Eskiden başlığa aldığım bu ifadeyi turizm sektörü için kullanırlardı. Hizmet ihracatı içerisine alınan turizm sektörü için hala kullananlar var. Gerçekten de öyle bacası yok amma emek ve yatırım yoğun ancak döviz kazandıran bir sektör olduğu için böyle denilebilir,
Denk gelmişken kişisel bir görüşümü de belirtmek isterim…
Turizm, sağlık turizmi, yurt dışından öğrenci getirme gibi hizmetler hizmet ihracatı içerisine alınarak destekleniyor. Buna tam anlamıyla destek verdiğimi altını çizerek belirtmek isterim. Ancak bu hizmetler “Döviz kazandırıcı” hizmetler olup, ihracat adı altında değerlendirilmelerinin kavram kargaşası yarattığını düşünüyorum.
Çünkü İhracat, Türk Dil Kurumu’nun (TDK) sözlüğünde “Bir ülkenin ürettiği malları başka bir ülkeye veya ülkelere satması; dış satım:” olarak tanımlanıyor.
Ancak, yukarıda belirttiğim hizmetler yurt dışına verilmiyorsa ve hizmet alan Türkiye’ye geliyor. Bu da olayı ihracat kavramının dışına çıkarıyor.
Öte yandan iş bilişim sektörü, özellikle donanım dışı olan bölümleri, ithalatları olmadığı ve çok yüksek katma değerli iş yaptıkları için, cari açık düşmanı olarak nitelendirilebilir.
Yurtdışına yönelik olarak yapılan çalışmalar da “İhracat” sözcüğünü tam anlamıyla karşılayan bir iş oluyor.
İhracatları da artan bir şekilde gidiyor amma bana sorarsanız hiç yeterli değil, şöyle;
Buradan baktığımızda görünen manzara, bu ihracat rakamlarının Türkiye ihracatının yaklaşık yüzde biri seviyesinde olduğudur.
Epey zamandır bilişim sektörü ile yaptığım çalışmalar sırasında, bu sektörün farklı alanlarında çalışan arkadaşlarımızın yaptıkları çalışmaları gördüğüm zaman, neden bu kadar az ihracat yaptıklarını düşünmemiz gerektiğini hissettim.
Statista sitesindeki bir bilgiye göre Hindistan’ın 2023 yılı bilişim sektörü ihracatı 126 milyar ABD Doları başka bir deyişle Türkiye bilişim sektörü ihracatının 52 katı.
Burada Hindistan ucuz işgücü piyasasının gücünü yadsımanın mümkün olmadığını kabul ediyorum ancak göz önüne alınması gereken başka nedenlerin de olduğunu görmek gerek.
Burada vurgulamak istediğim en önemli neden, üretim konusunda gösterilen hassasiyetin, ihracat yapmak konusunda gösterilmediğidir.
Sektöre önerim, ihracatı ayrı bir iş olarak ele almaları.
Üretimi iyi yapmanın çok önemli olduğunu amma satılamayan ürünün hiç önemi olmadığını hatırda tutmaları. İhracat için ürünü ve uygulaması iyi bilen ve tanıyan ancak müşterinin penceresinden bakabilen, müşterinin dilini konuşabilen teknik satış elemanı kullanmaları.
Kolay değil amma gayretin açamadığı kapı pek bulunmaz…