Geçen hafta gazetede “Dahilde İşleme Rejiminde KDV Sorunu Çözülüyor” haberine yer verildi. Bu haber, son dönemde ihracatçı şirketler açısından önemli bir konu olması nedeniyle oldukça heyecan uyandırdı. Birçok ihracatçı şirket bu işlemlerden dolayı yüklendikleri Katma Değer Vergisinin (KDV) iadesini alamıyor ve şu ana kadar çözüme ilişkin bir düzenleme olmadı. İhracatçılar açısından oldukça önemli olan bu konunun çözülmesi temel beklentimiz.
Sorun nereden kaynaklanıyor?
Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) kapsamında KDV ödemeksizin yurt içi ve yurt dışından temin edilen hammaddeler kullanılarak üretilen ürünlerin aracı ihracatçı firmalar üzerinden KDV’li satış yapılarak ihracı halinde, aracı ihracatçıların bu alışları nedeniyle yüklendikleri vergilerin iade edilip edilemeyeceği tartışma konusu. Bu konuda Gelir İdaresince yayınlanan bir mukteza ile aracı ihracatçıların yüklendikleri bu KDV’nin iadesinin ancak ithalatta ödenmeyen KDV’nin ödenmesi ile mümkün olacağı belirtiliyor. Konuyu örnek bir olay ile anlatalım:
DİİB sahibi mükellef (A) 1.000 TL değerindeki hammaddeyi belge kapsamında KDV ödemeden yurt dışından (DİİB ile) ve/veya KDV Kanununun geçici 17. maddesi kapsamında yurt içinden (mükellef (B)’den) ihraç kaydıyla temin ediyor. İşleme ilişkin 180 TL KDV gümrük idaresince teminata bağlanıyor ve/veya mükellef (B) tarafından tecil/terkin kapsamında beyan ediliyor.
Mükellef (A), DİİB kapsamında yurt içi veya yurt dışından KDV ödemeksizin temin ettiği girdilerle üretmiş olduğu ürünleri 1.500 TL bedelle aracı ihracatçı mükellef (C)’ye teslim ediyor. İşleme ilişkin 270 TL KDV Mükellef (A) tarafından ilgili dönem beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan ediliyor.
Söz konusu mallar mükellef (C) tarafından ihraç ediliyor. İşleme ilişkin ödemiş olduğu 270 TL KDV ilgili dönem beyannamesinde indirim konusu yapılıyor ve mallar ihraç edilmiş olduğu için tamamının iadesi talep ediliyor.
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 03.02.2020/39044742-KDV.11-121890 tarih ve sayılı özelgesine göre, aracı ihracatçı (C)’ye 270 TL KDV iadesi yapılabilmesi için daha önce DİİB kapsamında temin edilen girdiler nedeniyle ödenmeyen 180 TL KDV’nin Hazineye intikal ettirilmesi gerekiyor.
KDV açısından mevzuat ne diyor?
Dahilde İşleme Rejiminin amacı; üretildikten sonra ihraç edilecek ürünlerin ithalde alınan vergilerini şartlı muafiyete tabi tutup, üretici ihracatçılara maliyet avantajı sağlayarak bu firmaların uluslararası piyasada rekabet gücünü artırmak. Böylece ülke genelinde ihracat rakamının artmasına ve ülke ekonomisin kalkınmasına katkı sağlanması hedefleniyor. Uzun yıllardır uygulanan sistem sayesinde hem bölgesel hem de sektörel olarak üreticilerimizin bu rejimi aktif kullandığı ve her geçen yıl üretim ve ihracat kapasitelerinin arttığı gözlemleniyor. İhracatımızın da yaklaşık yarısının bu rejim altında yapıldığı tahmin ediliyor.
DİİB sahibi mükellefler, belge kapsamında KDV’siz olarak girdi teminini ya ithalat ile ya da KDV Kanununun geçici 17’nci maddesi kapsamında yurt içinden girdi şeklinde gerçekleştirebiliyor. Dahilde İşleme Rejimi mevzuatı açısından, DİİB kapsamında temin edilen girdilerin üretilen malların bünyesinde kullanılması ve işlem görmüş ürünün bünyesinde kullanılması önem arz ediyor.
Ancak mevzuatta, ihracat için yapılan teslimlerde KDV açısından sadece belgeden belgeye yapılan teslimlere yönelik düzenlemeye yer veriliyor. Temin edilen girdilerle üretilen ürünlerin aracı ihracatçı kullanılarak ihracı (ihracatçıdan KDV tahsil edilerek veya 11/1-c kapsamında ihraç kayıtlı teslim) konusunda herhangi bir düzenlemeye yer verilmiyor. Ancak en son 15 Şubat 2017 tarihinde yayınlanan bir düzenleme ile, DİİB kapsamında KDV ödemeksizin yurt içi veya yurt dışından temin edilen girdilere üretilen malların alıcıdan KDV tahsil edilerek teslim edilmesinin mümkün olmadığı, buna rağmen bu şekilde bir teslim olması halinde bu teslim nedeniyle yüklenilen KDV’nin ihracatçılara iade edilemeyeceğine ilişkin uygulama yürürlükten kaldırılıyor.
Yapılan bu düzenleme ile DİİB sahibi mükelleflerin belge kapsamında KDV ödemeksizin yurt içinden ve yurt dışından temin ettiği hammaddeleri kullanarak ürettiği ürünleri aracı ihracatçı firmaya KDV’li satarak ihraç edilmesi önlenmiş, mükellefler için ihraç kayıtlı satışa imkan sağlanmış olarak yorumlanıyor.
Ne yapılmalı?
Vergi uygulamalarında “kanunilik” konusu oldukça önemli. Bu temel ilke bir verginin sadece kanun ile konulup kaldırılmayacağını söylemiyor, aynı zamanda iş sahiplerine geriye dönük uygulamalar için de bir açıklık ve belirlilik sağlıyor. Ancak bu ilke olmasına rağmen zaman zaman kanunun da önüne geçen mukteza uygulamaları oluyor. Kanun geriye yürümüyor ama kanunda bir değişiklik olmadan uygulamaya yönelik bir değişiklik geriye gidebiliyor. İdari işlemdeki değişiklikler bir anlamda geriye yürüyebiliyor.
Nitekim DİİB sahibi mükellefin yurt içi veya yurt dışından belge kapsamında KDV ödemeden temin ettiği girdilerle ürettiği malları aracı ihracatçı vasıtasıyla ihraç etmek istemeleri durumunda aracı ihracatçıya KDV’li teslim yapılamayacağı da bu şekilde oluyor. Bir mukteza ile geriye dönük işlemler için iade alınmasının önüne geçiliyor. Belki burada en önemli nokta bu yaklaşım değişikliğinin daha önceki işlemlere de sirayet etmesi. Bu yaklaşım değişikliğinin gelecek işlemlere uygulanması ama geçmiş dönem yüklenilen KDV’ler için uygulanmaması bir çözüm olabilir.