Canvas İş Modeli (Business Model Canvas), Alexander Osterwalder ve Yves Pigneur tarafından 2010 yılında yayınlanan “Business Model Generation” isimli kitaplarıyla geniş kitlelere duyurulmuştur.
Bu model, günümüz iş dünyasında girişimciler, start-up'lar, büyük şirketler ve danışmanlar tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.
Canvas İş Modeli, iş modelini görselleştirmek, analiz etmek ve geliştirmek için kullanılan stratejik bir araçtır. Bu modelde, işin temel bileşenlerini tek bir sayfada özetler ve stratejik planlamada sıklıkla kullanılır.
Canvas İş Modeli, bir işletmenin nasıl değer yarattığını, nasıl sunduğunu ve nasıl başardığını açıklayan dokuz temel yapı taşından oluşur:
1- Müşteri Segmentleri (Customer Segments)
- Hangi müşteri gruplarına hizmet veriyoruz?
- Müşterilerimizi nasıl segmente ediyoruz?
- Hangi müşteri segmenti bizim için en önemli?
2- Değer Önerisi (Value Proposition)
- Müşterilerimize hangi benzersiz değeri sunuyoruz?
- Hangi müşteri ihtiyaçlarını karşılıyoruz?
- Ürün veya hizmetimiz neden tercih ediliyor?
3- Kanallar (Channels)
- Müşterilere nasıl ulaşıyoruz?
- Satış ve dağıtım kanallarımız neler?
- Müşterilerimize sunduğumuz değeri hangi kanallar aracılığıyla iletiyoruz?
4- Müşteri İlişkileri (Customer Relationships)
- Müşterilerimizle nasıl bir ilişki kuruyoruz?
- Onları nasıl elde tutuyor ve sadakatlerini nasıl sağlıyoruz?
- Müşteri ilişkilerini yönetmek için hangi yöntemleri kullanıyoruz?
5- Gelir Akışları (Revenue Streams)
- Gelir kaynağımız nedir?
- Müşteriler hangi değer için ödeme yapmaya hazır?
- Gelir modelimiz nasıl (satış, abonelik, reklam vb.)?
6- Temel Kaynaklar (Key Resources)
- İş modelimizin çalışması için hangi temel kaynaklara sahibiz?
- Finansal, fiziksel, entelektüel ve insan kaynaklarımız nelerdir?
- Rekabet avantajı sağlayan ana varlıklarımız nelerdir?
7- Temel Faaliyetler (Key Activities)
- İş modelimizin başarılı olması için yapmamız gereken temel faaliyetler neler?
- Ürün geliştirme, pazarlama, üretim veya dağıtım gibi kritik süreçler nelerdir?
8- Temel Ortaklıklar (Key Partnerships)
- İşimizi büyütmek ve sürdürmek için kimlerle iş birliği yapıyoruz?
- Tedarikçilerimiz, iş ortaklarımız ve stratejik ortaklıklarımız kimler?
9- Maliyet Yapısı (Cost Structure)
- En büyük maliyet kalemlerimiz nelerdir?
- Sabit ve değişken maliyetlerimiz neler?
- En pahalı faaliyetler ve kaynaklar hangileri?
Canvas İş Modelinin Avantajları nelerdir?
- İş modelini tek bir sayfada özetler, böylece kolay anlaşılır ve paylaşılabilir.
- Şirketin güçlü ve zayıf yönlerini analiz etmeye yardımcı olur.
- Stratejik karar alma süreçlerini hızlandırır.
- Yeni iş fikirleri geliştirirken veya mevcut iş modelini optimize ederken rehberlik eder.
- Takımların ortak bir vizyon oluşturmasına yardımcı olur.
Kaynakça
Osterwalder, A., & Pigneur, Y. (2010). Business Model Generation: A Handbook for Visionaries, Game Changers, and Challengers. Wiley.
Osterwalder, A., Pigneur, Y., Bernarda, G., & Smith, A. (2014). Value Proposition Design: How to Create Products and Services Customers Want. Wiley.
Osterwalder, A., Pigneur, Y., & al. (2020). The Invincible Company: How to Constantly Reinvent Your Organization with Inspiration From the World's Best Business Models. Wiley.