Av. Ege Demiralp
UZLAŞMACI AVUKAT
Günümüzde işverenlerin bünyesinde çalıştırdıkları işçilerin haber vermeden işi bırakıp gitmesi işverenler açısından en büyük problem haline gelmiştir. İşçinin ihbar sürelerine uymadan, kanunun öngördüğü haklı nedenlere dayanmadan işi bırakma/işten istifa etme eylemi işyerinin düzenini bozmakta, gecikmelere yol açmakta, işvereni 3’üncü kişilere karşı mağdur durumda bırakmaktadır. Çokça karşılaştığımız tam da sezon ortasında işçinin işyerini terk etmesi ve ertesi gün işe gelmemesi, yetiştirilmesi gereken bir projeyi yarım bırakıp işi terk etmesi gibi durumlarda işverenin mağduriyeti oluşmaktadır. Bu gibi durumlarda işverenin kanun gereği tazminat hakkı bulunmaktadır.
Öncelikle işçinin işten ayrılırken yükümlülüklerinin neler olduğuna değinelim. İşçi işten 4857 sayılı Kanun’un 24. maddesinde sayılan haklı nedenlere dayanarak iş sözleşmesini derhal feshedebilir. İşçi bu durumlarda ihbar süresini beklemeden, iş sözleşmesinin bitimini beklemeden derhal fesih hakkını kullanabilir. İş sözleşmesini haklı nedenlere dayanarak fesheden işçi ihbar tazminatı ödemek ile yükümlü değildir. Ancak kanunun 24. maddesinde sayılan haklı nedenler haricinde evlilik, askerlik gibi nedenler ile işten ayrılan işçi yine ihbar süresine uymak zorunda değildir. İhbar sürelerine uymak ile yükümlü olduğu hallerde, bu sürelere uymadan iş sözleşmesini fesheden, işi bırakıp giden işçi ihbar tazminatı ödemek ile yükümlüdür.
İhbar süreleri nedir? İhbar süresi işçinin iş sözleşmesini, kanunda ihbar yükümlülüğü öngörülen hallerden biri nedeniyle feshetmesi halinde, işverene bu fesih bildirimini ne zaman yapacağını belirleyen sürelerdir. İşçi bu sürelere uymadan haber vermeden ya da haber vererek işyerini terk eder ise ya da istifa eder ise ihbar tazminatı ödemek ile karşı karşıya kalabilir. İhbar süresi işçinin çalışma süresine göre hesaplanır. Hizmet Süresi 6 aydan az sürmüş işçi için 2 hafta, 6 aydan 1,5 yılı kadar sürmüş işçi için 4 hafta,1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş işçi için. 6 hafta,3 yıldan fazla sürmüş işçi için 8 hafta olarak belirlenmiştir
İhbar süresi içerisinde fesih bildirimini yapan işçiye işveren tarafından iş arama için gerekli zaman sağlanmak zorundadır. Bu süre kanunen günde en az iki saat olarak belirlenmiştir ve çalışanın maaşında herhangi bir kesinti yapılmadan verilir.
Sonuç olarak hem işçi hem işveren ihbar sürelerine uymak ile yükümlüdür. Bu sürelere uymayan taraf “İhbar Tazminatı”nı karşı tarafa ödemek ile yükümlüdür.