Zaten pamuk ipliğine bağlı olan caz dünyası, pandemiyle birlikte büyük bir yara aldı. Oysa Nina Simon’ın dediği gibi "caz sadece bir müzik değildi; bir hayat yoluydu. Bir var olma, bir düşünme şekliydi." Dileğimiz salgının bir an önce bitmesi ve caz erbabının sahnesinden, stüdyosundan bir daha uzak kalmayacağı günlerin gelmesi.
Caz, ilk kez ABD’nin güney eyaletlerinde, 1900'lerin başında gelişmeye başlamış bir müzik türü. Ülkemizde 50’li yıllarda özellikle Ankara ve İstanbul radyolarındaki eğlence programlarıyla hayatımıza giriyor. Ben de 70’lerin ikinci yarısından itibaren caz dinleyicisi olmaya çalışıyorum… Kişisel caz tarihimden çeyrek yüzyıl önce başlayan Türkiye’de cazın serüveni, yönetmenliğini Batu Akyol’un üstlendiği bir filmle 2013’te, 20. İstanbul Caz Festivali’nde anlatılmıştı. Türkiye’de caz müziğinin gelişim evrelerini, etkileşimlerini ve emek verenlerini toplumsal tarihe paralel olarak inceleyen belgesel İKSV YouTube hesabından izlenebiliyor.
Odak’a bu hafta caz ile başladım; çünkü bugün, yani 30 Nisan, UNESCO tarafından 2011 yılında Uluslararası Dünya Caz Günü olarak ilan edildi. Thelonious Monk Caz Enstitüsü işbirliğiyle gelişen etkinlik, UNESCO İyi Niyet Elçisi Herbie Hancock’un girişimiyle cazın dünya çapında kültürlerarası diyalog ve anlayışı artırmakta oynadığı rolü vurgulamak ve teşvik etmek amacıyla UNESCO üyesi ülkeler tarafından benimsendi. 2012’de ilki düzenlenen etkinliklerin ikincisine İstanbul ev sahipli yaptı.
Her yıl Uluslararası Caz Günü’nde dünyanın dört bir yanından müzikseverler caz müziğini kutlamak amacıyla bir araya geliyordu. Ancak, bütün dünyayı saran pandemi, bu etkinlikleri de etkiledi. Son yıllarda ülkemizde cazın yeterince dinlenmediğini düşünüyorum. En son 80’lerde hatırladığım caz kulüplerinden bile eser yok. Bu nedenle zaten pamuk ipliğine bağlı olan caz dünyası, pandemiyle birlikte büyük bir yara aldı. Oysa Nina Simon’ın dediği gibi "caz sadece bir müzik değildi; bir hayat yoluydu. Bir var olma, bir düşünme şekliydi." Dileğimiz salgının bir an önce bitmesi ve caz erbabının sahnesinden, stüdyosundan bir daha uzak kalmayacağı sağlıklı günlerin gelmesi.
Neyse ki Uluslararası Dünya Caz Günü ile ilgili etkinlikler, sanat-müzik dostu kuruluşlarca çevrimiçi olsa da sürdürülüyor. Bunlara kısaca göz atalım mı?
- Garanti BBVA ile Sesini Aç
Garanti BBVA’nın, pandemiden en fazla etkilenenler arasında yer alan müzik sektörüne destek vermek amacıyla hayata geçirdiği ‘Garanti BBVA ile Sesini Aç’ serisi Nisan ayındaki bölümünü, 30 Nisan Uluslararası Caz Günü’nü kutlamak amacıyla, caz müzisyenlerine ayırdı. 30 Nisan’da Youtube’da yayına girecek programın konukları Çağrı Sertel, Selen Gülün Trio, Batu Şallıel Quartet ve Cenk Erdoğan Trio.
İpek Atcan’ın sunuculuğunu üstlendiği programın ilk konuğu aranjör, besteci ve prodüktör kimliğiyle farklı projelere imza atan piyanist Çağrı Sertel olacak. Sertel’in ardından sahneyi besteci, piyanist, vokalist ve eğitimci şapkalarıyla çok yönlü bir kariyer süren Selen Gülün devralacak. Türkiye’nin yeni nesil genç saksafon sanatçılarının başında gelen Batu Şallıel, dörtlüsü ile ilk solo albümü “The Way” de yer alan şarkılarıyla izleyicilere seslenecek. Garanti BBVA ile Sesini Aç’ta son olarak besteci ve gitarist Cenk Erdoğan, üçlüsü ile izleyicilerle buluşacak.
- İş Sanat’ta Jülide Özçelik konseri var
İş Sanat, 30 Nisan Dünya Caz Günü’nü, Jülide Özçelik konseriyle kutluyor. Pandemi nedeniyle İş Kuleleri Salonu’nda seyircisiz kaydedilen konserde Özçelik, sevilen halk türkülerini de repertuvarına ekledi. Düzenlemelerini Cem Tuncer’in yaptığı konserde “Anan Var midur?” “Mecnunum Leylamı Gördüm”, “Yalan Dünya” gibi türküler ile “Hayat”, “Zaman” ve “Karanlıkta Kaldım” adlı Özçelik’in özgün şarkıları da yer alıyor.
Konser, ilk gösterim tarihi 30 Nisan saat 20.30’dan itibaren İş Sanat’ın YouTube kanalı ve internet sitesinde ücretsiz erişime açık olacak.
İş Sanat’ın 21. sezonunda seyircisiyle buluşan caz konserlerinden bir big band projesi olan Caz Baharı, swing ritmini caz melodileriyle birleştiren Bilal Karaman Swing Band ve Ece Göksu ve Ozan Musluoğlu’nun da yer aldığı caz topluluğu Genedos da sezon boyunca İş Sanat’ın YouTube kanalı ve internet sitesinden ücretsiz izlenebiliyor.
- Akbank Caz Festivali’nden anlamlı belgesel
Türkiye’nin en uzun soluklu festivallerinden Akbank Caz Festivali etkinlik ve konserlerin yapılamadığı bu özel dönemde Türk cazına kayıtlarıyla, söyleşileriyle ve belgesel çekimleriyle arşiv niteliğinde önemli eserler kazandırmaya devam ediyor. Organizasyonu ve içerik programlaması Pozitif işbirliğiyle gerçekleştirilen, “Dün, Bugün, Yarın” adını taşıyan ve Akbank Caz Festivali’nin 30. yılına özel kayıtlarla; 30 özgün beste ve 80’e yakın sanatçının performansını içeren çalışma kapsamında, kayıt süreci ve sanatçı söyleşilerinden oluşan belgesel, hem geçmiş 30 yılın hem de dönemin ruhunu yansıtması bakımından da değer taşıyor.
23 farklı müzisyen ve grubun stüdyo çalışmalarının ve mini röportajların yer aldığı belgeselin çekimleri 11 – 28 Temmuz tarihleri arasında Hayyam stüdyolarında gerçekleştirildi. Yönetmenliğini Umut Kebabcı’nın üstlendiği belgeselin yapımını X Film Works, yapımcılığını Uluç Keçik ve Yakup İncebay üstlendi.
Uluslararası Dünya Caz Günü bütün caz severlere kutlu olsun…