Erdoğan-Biden’ın Roma görüşmesinden sonuç çıkmadığı gibi çözüm mekanizmalarının da oluşturulamadığı anlaşılıyor. İki ülke arasında sürdürülmesine karar verilen diyalog bir ‘kakafoni’ye yol açabilir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Roma’da Biden ile görüşmesi Türkiye açısından önemli bir adım. Ama iki tarafın toplantı sonrası açıklamalarının, ‘’çok farklılıklar‘’ içermesi görüşmenin verimi konusunda tereddüt yaratıyor. Bu açıklamalar sorunlara çözüm konusunda ilerleme kaydedildiğine dair izlenim edinmemize olanak tanımıyor. Ancak böyle bir görüşmede uzun süredir devam eden ‘’yapısal’’ sorunların çözümünü beklemek de anlamsız olur. Dikkat çeken ise sorunların sergilenmesinde her iki tarafın farklı farklı duruşta bulunması…
ABD, Türkiye’yi stratejik ortak olarak değil, NATO müttefiki olan savunma ortağı olarak niteliyor. Türkiye’nin NATO’ya katkısı olumlu olarak nitelenirken, S-400 konusunda endişeli. İnsan haklarına saygı ve hukukun üstünlüğüne uyulması konusunda açık bir istem var.
Türkiye’nin açıklamasında, görüşmenin olumlu ve verimli geçtiğinin altı çiziliyor. Erdoğan, ”İki müttefik ve stratejik ortağa yaraşır diyalog kurarak etkin ve düzenli işbirliği konusuna“ değiniyor, “ortak mekanizma” kurulacağını açıklıyor. Ticaretin geliştirilmesine dönük adımlar atılması kararı alındığı belirtiliyor. F-35 programından çıkarılması sonrası Türkiye’nin ödediği 1.4 milyar doların F-16’lar için kullanılması talebinin görüşmede yer aldığı, ancak bu koruda ABD Kongresi’nin kararının etkisi olduğu vurgulanıyor.
Konunun devamı da var: Türkiye, ABD‘nin S-400 konusundaki uyarısına uygun adım atacağını açıklamıyor. İnsan hakları sorunlarında bir söz vermiyor. ABD ise Suriye’de PKK-PYD desteğine son vereceğini belirtmiyor.
S-400 konusunda taraflar arasında hiç bir şekilde uzlaşma söz konusu değil. Bu durumda Erdoğan-Biden görüşmesinde sorunların çözümünde ‘’arpa boyu‘’ ilerleme kaydedilmediğini söyleyebiliriz. Görüşme sonrası olumlu olarak altını çizebileceğim tek konu iki ülke arasındaki diyalogun sürdürülme kararıdır.
Ancak diyalogun hep değişmeyen ve değişmez aynı gündemle devamı, ‘’kakofoni‘’ (her kafadan bir ses çıkması ) ile sonuçlanabilir, bu da ‘’0 noktasında‘’ durmakla anlamdaş olur.
Umarım bu yaşanmaz...
GÜNÜN SÖZÜ:
Genç iklim aktivisti Greta Thunberg, COP26 liderlerine seslenerek “Bla bla’lara son verin, doğanın sömürüsünü bitirin” çağrısı yaptı.