Adana’nın İmamoğlu ilçesinden Ahmet Tezcan, hem çiftçi, hem de hububat tüccarı olan babasından 1975 yılında “anahtarı teslim alınca”, çok ortaklı çırçır tesisindeki aile hissesini sattı. Önce inşaat malzemeleri ticaretine girdi. 1980’li yılların başlarında İmamoğlu’nda bulundukları yer dar gelmeye başladı.
Yer arayışları sırasında babasının tavsiyesi aklından çıkmadı:
- İmamoğlu’nda yer alın, fabrika kurun…
Derken 1988 yılında yarım kalan bir fabrikayı devralıp, 1989 yılında sanayiciliğe Güney Un ile atıldı. Şirket, yelpazesindeki un çeşidini 14’e çıkarırken, Ahmet Tezcan, Hamit Tezcan başta olmak üzere 3 kardeşiyle birlikte sanayide yeni arayışlara girmekte gecikmedi.
Güney Un’a buğday satan çiftçiler, Ahmet Tezcan ve kardeşlerine sürekli beklentilerini iletti:
- İkinci ürün olarak mısır ekiyoruz. Mısırımızı sizin işlemenizi istiyoruz. Size bir de nişasta fabrikası kurmak yakışır. Bizi sektörün büyükleri olan yabancılarla baş başa bırakmayın.
Aynı günlerde Ahmet Tezcan’ın dikkatini sıklıkla önünden geçtiği bir fabrika çekti:
- Dini bayram, resmi bayram, cumartesi-pazar dinlemeden fabrikanın bacası gece gündüz tütüyor. Acaba bu fabrika ne üretiyor.
Soruşturdu, fabrikanın Sunar Grubu’na ait nişasta tesisi olduğunu öğrendi. Bunun üzerine karar verdi:
- Biz de mısır işleyecek bir fabrika kuralım. Nişastanın yanı sıra mısırdan farklı ürünler elde etmenin yolunu bulalım. Özellikle ülkemize ithal gelen ürünlerden üretmeye gayret gösterelim.
Nitekim nişastada uygulanan kota da Tezcanlar’ı adım adım etanol üretimine yönlendirdi:
- 2000’lerin başlarında araştırdık. Biyoetanol için ÖTV teşviki de çıkınca 2005 yılında temel attık. 2008 yılında Tezkim tesislerinde üretimi başlattık. 2009 yılında Total ile işbirliği yapıp, ilk etanol ihracatımızı Belçika’ya gerçekleştirdik.
Tezkim, 2019’da “ENA” ve “Etil Asetat” teşvik belgesi aldı:
- “BiyoENA” gıda sektöründe ve ilaç sektöründe kullanılıyor…
Adana Temsilcimiz Selçuk Altun organize etti, Şeref Oğuz ile birlikte kentte 4-5 ayrı gruba ait bazı tesisleri gezdik, kurucularıyla, ortaklarıyla, yöneticileriyle sohbet ettik. Tur kapsamında Tezcanlar Yatırım A.Ş’nin Hacı Sabancı OSB’deki tesislerine de gittik.
Tezcanlar’ın merkezinde Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tezcan, Genel Müdür Ali Tezcan, Tat Nişasta Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Tezcan, Tezkim Genel Müdürü Mehmet Ufuk Tezcan’la sohbet ettik, fabrikayı gezdik.
Ailenin genç temsilcilerinden Ali Tezcan, Tezkim’in 2018 yılında “Sitrik Asit” üretimi için yatırım kararı aldığını belirtti:
- Aslında grubumuz 2000’lerin başlarından beri “Sitrik Asit” konusuyla ilgileniyordu. 2010’larda Türkiye’nin ihtiyacı 22 bin tonlarda iken zamanla 50 bin tona çıktı ve ithal ediliyordu.
“Sitrik Asit”in tekstil, gıda, içecek başta olmak üzere birçok ürünün hammaddeleri arasında yer aldığını vurguladı:
- Biz Tezkim’de 54 bin tonluk kapasite kurduk. Türkiye’de başka “Sitrik Asit” üreten yok.
Ahmet Tezcan araya girdi:
- Ürettiğimiz “Sitrik Asit”in yüzde 40’ını ihraç ediyoruz. 2020’de ilk ihracatımızı İtalya’ya yaptık. “NeoCitrus” markamızla bu alanda adımızı dünyaya duyurduk.
Tezkim Sitrik Asit tesisini 50 milyon Euro yatırımla kurduklarını kaydetti:
- “Monohidrat”, “Anhidrat” ve “sıvı” olmak üzere 3 tip “Sitrik Asit” üretiyoruz. Ülkemizin “Sitrik Asit” tüketiminin yarısını biz yerli üretimle karşılıyoruz.
“Sitrik Asit”i 60’tan fazla ülkeye ihraç ettiklerini bildirdi:
- Bir yandan ihracatımızla ülkemize yılda 25 milyon dolarlık döviz getiriyoruz, diğer taraftan daha önce tamamı ithal edilen bir ürünü içeride üreterek ülkemizin cari açığında 70 milyon dolarlık bir azalma katkısı veriyoruz.
Ahmet Tezcan’ın ilk fizibiliteyi “O fabrikanın bacası dini bayramlarda bile tütüyor” şeklinde yapıp, Tat Nişasta’yı kurması, “Türkiye’de üretilmeyeni üretelim” arayışıyla da Tezkim’le çıtayı yükseltmesi Tezcanlar’ı “fark yaratma” noktasına taşımış görünüyor…
Tat Nişasta Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Tezcan, şirketin 1997’de kurulduğunu anımsattı:
- 1998’de Türkiye’nin 5’inci nişasta ve glikoz fabrikası olarak devreye girdi. 2001’de früktoz üretimine başladık. 2002’de ülkemizdeki kotalı 5 fabrikadan biri olduk. 2008’de ilk ihracatımızı İsrail’e gerçekleştirdik.
Tat Nişasta olarak 2009’da Türkiye’nin 2’nci, dünyanın 5’inci “kristal früktoz” tesisini tamamladıklarını kaydetti:
- 145 bin ton yıllık kapasite ile mısırdan ürettiğimiz 20’den fazla ürünler tekstilden kağıda, gıdadan içeceğe birçok sektöre hizmet ediyoruz. Bu ürünleri 90’dan fazla ülkeye ihraç ediyoruz.
2021 yılında “Lizin” üretimi için stratejik yatırım teşvik belgesi aldıklarını bildirdi:
- Türkiye’ye tamamı yurtdışından ithal gelen özellikle küçükbaş hayvan yem rasyolarında kullanılan “Lizin Proteini”nin ülkemizdeki ilk üreticisi olmak üzere çalışmalarımız son aşamaya geldi.
25 bin ton kapasiteli “Lizin Üretim Tesisi”nin 2025 yılında devreye gireceğini belirtti:
- Bu yatırımımız ülkemize 25 milyon dolarlık ek katkı sağlayacak. Stratejik öneme sahip bir ürünü ülkemizde üretir hale geleceğiz.
Tezkim Genel Müdürü Mehmet Ufuk Tezcan, 5 yıllık planda 140 milyon dolar ciro hedeflediklerini belirtince Tezcanlar Genel Müdürü Ali Tezcan, grupla ilgili genel bilgiyi özetledi:
- Tezcanlar Yatırım, biyoteknoloji tesisleri yanında inşaattan hayvancılığa sağlıktan tarıma 6 farklı sektörde 10’dan fazla şirketinde ürettiği 44 farklı ürünü ile 35 yıldır hız kesmeden çalışmaya ve büyümeye devam ediyor.
Ailenin genç kuşağından Merve Tezcan araya girip ihracata işaret etti:
- Grup şirketlerimiz toplamda 100’ü aşkın ülkeye 80 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiriyor.
Ali Tezcan, bu yılki ciro beklentilerini paylaştı:
- Bu yıl toplam ciromuzun 300 milyon dolara ulaşmasını bekliyoruz.
Tezcanlar Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tezcan, önümüzdeki dönem planlarıyla ilgili şu bilgiyi verdi:
- Yumurtalık’ta 300 dönüm yer aldık. Bir kimya yatırımı istiyorum.
Tezcanlar Yatırım Genel Müdürü Ali Tezcan, grubun yapısını şöyle özetledi:
- Tezcanlar Yatırım A.Ş., çatı şirket konumunda. Grup şirketlerimiz, Tat Nişasta, Tezkim, Güney Un, HMT Tarım, AFM Trade , Lotus Sağlık, TezLidaş, Tezcanlar Taşımacılık, Tez İnşaat ve Tezmak’tan oluşuyor.
Ahmet Tezcan, çatı şirketi şöyle tanımladı:
- Tezcanlar Yatırım A.Ş., Çukurova’nın bereketli topraklarının mahsullerini yüksek katma değerli sanayi ürünlerine çevirerek yüksek standartlarda hizmet sunmayı amaçlayan yerli sermayeli bir şirket topluluğudur.
Tat Nişasta Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Tezcan, yurt dışına dikkat çekti:
- Avrupa’daki ticaretimizi yönetmek amacıyla Hollanda’da bir şirket kurduk.
Merve Tezcan ekledi:
- İtalya’da da bir şirketimiz var.
Tezcanlar Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Tezcan’a aile içinde nasıl bir hisse paylaşımı olduğunu sorduk, anlattı:
- Biz 5 kardeştik. Hisselerimiz yüzde 20’şer şekilde eşit. Kardeşlerimizden biri erken yaşta vefat etti. Yüzde 20’şer paylar aynen sürüyor.
Ardından ailenin genç kuşağının şirketlerdeki durumunu merak ettik, o kuşaktan Merve Tezcan şu yanıtı verdi:
- Biz 17 kuzeniz. Ben dahil 12 kuzen şu anda grup şirketlerinde görev almış bulunuyor.