Türkiye endüstriyel mutfak, çamaşırhane, servis ve ikram ekipmanları üretiminde dünyanın sayılı ülkelerinden biri… Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TUSİD) verilerine göre mutfak eşyaları sektörünün ihracatı son 5 yılda yüzde 34,5 artarak 6 milyar doların üzerine çıktı. Endüstriyel mutfak eşyaları sektör ihracatından yüzde 40 pay alıyor. Türkiye üretim gücü ve markalaşan sektörüyle endüstriyel mutfakta dünyada beş ekol ülke arasında bulunuyor. İhracatta Birleşik Krallık, Almanya, Fransa, İtalya ve ABD öne çıkıyor. Her yıl ortalama yüzde 10 büyüyen sektör, Avrupa'nın ikinci büyük endüstriyel mutfak ekipmanları üreticisi haline gelmeyi başardı. Endüstriyel mutfakta 4,5 dolar olan kilogram başına ihracat gelirleri Türkiye ortalamasının epey üzerinde.
İnoksan, sektörde ilklere imza atan ve globalde de güçlü oyunculardan biri… Beş kıtaya ihracat yapan İnoksan, Ar-Ge’ye yaptığı yatırım ve inovatif ürünleriyle de öne çıkıyor. Hazırlıktan pişirmeye, servisten bulaşıkhane ünitelerine varan 4 bine yakın ürün çeşidine sahip. Sektörde 42 yılı geride bırakan İnoksan’ın Yönetim Kurulu Başkanı Vehbi Varlık ile yeni projelerini ve sektörü konuştuk.
‘Köylere kadar ulaşabilen model üzerinde çalışıyoruz’
Doğal olarak sohbetimiz deprem bölgesinde önemli en çok talep edilen ihtiyaçların başında gelen mobil mutfaklar oldu. Kamu kurumlarından özel şirketlere herkes depremzedelerin beslenme ihtiyacını karşılamak için sahra mutfakları kurdu, günde on binlerce kişiye yemek çıkardı. Vehbi Varlık, ülke olarak yıllardır deprem, sel gibi felaketlerde mutfak ihtiyacının öncelikli olduğunu ancak bu sefer çok hızlı organize olduklarını anlatıyor. TUSİD olarak güç birliği yaptıklarını, yoğun talebe gerektiğinde fazla mesai yapılarak cevap verildiğini vurguluyor. Dernek olarak depremin ardından gelecek için önemli bir proje üzerinde çalışmaya başladıklarını kaydeden Varlık, şöyle devam ediyor: “Türkiye bir deprem ülkesi. Deprem fay hatlarına bakarak öncelikle deprem riski yüksek olan yerlerdeki afet merkezlerinde hazır mutfak bulundurmak gibi bir projemiz var. Elbette öncelikli illerimizden biri İstanbul olacak. Belirlenen afet merkezlerine kullanıma hazır mutfaklar yönlendireceğiz. Ayrıca İnoksan olarak bizim üniversitelerle yürüteceğimiz projemizi de buna entegre etmeyi hedefliyoruz. Hızlı transfer edilebilecek mobil bir mutfak modelimiz olacak. Köylere kadar ulaşabilen, örnek ve standart bir model olmasını hedefliyoruz.”
‘Eskiden yazdan yaza coşardık, şimdi 12 ay iş yapabiliyoruz’
Vehbi Varlık 2019’daki döviz krizi, 2020-2021 yıllarındaki Covid salgını gibi olumsuzluklardan etkilenen işlerin geçen yıl hazirandan beri açıldığını anlatıyor. Duran ve ertelenen işlerin yeniden açıldığını kaydeden Varlık, ekliyor: “Türkiye’de de artık yılın 12 ayı turizm faaliyetlerinin yaygınlaşması endüstriyel mutfak sektörünü de olumlu etkiledi. Eskiden yazdan yaza coşardık, şimdi 12 ay iş yapabiliyoruz. Dolayısıyla turizm sektörü bizim için çok önemli. Şu anda oteller daha fazla yatırım yapıyor. Arkadan kafe ve restoranlar geliyor. Yurt dışındaki projelerde de Türk ürünleri tercih ediliyor. En büyük otel zincirleri, restoranlar bizden ürün alıyor. Her ülkede Türk şefler restoran açıyor, onlar da ürünlerimizi kullanıyor.
‘TOGG’un da Google’ın da mutfağını da biz kurduk, şimdi bulaşık makinesi ve fırınlarımızı dünya markası yapacağız’
İnoksan’ın Türkiye ve yurt dışında önemli projelerde çalıştığını dile getiren Vehbi Varlık, şöyle devam ediyor: “Bütün büyük otel markaları ürünlerimizi kullanıyor. Özbekistan Parlamento Binası’nın, Google’ın, Dubai’deki sarayların, okyanustaki petrol platformunun, TOGG’un fabrikasının ve şehir hastanelerinin mutfaklarını kurduk. Özbekistan’da Hilton’un otel ve kongre sarayı için 2,5 milyon euroya mutfak yaptık. 90 civarında ülkeye ihracat yapıyoruz. Amerika pazarına ilk biz girdik. Orada büyüme planlarımız var. Avustralya pazarına da bu yıl ilk biz girdik. Hedefimiz her ülkeye İnoksan mutfağını sokmak. Bir diğer hedefimiz de İnosmart markamızla fırın ve bulaşık makinalarımızı dünya markası yapmak. Bu ürünlerimiz için fabrika kuracağız.”
Vehbi Varlık, dernek üyeleri olarak sadece iş değil özel hayatlarında da ailece görüştüklerini söylüyor ve “Hepimizin rotası ihracat. Çirkin rekabet yok bizde. Çocuklarımız da büyüdü ve işe dahil oldu. İyi eğitim aldılar ve hayallerimizi gerçekleştirecekler. Onlar da arkadaşlar” diyor.