Türkiye batıyla ilişkilerinde- deyim yerindeyse-“mükemmel fırtınaya” yakalanmak üzere;
Avrupa Birliği Doğu Akdeniz meselesi nedeniyle Türkiye’ye yaptırımlara ufaktan başladı. Üstelik Atina ile -ve belki de imkansız gibi görünse de Kıbrıs Rum yönetimi ile- bir uzlaşma olmaması halinde Mart ayında yeniden görüşülmek üzere yaptırımları sertleştirmenin de önünü açık bıraktı.
ABD’de de ise Türkiye’ye yaptırım gündeme girdi. ABD Kongresi’nin zorlamasıyla Trump yönetimi S-400’lerin satın alınması nedeniyle Türkiye’ye CAATSA yaptırımı uygulanması için harekete geçti.
CAATSA yaptırımlarının Trump’un imzasıyla yürürlüğe girmesi, Ankara’nın da isteği/bilgisi/onayı dahilinde görünüyor.
BİDEN'IN EKİBİ ZORLU
Çünkü 20 Ocak’ta resmen ABD’de yönetimi devralacak Biden ve ekibinin Türkiye’yi çok zorlama ihtimali olasılıkların en başında görünüyor.
Nitekim AK Parti hükümeti de bunu hesaplıyor olmalı ki. gelecek Joe Biden yönetimine ayak uydurmak için pozisyon almaya başladı.
Washington’a yeni Büyükelçi atanması bunun ilk adımı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önceleri “benim için bitmiştir” dediği Biden için tonunu yumuşatıp, “Biden ile yabancı değilim. Rahatsızlığımda evime gelmiş biridir” ifadesini kullanması da diplomatik kulislerde hemen not edildi.
Ankara’yı en azından söylemini yumuşamaya iten neden, Biden yönetiminde görev alacak kilit isimlerin hepsinin, şu ya da bu şekilde, AK Parti hükümetinin politikalarına çok sert eleştiriler getirmiş olmaları.
►Biden’ın Dışişleri Bakanı olarak atayacağı Anthony Blinken mesela;
Daha Ekim ayında Türkiye’nin Kıbrıs politikasını sosyal medya hesabından açık açık eleştirmekten çekinmeyen Blinken, Fırat’ın doğusunu kontrol eden PKK uzantısı PYD-YPG’nin ABD ile ilişkilerinin güçlü savunucularından biri olarak da tanınıyor.
Bu kadar da değil; Halkbank eski Genel Müdür Yardımcısı Hakan Atilla’nın mahkum edildiği davada kilit tanıklardan David Cohen, Blinken’ın kurucusu olduğu WestExec isimli şirketin danışman kadrosunda yer alıyor. Atilla’nın hüküm giymesinde Reza Zarrab’dan çok, ABD Hazine’sinin yaptırımların izlenmesinden sorumlu biriminin başında görev yapmış olan Cohen’in ifadelerinin etkili olduğu unutulmamalı.
► Biden’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak seçtiği Jake Sullivan’ın ise Türkiye’yi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı çok sert ifadelerle eleştirdiği makaleleri bulunuyor;
Sullivan, 2018 yılında ABD’nin eski Türkiye Büyükelçilerinden Eric Edelman’la ortak imzayla Politico’da yayınladığı makalede Erdoğan yönetimindeki Türkiye’nin İran’a yönelik yaptırımları en çok delen ülke olduğunu öne sürmüş, AK Parti hükümetine yakın medya kuruluşlarının ABD’nin Suriye’deki gizli askeri üslerinin haritalarının yayınlamalarından şikayet etmişti.
Sullivan-Edelman imzalı makalede başta Rahip Brunson olmak üzere, Amerikan vatandaşı ya da ABD için çalışan kişilerin tutuklanmaları “fiili esir alınmak” olarak nitelendirilmişti. Erdoğan’ın korumalarının 2017 yılında Washington’da bir gösteriye müdahale etmeleri de, S-400 alımı da, Suriye’de ABD’nin “ortak” dediği PYD-YPG’ye yönelik harekatlar da makalede çok sert sözlerle eleştirilmişti. Makalede en dikkat çekici görüş ise, Trump yönetimine AK Parti hükümetine ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı yeterince sert olmadıklarına ilişkin getirilen eleştiri idi. Makalede, “yolsuzluklara karışmış Türk yetkililere, Türk savunma endüstrisi ve mali sektörüne karşı yaptırım uygulanmasının da masada olması gerektiği” görüşü ifade edilmişti.
► Biden’ın seçtiği Savunma Bakanı Lloyd Austin ise emekli bir general ve Türkiye’nin çok yakından tanıdığı bir isim;
Austin yakın zamana kadar Amerikan ordusunun Irak-İran ve Suriye’yi de içine alan biriminin, Centcom’un komutanlığı görevindeydi.
Austin, bu görevi nedeniyle Austin, Suriye’de Fırat’ın doğusunu kontrol eden PYD_YPG’nin silahlandırılması ve Amerikan askerlerince eğitilmesinin “fikir babalarından biri” olarak tanınıyor.
Ak Parti hükümeti özellikle son dönemde Irak ve özellikle de Suriye’de Amerikan kuvvetleriyle her karşı karşıya gelişinde, Trump yönetimini doğrudan hedef almak yerine, eleştirilerini Centcom üzerine yoğunlaştırmayı tercih etmişti. Türk-ABD ilişkilerinin en gergin olduğu dönemde Centcom’un başında olan ve kıyasıya eleştirilen General, şimdi ABD Savunma Bakanlığı’nın tümünün başına geçmiş oldu.
► Biden’ın hükümet listesinde adı Adalet Bakanlığı için geçen isimlerden Alabama eski Senatörü Doug Jones da Senato’da olduğu dönemlerde Türkiye aleyhtarı karar ya da yasa tasarılarının düzenli imzacılarından biri.
Jones, Aralık 2019’da Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine yönelik harekatını kınayan ve ambargo uygulanması isteğiyle Senato’ya getirilen karar tasarının hazırlayıcılarından.
Kısacası, Joe Biden’ın ekibi Türkiye’yi ve 18 yıldır iktidardaki AK Parti’yi çok yakından tanıyan isimler. Yönetime geçmiş önyargılarıyla birlikte geliyorlar.
Türkiye’nin işi zor görünüyor.