RAUF Osman Karadeniz’in temellerini 1948 yılında attığı Karadeniz Holding, o yıllarda ağır sanayi, kaynak ekipmanları ticaretiyle yola çıktı. Zamanla ana faaliyetini enerjiye kaydırdı. 1996 yılında ilk enerji özelleştirme ihalelerine girip toptan elektrik ticareti, üretimi ve uluslararası elektrik ticareti lisansını aldı.
Derken Silopi’de sahibi oldukları santral üzerinden Türkiye’nin ilk elektrik ihracatını Irak’a gerçekleştirdi. Uluslararası elektrik ticaretini artırmak üzere Afrika’ya yöneldi. Başlangıçta daha çok maden şirketleriyle görüşüldü, şu durum saptandı:
- Birçok ülke ve şirket normalden çok daha hızlı ve güvenilir elektriğe ihtiyaç duyuyordu.
Bu ihtiyaç Karadeniz Holding yönetimini dünyada çok da yaygın uygulanmayan, “powership” (yüzen elektrik santralı) projesi üzerinde çalışmaya yöneltti:
* İkinci Dünya Savaşı sonrası ABD uçak gemilerinin jeneratörleriyle Karayip Adaları’na elektrik sağlanmıştı. 1960, 1970 ve 1980’li yıllarda “powership” üretilmişti.
*Elektrik ihtiyacı olan bölgeye herhangi bir elektrik santralının kurulumundan çok daha kısa sürede “powership” ile ulaşarak tedarik sağlamanın mümkün olduğunu gördük.
Karadeniz Holding yönetimi, 2007 yılında “powership” modeline odaklanmaya karar verdi. “Powership”e dönüştürülecek gemiler arandı, fiyatları 80-90 milyon dolardı. Derken 2008 krizi patladı, söz konusu gemilerin fiyatları 10-15 milyon dolara indi:
- Fiyatların düşmesiyle birlikte bir gemi fiyatına 4 adet alıp “powership”e dönüştürme fırsatı yakaladık. Türk bankalarından finansman sağlayıp, Türk iş gücüyle 4 gemiyi “powership”e dönüştürdük. İlk aşamada “powership”te 500 MW kurulu güce ulaştık.
Karadeniz Holding yönetimi, ilk fırsatı Irak’ta gördü:
- Silopi’deki santralımızdan Kuzey Bölgesi’ne elektrik ihraç ettiğimiz Irak için dönemin Enerji Bakanı Dr. Kerim Vahid Al Hasan’a “powership” projemizi anlattık. Bakan, Basra’da 1000 MW’lık güce ihtiyaç olduğunu söyledi. İlk “powership”imizi 2010’da Basra’ya gönderdik.
Karadeniz Holding’in “powership” te ikinci yöneldiği adres Lübnan oldu:
- Lübnan’da dizel yakıtla üretilen elektriğin kw/saati 40-45 cent idi. Biz “powership” ile fiyatı 10-15 cente indirebileceğimizi söyledik, teklifimizi kabul ettiler.
Geçenlerde Hakan Güldağ ve Servet Yıldırım’la birlikte küçük bir grup meslektaşımızla Yalova’daki Karmarine Tersanesi’ne gittik. Tersaneyi Karadeniz Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zeynep Harezi Yılmaz rehberliğinde gezdik, “powership”in öyküsünü dinledik:
- Afrika yolculuğumuz 2015 yılında Gana projesiyle başladı. Gana’ya 500 MW’lık “powership” ile gittik.
Zambiya’ya uzandı:
- 2016’da Zambiya’da acil dizel elektrik ihalesi açılmıştı. Biz “powership”i anlatarak 45 cent yerine 10-15 cent bandında elektrik sağlayabileceğimizi anlattık. Zambiya’ya “powership” ten elektriği Mozambik üzerinden verdik.
Irak’ta 2010-2017 arasında çalıştıklarını belirtti:
- Irak’taki kontratımız bitince gemilerimizi Sudan’a götürdük. 2018’den bu yana Sudan’daki faaliyetlerimiz sürüyor. Sudan’daki kapasitemiz 350 MW. Port Sudan’daki tek elektrik kaynağı Karpowership’e ait. 3 gemimizle elektrik sağlıyoruz.
Ardından Senegal’e uzandı:
- Senegal ile yaptığımız görüşmelerde, başlangıçta bizde 100 MW enerji talebinde bulundular. Bize verdikleri alana 200 MW kapasitesi olan gemi koyabiliyorduk. Kontratı 120 MW olarak yaptık, talebin artacağını öngörerek 200 MW’lık gemi götürdük.
Tahminlerinin doğru çıktığını kaydetti:
- İki ay geçmeden 200 MW’ın tamamına ihtiyaçları oldu. Şu anda Senegal’de 350 MW’lık güçle hizmet veriyoruz. Ayrıca, çok yakın zamanda Senegal’de sıvı yakıttan doğalgaza geçeceğiz.
Dünyada 80-90 civarında “powership”in elektrik üretim hizmeti verdiğini vurguladı:
- Bizim filomuzdaki “powership” sayısı 36’yı buldu. Dünyadaki diğer “powership”ler bizimki gibi filo şeklinde değil. Dolayısıyla dünyada filo büyüklüğü olarak ilk sıradayız.
Ayrıca yüzde 70’lik payla dünyada yine bir numarayız.
Mevcut filodaki “powership”lerin hizmet verdiği ülkeleri sıraladı:
*Karayipler’den Batı Afrika’ya, Güney Amerika’dan Okyanusya’ya kadar farklı bölge ve ülkelerde elektrik sağlıyoruz.
*Dominik Cumhuriyeti, Brezilya, Gambiya, Gana, Sierra Leone, Gine Bissau, Senegal, Fildişi Sahili, Mozambik, Sudan ve Yeni Kaledonya’da elektrik sağlıyoruz. Bu ülkelerden bazılarında elektrik ihtiyacının yüzde 100’üne yakınını karşılıyoruz.
Bu noktada hedefl erini paylaştı:
- Yakın gelecekte “yüzen santral” kurulu gücümüzü 10 bin MW’a çıkarmayı planlıyoruz.
Karadeniz Holding’in “yüzen santral” projesini ilk kez Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanlığı döneminde Pakistan’a giderken dinlemiştim.
İlk “powership”leri ile Basra Körfezi’nde (Irak) hizmet veren Karadeniz Holding, ikinci pazar olarak da Pakistan’da nabız yoklamıştı.
36 gemiden oluşan “yüzer santral” filosu, 6 bin MW’lık kurulu güç, Karadeniz Holding’in bu alanda dünyada öne çıkan başarıya imza attığını gösteriyor.
KARADENİZ Holding Yönetim Kurulu Başkanı Osman Murat Karadeniz, 6 yıl önce yönetim kurulunda konuyu açtı:
- 1999 Marmara Depremi’nden sonra biliyoruz ki İstanbul büyük bir deprem yaşayacak. Biz denizde kullanılabilecek bir “acil müdahale aracı” vasıflarına sahip gemi yapıp, hazır edelim.
Böylece Karadeniz Holding’in “Lifeship filosu” hayata geçti:
* Filomuzdaki ilk gemimiz “Lifeship Süheyla Sultan” acil durumlarda 2 bin 500 insanı, 4-6-8 kişilik odalarda barındırabilen, acil hizmetler verebilen, tam donanımlı reviri, spor ve sosyal alanları, çocuk parkları, kreşleri, yemek ve dinlenme alanlarıyla tam bir “yüzer yaşam kenti”.
Karadeniz Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zeynep Harezi Yılmaz, Karmarine Tersanesi’nde hazır bekleyen gemiyi 6 Şubat 2023 depremlerinin hemen ardından İskenderun’a gönderdiklerini belirtti:
- “Lifeship Süheyla Sultan”da bugüne kadar 12 bin kişiyi misafir ettik. Halen 1200 depremzede barınıyor.
“Lifeship Rauf Bey”i de aynı dönemde bölgeye gönderdiklerini bildirdi:
- Bu gemi lise ve üniversite sınavlarına girecek depremzede öğrenciler için yatılı okul görevi yaptı.
Oradaki öğrencileri bursiyer listemize ekledik. Gemi, 2023-2024 eğitim-öğretim dönemi için “Osman Öktem Anadolu Lisesi”ne dönüştü.
KARADENİZ Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zeynep Harezi Yılmaz, “yüzer santral” ile elektrik verdikleri ilk gelişmiş ülke müşterilerinin Endonezya olduğunu bildirdi:
- Endonezya’da 5 adadaki ihaleyi kazandık. 6 ay içinde kurulması gereken gücü 54 günde kurarak elektrik vermeye başladık. Limanda bekleme süresi 40 gün olmasa 14 günde santralimiz devreye girerdi.
Fildişi Sahili’nde 100 MW kurulu güçlerinin hizmet verdiğini, 450 MW daha talep olduğunu vurguladı:
- Ayrıca Liberya’da bir çalışmamız var. 250 MW güç kurmayı planlıyoruz.
Bu noktada Güney Amerika’ya geçti:
- Dominik Cumhuriyeti’nde 200 MW kurulu gücümüz bulunuyor. Yeni ihale açıldığında buna 200 MW’lık bir güç daha eklemeyi planlıyoruz. Ekvator, Arjantin, Honduras, El Salvador gibi Güney Amerika ülkelerinde proje geliştirmeyi hedefliyoruz.
Brezilya’nın “Karpowership” için amiral gemisi proje olduğunu kaydetti:
- Brezilya projemiz dünyanın en hızlı hayata geçen LNG to Power projesi olarak öne çıkıyor. Brezilya’da çok ciddi kuraklık olduğu için binlerce MW’lık ihale açıldı. 6 ayda elektrik verilmesini talep ediyorlardı.
Brezilya’daki kurulu güçle ilgili şu bilgiyi verdi:
- Brezilya’da 4 tane “powership”, bir tane de FSRU’dan oluşan 5 gemimiz bulunuyor. 1 adet 258 MW, 2 adet 115 MW, bir adet de 79 MW kapasiteli gemiyi 6 ayda devreye aldık.
KARADENİZ Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Zeynep Harezi Yılmaz, 2021 yılında Yeni Kaledonya projesini hayata geçirdiklerini bildirdi:
- Fransa’ya bağlı bu takım adalara, Avustralya’dan hava yoluyla 4 saatte gidiliyor. Dünyanın nikel madeni varlığının yüzde 10’u orada. Madencilik için yoğun elektrik enerjisine ihtiyacı var.
SLN isimli madencilik şirketinin kurulu santrallerinin eskidiğini belirtti:
- Maden şirketinin karada yeni kurulacak santral için açtığı ihaleye “Karpowership” olarak girdik. Kara santralinin yarı fiyatına elektriği iki ayda verebileceğimizi bildiren teklifle gittik.
Ardından ekledi:
- Örnekleri ve uygulamalarımızı anlatınca kara santrali ihalesini “ yüzer santral”e çevirdiler ve kazandık. Yeni Kaledonya’da şu anda 200 MW kurulu güce sahibiz.