Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem sonrası korku, endişe, stres, öfke ve şoklarla her kesimden vatandaşımız etkilendi. Üzüntü ve kayıplarımızla baş başa kaldık. Depremin tekrarlanma olasılığı, zihin haritalarımıza bir kez daha işlendi. Şimdi çığlık çığlığa yeniden yapılanma gayretindeyiz.
İnşaat, altyapı, sağlık ve eğitim; deprem sonrası dört kritik sektör. Bu kadar mı? Değil elbette. Evde şöyle bir dolaşın; ne görüyorsanız yeniden oluşturacağız. Çimento dökeceğiz, demir taşıyacağız. Evleri yeniden kurmak için tek tek ahşabını döşeyeceğiz. Altyapıyı yapmak yetmeyecek, üst yapıyı da oluşturacağız.
YARALARI SARARKEN ÖZEN GÖSTERMEK
Alelacele, hemen yapılmış, özensiz binalar; yaşam için değil, ihtiyaç gidermek için kurulmuş oturma alanları… Yaraları sararken özen göstermek onu iyileştirmek kadar önemlidir. Plansızca kurulmuş çadırlarda, araya itfaiye, ambulans yolu dahi bırakmayı akıl edememek, nasıl bir liyakatsizliktir? Deprem öncesi kural tanımazdık, imar aflarıyla gafildik.
Deprem sırası, kendimizi nasıl koruyacağımıza dair tatbikat dahi yapmadık. Deprem sonrası akıllanırız dedik, kurduğumuz çadırlara bak… Bir sonraki afetin mezar taşlarını oluşturmak istemiyorsak; dayanıklılık, güven, titizlik ve akılla çalışmalıyız.
İKİ SORU, İKİ CEVAP
Yeniden yapılanmayı nasıl yapmalıyız?
İnşaat sektöründe gelişmiş teknolojileri kullanmalı ve inşaat kalitesini iyileştirmeliyiz. Verileri itina ile toplamalı ve analiz etmeli, eksiklerimizi görmeliyiz. Enerji yönetim sistemleri ile enerji kaynaklarını etkin kullanmalıyız. Sağlık hizmetleri, güvenlik, su yönetimi, trafik yönetimi ve birçok alanda daha yetkin yapılaşmaya gitmeliyiz.
İş birliği ve koordinasyonun önemi nedir?
Deprem sonrası; devlet kurumları, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve halkın birlikte çalışması önemlidir. Ancak bu şekilde başarıya ulaşılır. Depremde organize olamadık, bari yeniden yapılanma sürecinde koordinasyon ve planlamayla çalışalım.
NOT
DEPREM 5 KAVRAMI ZİHİNLERİMİZE KAZIDI
Deprem bir yer kabuğu hareketidir. Önlenemeyebilir ancak tedbir geliştirilir. Tedbir geliştirmeyenler; ölülerini sayar, ağıtlar yakar, sürekli ağlar durur. Depremzede olur, afetzede olur.
Deprem bize 5 kavramı bir kez daha hatırlattı: 1-Dayanışma, 2-Adalet, 3-Sorumluluk, 4-Saygı, 5-Etik değerler… Deprem ile birlikte bir kez daha zihinlerimize kazındı. Deprem bize doğanın gücünü yeniden hatırlatır. Zaten ders, biz öğreninceye kadar devam eder…
Doğa karşısında insanın ne kadar zayıf olduğunu; yarılan topraklar, yıkılan binalar, enkaz haline gelen hayatımız ile görüyoruz. Unutulmamalı ki deprem olunca çakıl taşları bile yüksek sesle konuşur.
Deprem sonrasında yapılacak tek şey, yeniden başlamaktır. Birlikte çalışmazsak bu felaketleri ülke olarak aşmamız zordur. Daha dayanıklı binalar yapabiliriz ama içimizde oluşan enkazı ancak birlikte aşabiliriz. Unutulmasın ki en pahalı yapı denetim şirketi, depremin bizzat kendisidir.