımız yoktu. Barınma alanı oluşturmaya başlayınca kendilerini çağırdık.
Çalışanlar, görev dağılımının ardından tesislerde enkaz kaldırma, etrafı toparlama işine girişti. Öncelikleri, ortamı tesislerin yeniden ayağa kaldırılmasına hazırlamaktı.
İSKUR Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Kadir Kurtul, 7.7 Pazarcık ve 7.6 Elbistan depremlerinin ardından Kahramanmaraş’ta en fazla yıkıma sahne olan organize sanayi bölgelerine girdiğinde babasının sözlerini anımsadı:
- Rahmetli babam, “Tarım toprağına fabrika yaparsanız bir gün başınıza yıkılır” derdi.
Kadir Kurtul, İSKUR Tekstil’deki sohbetimiz sırasında babasının sözlerini aktarıp ekledi:
- Babamın yıllar önceki uyarısını depremde acı şekilde yaşamış olduk.
Kurtul, Kahramanmaraş’taki dağınık, plansız yapılaşma konusunda da şöyle iç geçirdi:
- New York’ta 5 yıl yaşadım. New York’a gittiğimde dolaşırken hiç yolumu kaybetmem, aradığım adresi kolaylıkla bulurum. Çünkü, bir plana göre kurulmuş. Kahramanmaraş’ta, dağınık, plansız yapılaşma nedeniyle adres bulmakta zorlanırım.