2019 yılı Aralık ayının sonları, Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı ile sohbet ediyoruz. Tosyalı, Türkiye için o günlerde önemli moral değeri de taşıyan yatırım hazırlığını şu cümleyle paylaştı:
- Biz uyumayacağız, gece gündüz çalışacağız. 1 milyar dolarlık yatırım için kazmayı vuracağız.
Fuat Tosyalı, sözünü tuttu, 11 Mart 2020’de Türkiye’de ortaya çıkan ilk COVID-19 vakası ve sonrasındaki sağlık açısından sıkıntılı dönemine rağmen İskenderun’daki yatırımın temelini attı. Yatırım için ilk temel atıldığı günlerde aralarında jeologların da bulunduğu uzman ekip, şu planı yaptı:
- Burada sağlam zemini bulmak için “sürtünme kazığı” çakmak gerekiyor. 120 santimetre çapında, 50-52 metre derinliğe inecek kazıkların sayısı 6-7 bin dolayında olacak.
Kazıklar çakılıp, temel işi ilerledikçe kazıkların sayısı da arttı. İnşaatın her aşamasını titizlikle izleyen Fuat Tosyalı, kazık sayısı artınca merakından sordu:
- Kaç adet kazık çakılacak bu alana?
Uzmanlar önce şu saptamayı ortaya koydu:
- Burada zemin çok gevşek. Buraya birkaç tavuk besleyeceğiniz bir kümes bile yapsanız mutlaka kazık üstüne oturtmanız gerekiyor. Hesaplarımıza göre sizin tesisler için çakılacak kazık sayısı 18 bini bulacak.
Uzman ekip, bir bilgiye daha işaret etti:
- Çakılan her kazık, 800-1000 ton taşıma testine tabi tutuluyor.
Fuat Tosyalı, 6 Şubat 2023’te saat 04.17’deki 7.7’lik depremin ardından hemen oğlu ve Osmaniye OSB Başkanvekili olan oğlu Şerif Tosyalı’yla birlikte İstanbul’dan Hatay’a doğru yola çıktı. Hatay Havalimanı depremle birlikte kapatılınca Adana’ya inip oradan kardeşi Fatih Tosyalı’nın Belediye Başkanlığı görevini yürüttüğü İskenderun’a geçti.
İlk birkaç gün ekibiyle birlikte enkazdan depremzede kurtarma çalışmalarına katıldı, sonra İskenderun’daki yapımı 2023 Mayıs ayı sonunda tamamlanacak olan Tosyalı Demir Çelik Yassı Çelik Tesisi’ne gitti. Uzmanlardan ve tesislerdeki ekipten şu bilgiyi aldı:
- 500 bin metrekarelik alan blok olarak oynadı. Tesiste hiç hasar izi yok.
6 Şubat depremlerinin ikinci haftasında Fuat Tosyalı’ya mesaj gönderdim:
- Hatay’a sıklıkla gidiyorsunuz. Bir ara biz de size eşlik etmek isteriz.
Geçen hafta Çarşamba günü Hakan Güldağ, Şeref Oğuz ve Mete Belovacıklı ile birlikte Fuat Tosyalı’yla Hatay’a gittik.
Fuat Tosyalı’ya ayrıca oğlu Şerif Tosyalı’nın yanısıra Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Arda Ermut, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Ahmet Burak Dağlıoğlu da eşlik etti.
Biz önce merkez ilçe Antakya’ya uğradık, görüşmeler yaptık, ardından İskenderun’a geçtik. Fuat Tosyalı, tesisi gezdirirken şu noktanın altını çizdi:
- Bir ara Türkiye’deki kazık makinelerinin tamamı bize çalışıyordu. 18 bin “sürtünme kazığı”nın çakılması boşuna değilmiş. Depremde bunu gördük ve hep birlikte bir kez daha önemini en iyi şekilde anladık.
Aralık 2019’daki sohbetimizde İskenderun yatırımının 1 milyar dolar dolayında olacağını anlattığını anımsattım, yanıtladı:
- İşi de yatırımı da büyüttük. Önce yıllık 2 milyon tonluk üretim planlamıştık, 4 milyon tona yükselttik. Burada Türkiye’nin ilk “Quantum” ocaklarını kuruyoruz. Yatırım 2.5 milyar doları bulacak.
Limana dikkat çekti:
- Liman dahil normalde bu tesisin maliyeti, anahtar teslimi yaptırılmak istense 5 milyar doları bulabilir. Ancak, projelendirme dahil işi bizim ekip yönettiği için bu boyutta bir yatırımı, 2.5 milyar dolara tamamlayabiliyoruz.
Bugünlerde sahada 6 bini aşkın personelin çalışması gerektiğinin altını çizdi:
- Depremle birlikte burada çalışan sayısı epey düşmüştü. Şu anda 4 bin kişiyi aşmış durumdayız. Çok şükür ekip yeniden toparlanıyor. Çalışan arkadaşlarımıza konteynerlerde barınma ortamı oluşturduk.
Tesisin hizmete girme takvimiyle ilgili planını paylaştı:
- Biraz gecikmemiz oldu ama inşallah önümüzdeki mayıs ayının son günlerine doğru üretime geçmeyi hedefliyoruz.
Ardından ekledi:
- Burası Türkiye’nin yassı çelik üretim açığını önemli ölçüde azaltacak. Yıllık 4 milyar dolarlık yassı çelik ithalatını frenlemiş olacak.
Hatay Havalimanı’na indiğimiz andan itibaren depremde yumuşak zeminin yol açtığı görüntüler beynimize kazındı. Depremle yüzeye çıkmış suların oluşturduğu görüntüyü gördük.
Uzmanların Fuat Tosyalı’ya verdiği şu bilimsel bilgi, aklımızdan çıkmaz oldu:
- Buraya birkaç tavuk beslemek üzere kümes bile yapsanız mutlaka sağlam zemine kadar kazık çakılması gerekir…
Başka söze gerek var mı?
TOSYALI Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, Türkiye’de ilk kez İskenderun’daki yassı çelik tesisinde kurdukları “Quantum” ocaklarını anlatırken şu noktanın altını çizdi:
- Böyle bir tesiste alevleri görmek artık utanç vesilesi. Alevlerin görünmemesi gerekiyor. Çünkü, alevlerin görünmesi, paranızın yanması anlamına geliyor.
“Quantum” ocakları düdüklü tencereye benzetti:
- Yüksek ısıda sıvılaşan demir bu düdüklü tencerenin içinde olacak. Isıyı atmosfere salmayıp, işletmede kullanacağız.
Isıyı işletmede kullanmanın ne anlama geldiğini şöyle açıkladı:
- 1 ton demiri sıvılaştırmak için 350-380 kilovatsaat elektrik harcanır. “Quantum” ocaklarda bu 250 kilovatsaate düşer. Yani, en az yüzde 30 enerji tasarrufu sağlar.
TOSYALI Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, “yeşil üretim”le ilgili iddiasını şöyle ortaya koydu:
- Dünyanın “en yeşil çeliği”ni biz üreteceğiz. Şu anda da “yeşil üretim”de önemli yol almış durumdayız.
Osmaniye’deki fabrikasının çatısında her MW için ayrı şirket kurarak GES kurulumu gerçekleştirdiğini anımsattık, anlattı:
- O sırada lisansa tabi olmadan GES kurabilmek için o formülü bulmuştuk. Teknoloji de mevzuat da değişti. Onların tamamını söktük. Fabrika çatılarına yeniden güneş enerjisi sistemi kurduk. Çatılarda 210 MW elektrik kapasitesine ulaştık.
Bu kapasitenin dünyada çatıda elektrik üretiminde ilk sıralarda olduğunu kaydetti:
- Cephelerde de güneş enerjisi sistemi kurma çalışmalarına başladık. Ayrıca saha tipi güneş enerjisi sistemi kurmak üzere adımlarımızı atıyoruz. GES’te üretim kapasitemizi 2 GW’a çıkaracağız.
Ürettikleri elektriğin yarısını hidrojen üretiminde kullanmayı planladıklarını vurguladı:
- Yeşil hidrojen ile en yeşil çeliği üretir hale geleceğiz.
Elektrikle ilgili şu hazırlıkları da aktardı:
- Bir yandan GES’ten elde ettiğimiz elektriği depolama formülüne bakıyoruz. Diğer taraftan rüzgar enerjisi ile de ilgileniyoruz.
TOSYALI Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı, İskenderun’daki yeni tesislerinin önündeki limanı gezdirirken kapasiteyi ikiye katladıklarını belirtti:
- Burası ikiz liman gibi oldu. Yan tarafa 200 bin DWT’lik gemiler yanaşabiliyor. Elleçleme kapasitesi de 10 milyon DWT.
Yeni yapılan bölüme işaret etti:
- Buraya 220 bin DWT’lik gemiler yanaşabilecek. Buranın da elleçleme kapasitesi 10 milyon DWT. Böylece kapasitemiz 20 milyon DWT’a çıkıyor.
Şu bilgiyi de paylaştı:
- Ton başına lojistik maliyeti açısından dünyanın en uygun noktasını yakalamış olacağız.