Sayın DÜNYA okurları, bazı genelgeler ve spesifik yazılarla Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) gerekse Dahilde İşleme İzni (Dİİ) kapsamında ayniyet tespitine ilişkin uygulamada yaşanan sorunlar ve eksiklikler çözümlenmeye çalışılmış ama yine de bazı sorunların devam ettiğini gören Gümrükler Genel Müdürlüğü yeni bir düzenleme yoluna gitmiş bulunuyor.
Özellikle şöyle sorunların ortaya çıktığı anlaşılıyor. Gerek İhracat Genel Müdürlüğü, gerek ilgili sanayi odaları ve gerekse de firmalarca DİİB/Dİİ’ler kapsamında yapılan ayniyet tespitlerinde eksiklikler ve uygunsuzluklar bulunması ya da iş yoğunluğu veya sehven yapılmadığı gerekçeleriyle hiç düzenlenmemesi neticesinde ihracat taahhüt hesaplarının müeyyideli kapatılması söz konusu olabiliyor.
Keza; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği de, bazı gümrük idarelerince ayniyet tespiti tutanaklarının fiili olarak düzenlenmediği veya sadece laboratuvar tahlil yazılarının gönderilmesiyle yetinildiği, ayniyet tespit formlarında ihraç eşyasının bilgilerinin yanı sıra ithal eşyasının beyanname bilgilerinin de yer alması talebinin ilgili gümrük müdürlüğünce bu tespitin yapılmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle reddedildiği gibi konuları Gümrükler Genel Müdürlüğü’ne iletmiş bulunuyor.
Bu bilgiler üzerine gümrük taşra teşkilatına şu talimat verilmiştir.
Ayniyet tespitinin yapılmasının gerekli olduğu hallerde ilgili gümrük müdürlüklerince önceki talimatların dikkate alınmasının yanı sıra, gümrük idarelerince yapılması gerekenler şöyle sıralanıyor;
- DİİB ile ilgili ayniyet tespitlerinin yaptırılması her ne kadar doğrudan DİİB sahibinin sorumluluğunda olsa da, DİİB özel şartlarında yer alan ibarelerin kontrolünün yapılması ve ayniyet tespitine ilişkin bir husus bulunması halinde muayene ve hat kriterine bakılmaksızın gerekli tespitler yapılmalıdır.
- DİİB/Dİİ`de eşya için ayniyet şartı öngörülmüş ise 31,41,51 ve 52 ile başlayan rejim kodları kapsamında tescil edilen IM ve EX beyannamelerle ilgili olarak, ilgili muayene memurunca tespit yerine getirildikten sonra "ayniyet tespitine tabidir" butonu işaretlenerek açıklama bölümüne yapılan işlem hakkında açıklama girilmelidir.
- Asıl işlem görmüş ürün bünyesinde yer alan ürünün tespit edilebildiği durumlarda; işlem görmüş ürün içerisindeki ithal eşyasının GTİP tespiti (cinsi, nevi ve tespit edilebiliyorsa oran belirlenerek) yapılmak suretiyle “ihracat beyannamesi muhteviyatı eşyaya ilişkin kimyagerlik tahlilinde/laboratuvar analizinde bahse konu ihraç eşyasının bünyesinde ……. GTİP’li eşyanın kullanıldığının tespit edildiği” şeklinde bir tespit tutanağı düzenlenmelidir.
- İhraç eşyasının bünyesinde hangi tarihli/sayılı ithalat beyannamesi muhteviyatı eşyanın kullanıldığına ilişkin tespitin yapılmasının MÜMKÜN OLMASI halinde; beyanname muhteviyatı ihraç eşyasının bünyesinde ithalat beyannamesi muhteviyatı eşyanın kullanıldığının tespit edildiği, ibaresi eklenmelidir.
Sorunları büyük ölçüde çözecek olan bu talimatın sahada uygulanmasında muhtemeldir ki yeni sorunlar da çıkabilecektir.