Yapmanın suç olmadığı bir eylemi teşvik etmek suç olabilir mi?
Mantık dışı bir soru olduğunun farkındayım.
Boykot fazlasıyla tartışıldı. Merkez Bankası haftalık rakamlarına göre etkili olmuşa benziyor. Peki, insanların bayramda harcamaları düşer mi artar mı? Tatile gidenler için artar. Yani bayramda insanların çoğu tatile ya da seyahate çıktıysa ki bunu bilmiyoruz, buna rağmen bu düşüş yaşandıysa çok ciddi bir sonuç var demektir. Ekonomik krizden uzak, normal koşullarda olsaydık, boykot muhtemelen bu kadar ses getiremezdi. Vatandaş zaten yıllardır doğal bir boykot içinde. İnsanlar meyveyi tane ile, şekeri gram ile alır hale gelmiş. Bu şartlarda onları daha fazla tüketime yönlendirmek akılcı bir strateji değil. “Gücümüz yok ki satın alalım” tepkisiyle karşılaşırsınız. Tavsiyem; yetkili mercilerin boykot tartışmalarına hiç girmeden sessizce takip etmeleri.
Asıl vurgulamak istediğim ise hükümetin aşırı reaksiyon yerine destek vermesi kendi lehinedir. Eğer boykot başarı ile sürdürülürse ekonomi soğur ve enflasyon düşer. Büyüme rakamları yavaşlayabilir ama Türkiye’nin şu an birincil problemi büyüme değil, enflasyondur. Boykota sanırım en çok sayın Bakan Mehmet Şimşek seviniyordur.
Ayrıca boykot bazı manipülatif rakamlarda düzeltmeye neden olur ki bu da hükümetin işine gelir. Enflasyonun kontrol altına alınması ve önce %20 sonra %10 altına indirilmesi ekonomi politikasının birincil hedefi olmalı. Sanayide ithal ham madde ve ara mal ile üretim yapan şirketlerin zorunlu fiyat artışı dışında özellikle hizmet sektöründe keyfi uygulamalar söz konusu. Bunların başını restoranlar dahil yiyecek içecek sektörü ve oteller çekiyor. Büyük oranda yerli girdilerle üretim yapan bu işletmeler enflasyonun çok üzerinde artışlar yaptılar. Etkili bir boykot bu ve benzer sektördeki şişmeleri normalleştirebilir.
Son olarak, boykotu organize edenler ipin ucuna kaçırmamalı. Haftada veya iki haftada bir gün genel boykot olabilir ama genel bir boykot yerine sektör/marka spesifik boykot daha etkili sonuç alır. Genel boykota katılımı sağlamak zor olacağı gibi küçük esnafta ağır hasar bırakabilir. Bunun yerine mesela pahalı restoranlar, AVM’ler, eğlence merkezleri ve zincir marketler gibi spesifik kümeler ile fiyatları manipülatif şekilde yükselten sektörlerin boykotu daha iyi sonuç verir ve dediğim gibi enflasyonu düşürücü etkisinden dolayı bu asıl hükümetin ve ekonomi yönetiminin lehine olur.