Enflasyon gemi azıya aldı. TÜİK’in rakamı dahi %80’e koşuyor, üretici enflasyonu da %150’lere varmak üzere… Her ne kadar yaz boyunca baz etkisi, yaz etkisi, güz etkisiyle endeksler gerileyecek olsa da hayat pahalılığı yerli yerinde duracak, asgari ücret, azami etiket karşısında hızla eriyecek.
Ülkemizi ziyaret eden yabancılar için adeta açık büfe gibiyiz. Bugün restoranda ödenmesi gereken hesaplar, dolar veya Euro üzerinden hesaplanınca devede kulak kalıyor. Türk şirketlerinin değeri de liramız gibi günden güne eriyor. Yabancının cennetinde yerlinin cehennemi, eşanlı yaşanıyor.
BU TÜRBÜLANSTA 5 FİNANSAL ÖNERİ
1-Paran varsa sakın nakitte tutma. Zira liran, tıpkı temmuz güneşine bırakılmış buz kalıbı gibi eriyecek.
2-Varlıkların arasında süreli zıplayıp durma… Aklın her karıştığında savrulursun, varlığına sadık kal.
3-Seni zaten bu duruma getiren düşünce düzeyi ile bu türbülanstan çıkamazsın. Sana yeni öykü gerek.
4-Değer üretmeyen tüm harcamaları kes. Ancak üretimini sürdürecek her ne ise satın almayı sürdür.
5-Borcuna sadık kal. Unutma ki sen de alacaklı olarak bu borç sadakatine muhtaç durumdasın.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Böylesi ucuzlatılmış ülkede varlıklarımız yağmalanıyor mu?
Eğer panik atak davranırsak evet… 2001 krizinde de nakitte olanlar, sıkıntıdaki şirketlere yok pahasına el koymuş ve çok fazla servet, el değiştirmişti. Bu süreçte nakit akışını yönetemeyenler kolay batacak.
Enflasyon bizi kürenin taşrasına itebilir mi?
Eğer yanlış politikalarda ısrar edersek, bu risk pekala gerçekleşebilir. Hiperenflasyon geride kalıcı hasar bırakmadan düşmemiştir. En büyük risk, Türkiye ekonomisindeki yönetim zaafını kullananların bizi G20’den çıkarıp daha orta- düşük gelir grubu ülkeler arasına itmesidir.
not
DÜŞÜK FAİZDE PAHALI HAYAT
Dünyanın sayılı zenginlerinden J. Paul Getty; “enflasyon, taşınmanıza gerek kalmadan, daha pahalı bir muhitte oturmanızı sağlar” der. Şu anda her birimiz hızla zenginler mahallesine, oradan da tıpkı 90’lı yıllarda olduğu gibi milyonlerler mahallesine taşınacağız gibi görünüyor. Ancak hemen heveslenmeyin, 1 milyon lira bugün 1 lira değerinden de aşağı düşecektir. Faizi düşürme sevdasına ortalık birbirinden yüksek faizlerle doluverdi. Yetmedi kuru zıplatan bu inat sebebiyle çok pahalı bir hayatı yaşamaya başladık. Asgari ücrete gelen zam, dünkü enflasyon rakamlarıyla yorumlanmaya ve etiketler aniden %10-20 arasında tırmandırılmaya başladı bile.
Soru şudur; düşük faizle pahalı hayatı yaşamak, bir kader mi? Başka bir varoluş mümkün değil midir?