Sakarya nehrindeki yoğun kirliliğin nedeni sadece sanayi tesisleri ile sınırlı değil. Tarımsal ilaçlar ve evsel atıklar da Sakarya nehrini kirletiyor.
Sakarya nehrinin sınırlarından geçtiği veya kollarının uzandığı Eskişehir, Bolu, Ankara, Bilecik, Bursa, Kütahya, Konya, Afyon ve Sakarya havzasının neredeyse tamamında tarımsal faaliyetler yapılıyor ve birçok farklı sektörden sanayi kuruluşları da yine bu havzada bulunuyor.
Eskişehir’de doğduğu kaynaktan Sakarya’da Karadeniz’e döküldüğü noktaya kadar kat ettiği 800 kilometreden fazla yolculuğunu yoğun bir kirlilik baskısı altında sürdüren Sakarya nehrindeki su kirliliği nüfus ve sanayileşmeye bağlı olarak her geçen gün hızlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Kirliliğin boyutları o kadar fazla ki, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2017 yılında Evsel ve Endüstriyel Kirlilik İzleme Programı kapsamında hazırladığı rapora göre Sakarya Nehri 4. sınıf kirlilik seviyesinde.
Yerüstü Su Yönetmeliği’ne göre suların kullanımı Sınıf 1: Yüksek Kaliteli Su, Sınıf 2: Az Kirlenmiş Su, Sınıf 3: Kirli Su ve Sınıf 4: Çok Kirlenmiş Su şeklinde tanımlanıyor.
Bu tanımlamaya göre Çok Kirlenmiş Su kalitesindeki Sakarya nehrinin suyu gıda ve tekstil gibi nitelikli su gerektiren tesislerde arıtma yapmadan kullanılamaz.
Aynı şekilde Sakarya nehrini besleyen kaynaklardan Çark Deresi de yoğun bir kirlilik baskısı altında ve her geçen gün kirletilmeye devam ediyor. Sapanca gölünün fazla suyunu Sakarya Büyükşehir Belediyesi sınırları içinden geçerek 45 kilometre sonra Sakarya nehrine deşarj eden bir kanal vazifesi gören Çark Deresi’nin bugünkü geldiği nokta; suyu içilebilen ve temizlikte kullanılabilen bir nitelikte değil.
Sapanca Gölü aynı zamanda Sakarya’nın en önemli içme suyu kaynağı. Gölün suyu şehre arıtılarak veriliyor. Ama yakın bir gelecekte mevcut arıtmalar da yeterli olmayacak. Çünkü Sapanca Gölü de dört bir taraftan kirletilmeye devam ediyor.
Gölün güneyinden geçen otoyol ve demiryolu ile kuzeyinden geçen D-100 karayolunun oluşturduğu kirlilik, tarımsal amaçlı kullanılan gübre ve ilaçlar ile evsel atıklar kanallar veya gölü besleyen dereler vasıtasıyla göle akıyor.
Önlem alınmaz ve böyle devam ederse eğer Çark Deresi de Sapanca Gölü de Sakarya nehri gibi olacak.