Ferda Besli - Besfin CEO'su
BDDK, 29 Nisan 2022 tarihinde bankacılık sektörü aylık verilerini açıkladı. Göze çarpan en önemli data bankaların 2022 ilk çeyrek karlılıkları idi. 2021 yılının ilk çeyreğinde 16.4 milyar TL kar elde eden bankalar bu yılın aynı çeyreğinde 63.2 milyar TL net kar elde etmişler ve artış yüzde 285 olmuştur.
Yüksek kar artışına rağmen son on iki ay olarak analiz ettiğimizde 2022/1. çeyrekte yüksek karlılık artışına (1.4.2021-31.3.2022) sermaye maliyetinin yüzde 28 civarında olduğunu varsayar isek öz sermaye karlılığı (ROE) hala düşük ancak rakamlar 2022 yılında yukarıda belirttiğim oranı geçeceğini gösteriyor. 2020 ve 2021 yıllarında ROE sırasıyla yüzde 11.36 ve yüzde 15.5 ve trend yukarı yönde pozitif. Bu gelişmede en önemli faktör faiz marjlarındaki artıştır. 2021’in ilk çeyreğinde faiz giderleri/faiz gelirleri oranı yüzde 65.2 iken 1540 baz iyileşerek 2022 yılının ilk çeyreğinde yüzde 49.8 olmuştur.
Sermaye artışı ve karlılık etkisiyle 2021 yılı birinci çeyreğinde 604.5 milyar TL olan öz kaynaklar yüzde 51 artışla 2022 yılın aynı döneminde 913 milyar TL olmuştur. Karlılık, kredi büyümesi ve NPL’in de olumlu katkısı ile sermaye yeterlilik oranı aynı dönemler karşılaştırılmasında yüzde 18’den yüzde 20’ye çıkmış NPL yüzde 3.79’dan yüzde 2.86’a gerilemiştir.
Özetle ilk çeyrek bankalar için oldukça iyi bir dönem olmuştur. Öz kaynakların kuvvetlenmesi, güçlü SYR oranı ve düşen NPL gelecekte bankalarımızın reel sektörün kredi ihtiyaçlarının karşılanmasında pozisyonunu güçlendirmiştir.
Rezervlerde düşüş devam ediyor
22 Nisan 2022 haftasında bir önceki haftaya göre TCMB rezervleri 3.4 milyar dolar azalarak 108.9 milyar dolar olmuştur ve rezervler yıl sonuna göre azalmaya devam etmektedir. Rezerv içinde altın 38.5 milyar dolardan 42.8 milyar dolara çıkarken döviz 72.6 milyar dolardan 66.1 milyar dolara inmiştir.
İlk üç ayda ithalat yüzde 42 artarak 86.7 milyar dolara, ihracat ise yüzde 21 artarak 60.3 milyar dolara ulaşmıştır. Güçlenen dolar, Çin’in COVID 19 nedeniyle tekrar uyguladığı kısıtlar ve Ukrayna-Rusya savaşı enerji ve hammadde ağırlıklı ithalatın değer artışlarının döviz talebi ve rezerv üzerinde etkisini sürdürecektir.
Geçen hafta hem krediler hem de mevduat rakamlarında önemli bir değişiklik olmamıştır. Krediler yüzde 1 artarak 5,581 milyar TL, mevduat yüzde 0.74 artarak 6,113 milyar TL olmuştur. Kur korumalı mevduat 26 milyar TL artarak 782 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Dolar, küresel çapta güç kazanmaya devam ediyor
Dolar güçleniyor, endeks 103 ve Brezilya Reali ve Rusya Rublesi dışındaki tüm paralar karşısında değer kazanıyor. Sene başında 1.1319 ve 115.12 olan Euro ve Japon Yen’i Dolar paritesi sırasıyla 1.0540 ve 129.83 olmuş ve özellikle Japon Yeni çok hızlı değer kaybetmiştir. Paritedeki bu değişimin 441 milyar dolar olan döviz borcumuzun 9.6 milyar dolar azalmasına katkıda bulunmuştur. Döviz borcumuzun yüzde 29’u Euro ve yüzde 2’i Japon Yeni'dir. Euro ve Yen borcu olanların Dolar karşılığı borcu yıl başından bu yana sırasıyla yüzde 7 ve yüzde 13 azalmıştır.