GS1 Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar ile “barkod”dan “karekod”a geçiş konusunda sohbet etmek üzere Başkan Yardımcısı olduğu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) İstanbul ofisine giderken “GS1”in tarihçesine baktım:
Ticaretin uluslararası boyutlara ulaşıp müşteri beklentilerinin yükselmesi, tedarik zinciri verimliliğinin artırılması için yeni çözümler aranırken 1973 yılında ABD’de endüstri liderleri ürün tanımlama için “GS1 Barkodu” olarak tanımlanan tek bir standart üzerinde anlaştı.
1974 yılında ilk barkod bir sakız paketi üzerinde uygulandı. Bu gelişmeler ışığında Avrupa’daki ürünler için de 1977 yılında Brüksel merkezli “European Article Numbering” (EAN-Avrupa Mal Numaralandırma Örgütü) kuruldu.
Zamanla üye profili Avrupa’yı aşıp dünyaya yayılan EAN, 1992 yılında adına “International” ekledi. EAN International, sadece tanımlama standardı oluşturan organizasyon görünümünden çıkıp yelpazeyi genişletince adı 2005 yılında “GS1” olarak değişti.
Tarihçede “GS1 Türkiye” şöyle anlatıldı:
“GS1 Türkiye”, 1988 yılında “Milli Mal Numaralandırma Merkezi” adıyla, Türkiye’de üretilen ve satışa sunulan ticari ürünlerin tanınmasını ve izlenebilmesini sağlamak üzere Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesine kuruldu ve EAN’a üye oldu.
EAN isminin “GS1” olarak değişince Mart 2005’te “Milli Mal Numaralama Merkezi”nin adı “GS1 Türkiye” olarak değişti. 22 Eylül 2016’da “Türkiye Global Standartlar Tedarik Zinciri ve Lojistik Eğitim Vakfı” olarak yapılandırıldı.
Sohbette Ender Yorgancılar’a GS1 Türkiye Yönetim Kurulu Muhasip Üyesi Şadan Eren ile GS1 Türkiye Genel Müdürü Elif Bilgehan Müftüoğlu eşlik etti.
Yorgancılar, mağazalardan alınan ürünlerin yüzde 99’unda GS1 barkodlarının yer aldığını belirtti:
- Bu barkodlar dünyada her gün 10 milyar kez taranıyor. Yani, günde 10 milyar kez kasalarda “bip” sesi duyuluyor. Bunu GS1 sistemi sağlıyor.
117 ülkenin üye olduğu GS1 ağının dünya ticaretine giriş kapısı olarak üreticilere uluslararası rekabet gücü kazandırdığını vurguladı:
- Kasada duyulan “bip” sesi, ürün adı, markası, içerik bilgisi, alerjen bilgisi, fotoğraf, son kullanma tarihi, helal bilgisi, fiyat bilgisi gibi verilerin görülmesini sağlıyor.
GS1 (Global Standartlar1) çatısı altında 1988 yılından bu yana üyelerine barkod numaralandırma, ürün verisi paylaşımı ve ürün izlenebilirlik hizmetleri verdiklerini kaydetti:
- Ürün verilerinin hızlı akışıyla üretici, dağıtıcı, satıcı ve tüketici arasında bir köprü oluşturuyoruz. Barkodlar tarandığında ürün verilerinin aktarılması, satın alınan ürünün stoktan düşmesi, kayıtlı minimum miktara göre sipariş edilmesi imkanı sağlıyor.
GS1 uygulamalarının perakendeden elektronik ticarette tüketici korumasından, kamu hizmetlerine kadar hemen her noktada fayda sağlayan prosedürler içerdiğinin altını çizdi:
- Teknoloji sürekli geliştiği için GS1 uygulamaları da güncelleniyor. Bu çerçevede sektör oyuncularının hem dijitalleşmeleri hem de global alanda ticaret hacmine sahip olabilmeleri adına GS1 çatısı altına davet ediyoruz.
GS1 ağında Türkiye’de kaç şirketin bulunduğunu sorduk, GS1 Türkiye Genel Müdürü Elif Bilgehan Müftüoğlu yanıtladı:
- Dünyada 2 milyon şirket GS1 ağıdan yer alıyor. Ülkemizde de 40 bin firma kullanıyor.
Ender Yorgancılar, GS1 Türkiye’nin yüzde 85’i KOBİ olan 40 bin üyenin dijitalleşmesi ve uluslararası standartları kullanarak ticarette dünyaya açılmasında önemli görev üstlendiğine işaret etti:
- 2027 yılında barkoddan karekoda (QRkod) geçilecek. Bugün en önemli konularımızın başında karekoda geçiş ve bu aşamada doğru ürün verisinin paylaşılması geliyor. Çünkü, tüketiciler, ürün hakkında artık daha fazla bilgi sahibi olmak istiyor.
Buna hazırlık amacıyla ilk adım olarak geçen yıl “Ürün Verisi Yakalama Hizmeti” başlattıklarına dikkat çekti:
- Bu hizmetle ürünün bileşenleri, içerik bilgisi, saklama koşulları, kullanım talimatları, besin değerleri, yani ürün üzerindeki tüm bilgi, doğru, anlaşılır ve güncel olarak tüketicinin karşısına çıkıyor.
“QRkod”un yaratacağı bilgi zenginliğini açtı:
- 2027’de “QRkod” dönüşümü başladığında ambalaj üzerindeki bilginin yanısıra üretim bilgileri, lot bilgisi, gerekirse seri numarası, hammadde bilgileri, karbon emisyon ölçümü bilgileri, çocuk işçi çalıştırıp çalıştırmadığı bilgileri de yüklenebilecek.
Tüm bilgilerin tek koda yüklenebileceğini vurgulayıp ekledi:
- “QRkod”a dönüşüm esasen tüketici güveni, gıda arzı yönetimi ve döngüsel ekonomi çerçevesindeki talepleri karşılamak, ticarette kesintisiz ve güvenilir bilgi akışını sağlayarak sektörün dijital dönüşümünü uzun vadeli güçlendirmeyi hedefliyor.
2027 yılında “GS1” sistemi yenilenince müşterinin de cep telefonuyla okuyabileceği, ürünle ilgili tüm detayları görebileceği “QRkod” devreye girecek.
Ticaret alabildiğine şeffaflaşırken her şey izlenebilir olacak…
GS1 Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, Türkiye’de GS1 barkodlarının işlevsel açıdan faydasının en çok ilaç takibinde görüldüğünü belirtti:
- Bu faydayı özellikle COVID aşıları sırasında da iyi gördük. İlaç takibinde olduğu gibi GS1 uygulamaları her sektörde işlevsellik kazanırsa tedarik zincirindeki verimlilik ve üretim hacimler artabilir. Yasadışı faaliyetlerin yaygınlığı azalır, vergide kaçak önlenir gelir artar.
GS1 sisteminin yaygınlaşmaması olasılığını değerlendirdi:
- Genel olarak GS1 gibi uyumlu bir sistemin yaygınlaşmaması, küresel pazarlarda faaliyet gösteren işletmeler için artan ticaret karmaşıklığı, yüksek maliyetler ve daha büyük risklerle sonuçlanabilir.
İhracat ve ithalat açısından sistemin faydasına işaret etti:
- GS1 Türkiye, hem ihraç edilen ürünlerin hedef pazarlarda takibine imkan tanıyor, hem de yurt dışından ithal edilen ürünlerin iç pazardaki takibini sağlıyor.
MALATYALI İş İnsanları Derneği’nden (MİAD) geçen hafta mesaj geldi:
- İstanbul’un Anadolu yakasında bulunan üyelerimizle buluşacağız. Toplantımıza Ataşehir Belediye Başkanlığına Aday olan hemşerimiz Onursal Adıgüzel de katılacak.
Arapgirli Adil Üstündağ’ın The Greenpark Otel zincirinin Bostancı’daki halkasında gerçekleşen buluşmada MİAD Başkanı Yunus Akdaş şu mesajı verdi:
- Bizim ortak paydamız Malatya’dır. O nedenle partisine bakmaksızın İstanbul’daki belediye başkanlığına aday olan hemşerilerimizi destekliyoruz. Onursal Adıgüzel kardeşimiz de onlardan biridir.
Sadık Dönmezer’in ev sahipliğinde gerçekleşen buluşmaya Malatya kökenli CHP İstanbul Milletvekili Ali Gökçek, iş insanları Nuri Tuna, Burhan Polat, Onur Karadağ gibi isimler katıldı.
Onursal Adıgüzel, Ataşehir’in kurucu belediye başkanı olan, görevi 3 dönemdir sürdüren Malatyalı Battal İlgezdi’den sitayişle söz etti:
- Battal İlgezdi başkanımızın yaptığı güzel işlere yenilerini, daha iyilerini eklemek üzere yola çıktık.