Son dönemde “banka hesap hareketleri” odaklı vergi incelemelerinin sayısı giderek artmaya başladı. Bu şekilde; banka hesaplarındaki para hareketlerinin nedeni, kayıt dışı işlemlerin tespiti ve vergilendirilmesi amaçlanıyor.
Buraya kadar herhangi bir sorun veya garipsenecek bir durum bulunmuyor. Çünkü, Maliye, 5 yıllık tarh zamanaşımı süresi içerisinde kişiler ve vergi mükellefleri hakkında her zaman vergi incelemesi yapma hakkına sahip. Ancak, son aylarda yapılan banka hesap hareketleri odaklı vergi incelemelerinde, hakkında vergi incelemesi yapılanlar alışılmışın dışında bir durumla karşı karşıyalar.
Son dönem vergi incelemelerinde yeni bir suç revaçta!
Banka hesap hareketleri odaklı vergi incelemelerinde son dönemde, yeni bir suç revaçta. Haklarında bu tür vergi incelemesi yapılanlar, hayatlarında ilk defa duydukları bir suç ile karşı karşıya kalıyorlar. Şimdi bu suçun ne olduğunu merak ediyorsunuz değil mi? Hemen söyleyelim, “Banka Hesaplarının 3. Şahıslara Kullandırılması Suçu”.
Bu suç hangi durumlarda söz konusu oluyor?
Bu suç, banka hesap hareketleri odaklı vergi incelemelerinde, Vergi Müfettişleri tarafından tespit ediliyor. Genellikle yasa dışı ve/veya kayıt dışı çalışan kişi ve şirketler, başta kendi yanında çalıştırdıkları kişiler olmak üzere arkadaşları veya yakın çevresindeki kişiler üzerine bankalarda hesap açtırarak, kayıt dışı hasılatlarını bu hesaplar üzerinden tahsil ediyorlar, bu kapsamdaki ödemelerini söz konusu hesaplardan gerçekleştiriyorlar. Adlarına banka hesabı açtırıp 3. şahıslara kullandıran bu kişiler vergi mükellefi olmadıkları halde, banka hesaplarına önemli miktarlarda para giriş - çıkışları olabiliyor. İşin ilginç yanı, bu para hareketleri kendilerinin bilgisi dahilinde veya haricinde gerçekleşebiliyor.
MASAK, bu konuda Vergi Denetim Kurulu (VDK) ’nu uyardı!
Son 1 yıla kadar gerçekleştirilen banka hesap hareketleri odaklı vergi incelemelerinde, banka hesaplarını başkalarına kullandıran kişilere değil, bu parasal hareketleri asıl gerçekleştiren kişi ve şirketler adına cezalı vergi tarhiyatları yapılıyordu. Yani, vergilendirme işlemlerinde geçerli bulunan “işlemlerin gerçek mahiyetinin esas olması” ilkesinden hareketle, adlarına açtırdıkları banka hesaplarını belirtilen şekilde başkalarına kullandıran kişilerle ilgili olarak herhangi bir işlem yapılmıyordu.
Ancak, MASAK bu konuda VDK’yı uyararak, banka hesap hareketleri odaklı vergi incelemelerinde “Banka Hesaplarının 3. Şahıslara Kullandırılması Suçu”nun gözardı edilmemesini, bu tespitlere dayanılarak düzenlenecek raporların kendilerine gönderilmesini istedi.
Bu suç yeni mi ihdas edildi?
Hayır, bu suç yeni ihdas edilmedi. Aslında, 2006 yılından bu yana tam tamına 14 yıldır var, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 15. maddesinde yer alıyor, ancak bugüne kadar pek uygulanmıyordu.
5549 sayılı Kanun’daki düzenleme ne diyor?
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 15. Maddesinde yer alan düzenleme ve gerekçesi ise şu şekilde:
“Başkası hesabına işlem yapıldığının beyan edilmemesi
MADDE 15 – (1) Yükümlüler nezdinde veya aracılığıyla yapılacak kimlik tespitini gerektiren işlemlerde, kendi adına ve fakat başkası hesabına hareket eden kimse, bu işlemleri yapmadan önce kimin hesabına hareket ettiğini yükümlülere yazılı olarak bildirmediği takdirde altı aydan bir yıla kadar hapis veya beşbin güne kadar adlî para cezasıyla cezalandırılır.”
“GEREKÇE: Maddeyle yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığı ile yapılan işlemlerde, işlemin esas sahibinin kimliğinin gizli tutulmasının önlenmesi amaçlanmıştır. Kişilerin kendi adına ve fakat başkası hesabına işlem yapması ancak bunu gizlemesi durumunda, kimlik tespit yükümlülüğü ile hedeflenen amaca tam olarak ulaşılamamaktadır. Bu nedenle işlemi yapan kişinin başkası hesabına hareket etmesi halinde bu durumu yükümlülere yazılı olarak bildirmesi, aksi takdirde cezalandırılması hüküm altına alınmıştır.”
Neden bir anda gündeme geldi?
Bu suç, yukarıda da ifade edildiği üzere MASAK’ın uyarısı üzerine gündeme geldi. O tarihten bu yana da, banka hesap hareketleri odaklı vergi incelemelerinde dikkate alınmaya başlandı. Bugüne kadar adlarına açtırdıkları banka hesaplarını başkalarına kullandırıp da, böyle bir suçtan haberi olmayanlar ise, tam olarak şoka girdi!
Bu suçu işleyenler hakkında hangi işlemler yapılıyor?
Bu suçu işlediği tespit edilenlerle ilgili olarak yapılacak işlemler; vergisel ve MASAK mevzuatı yönünden yapılacak işlemler olmak üzere ikiye ayrılıyor:
1- Banka hesap hareketleri odaklı vergi incelemelerini yapan Vergi Müfettişleri, bu suçu işlediğini tespit ettiği mükelleflerle ilgili olarak, geçmişe dönük olarak vergi mükellefiyeti tesis ettirerek, hesap kullandırma işini yüzde 1 – 2 arasında değişen oranlarda komisyon karşılığında yaptıkları gerekçesiyle bir rapor hazırlayıp, bu komisyon tutarları üzerinden geçici vergi, gelir vergisi ve KDV tarh edilmesini istiyorlar. Banka hesaplarını bu şekilde başkanlarına kullandıran kişiler, ciddi vergi tarhiyatları ve cezaları ile karşı karşıya kaldılar, kalmaya da devam ediyorlar.
2- Tabi konu, sadece vergi tarhiyatı ve cezası ile bitmiyor. Bir de olayın cezai boyutu var.
3- Vergi Müfettişleri, banka hesaplarını başkalarına kullandırma suçunu işleyen kişilerle ilgili olarak 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 15. Maddesi kapsamında işlem yapılabilmesini teminen bir görüş ve öneri raporu düzenleyerek MASAK’a gönderiyorlar.
4- MASAK, bu görüş ve öneri raporu çerçevesinde gerekli değerlendirmeleri yaparak, bu suçu işleyenler hakkında Cunhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunuyor.
5- Açılan davalar sonucunda, altı aydan bir yıla kadar hapis veya beşbin güne kadar adlî para cezası veriliyor.
Peki, bu suçtan kurtulmak mümkün mü?
Evet, bu suçtan kurtulmak çok kolay. Bu konuya sözü edilen 15. maddede açıkça yer veriliyor. Banka hesaplarını başkalarına kullandıranlar, bu durumu başlangıçta bankalara bildirdiği takdirde bu suçu işlememiş oluyor ve herhangi bir ceza ile karşı karşıya kalmıyor. Nasıl çok basit değil mi?
Pabuç pahalı, dikkat etmekte fayda var!
Adınıza açtırdığınız banka hesaplarını başkalarına kullandırmak son derece tehlikeli ve bir o kadar da riskli. İyi niyetle veya bilerek banka hesaplarınızı başkalarını kullandırırsanız, ciddi tutarlarda cezalı vergi tarhiyatları ve hapis cezası ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Çünkü, Kanunları bilmemek mazeret sayılmıyor, suçu ortadan kaldırmıyor. Pabuç pahalı, bu konuda dikkat etmekte fayda var.