PETKİM ve Star Rafinerisi başta olmak üzere Türkiye’deki yatırımları 18.4 milyar doları bulan Socar’ın davetiyle Formula 1 için gittiğimiz Bakü’de şehir merkezinde dolaşırken LC Waikiki’den Damat-Tween’e, Kiğılı’dan Koton’a, Penti’ye Türkiye’nin markalarının mağazalarını sıkça gördük.
Kiğılı’nın mağazalarından birinin önündeyken İsmail Küçükkaya’ya döndüm:
- Sevgili İsmail, Kiğılı Bakü mağazasının önünde bir fotoğrafını çekip Abdullah Abi’ye (Kiğılı) göndereyim, mutlu olur.
Küçükkaya, fotoğrafa Servet Yıldırım ve benim de girmemi istedi. Fotoğrafı Kiğılı Giyim Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kiğılı’ya gönderdim. Hemen aradı:
- Ne kadar güzel bir fotoğraf. Çok teşekkür ederim. Bizim Azerbaycan’da 6 mağazamız var. İyi de iş yapıyoruz, memnunuz.
Bakü’deyken Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Öncel’e mesaj gönderdim:
- Socar Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Mikayil Yusifov’un davetiyle meslektaşlarım İsmail Küçükkaya, Servet Yıldırım ve Alişer Delek’le birlikte Bakü’deyiz. Burada Türk markalarının mağaza sayısında artış gördüm.
BMD Başkanı Öncel’e sorularımı sıraladım:
- Türk markalarının Azerbaycan’daki mağaza sayıları nasıl? Bana listeleyebilir misiniz? Toplam mağaza sayıları nedir? Ayrıca toplam yıllık ciroları hakkında bilgi edinmek mümkün müdür?
Öncel, önce toplu bilgiyi verdi:
- BMD üyesi markalarımızın ve şirketlerimizin Azerbaycan’da 180 mağazası ve 157 de satış noktası bulunuyor.
Ardından 54 markanın mağazalarının dökümünü aktardı:
- Penti (20 mağaza), LC Waikiki (13 mağaza), Flo (12 mağaza), Loris Parfüm (8 mağaza), Süvari (7 mağaza), Colin’s (7 mağaza), Kiğılı (6 mağaza), Koton (5 mağaza), Madame Coco (5 mağaza), Little Big (5 mağaza), Adil Işık (4 mağaza), Damat/Tween/DS Damat (4 mağaza).
- Defacto (4 mağaza), Doğtaş (4 mağaza), Faik Sönmez (4 mağaza), Greyder (4 mağaza), Çift Geyik Karaca (3 mağaza), English Home (3 mağaza), Karaca Porselen (3 mağaza), Mavi (3 mağaza), U.S. Polo Assn (3 mağaza), Yargıcı (3 mağaza).
- Atelier Rebul (2 mağaza), Avva (2 mağaza), B & G Store (2 mağaza), Enza Home (2 mağaza), Eren Perakende (2 mağaza), Hatemoğlu (2 mağaza), İpekyol (2 mağaza), KİP-Ramsey (2 mağaza), Korkmaz (2 mağaza), Linens (2 mağaza), Lufian (2 mağaza).
- NG Kütahya Seramik (2 mağaza), Pierre Cardin (2 mağaza), Roman (2 mağaza), Simit Sarayı (2 mağaza), Taç (2 mağaza), Derimod (2 mağaza), Yataş (2 mağaza), Bambi, Beymen, Big Chefs, Fakir, Happy Moons, İşbir Yatak, Mudo, Network/Divarese, Panço, Sarar, Suwen, Vicco (1’er mağaza).
Öncel, 157 satış noktasını da şirket ve marka bazında listeyi de paylaştı. Bu listeden de satış noktası en fazla olanlar şöyle:
- Vestel (75 satış noktası), Avva (22 satış noktası), Blackspade (20 satış noktası), Çilek (7 satış noktası), Gizia (5 satış noktası), Colin’s (5 satış noktası), Perspective (5 satış noktası).
Öncel’e sorunun ikinci bölümünü yineledim:
- Azerbaycan’daki Türk marka ve şirketlerin mağazalarının, satış noktalarının toplam cirosuyla ilgili bir bilgi var mı?
Şu yanıtı verdi:
- O mümkün değil. Kimse bizimle cirosunu paylaşmıyor.
Sonra formül önerdi:
- Belki Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne (TİM) gönderdiğim listeyi gönderirseniz onlar toplu olarak çıkarabilirler. Ancak, farklı şirket unvanları ve ürün sınıflamasıyla ihracat gerçekleştiği için sağlıklı bir veriye ulaşmak zor olabilir.
TİM Başkanı Mustafa Gültepe’ye listeyi gönderip, şansımı denedim:
- Başkan, gönderdiğim listeyi BMD’den aldım. Listedeki marka ve şirketlerin toplam Azerbaycan cirosunu merak ettim. Listede yer alan sektörlerin Azerbaycan’a ihracatını çıkarttırabilirseniz belki anlamlı bir veriye ulaşmış oluruz.
Gültepe’den rezervli yanıt geldi:
- Bakalım ama çok kolay değil. Marka isimleri ile ihracatı yapan şirket isimleri aynı olmuyor. Bazıları dış ticaret şirketleri üzerinden gönderiyor. Yani, rakamlar yanıltıcı olabilir. Sektör verisini çıkarabiliriz.
TİM Genel Sekreteri Kübra Ulutaş, “Azerbaycan’a Sektörel İhracat/Ocak-Ağustos 2024” tablosunu paylaştı. Mağaza ve satış noktalarının içinde yer aldığı sektörlerin 8 aylık ihracatları şöyle:
- Elektrik ve Elektronik: 141.3 milyon dolar
- Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri: 98.3 milyon dolar
- Hazırgiyim ve Konfeksiyon: 39.2 milyon dolar
- Tekstil ve Hammaddeleri: 30.4 milyon dolar
- Mücevher: 12.2 milyon dolar
180 mağaza ve 157 satış noktası, Türkiye’nin markaları ile şirketlerinin Azerbaycan’da ciddi ölçüde yaygınlaştığını, pazara hakim olduğunu gösteriyor…
Bakü’yü muazzam gelişmiş gördüm
SOCAR Türkiye’nin Bakü’de gerçekleşen Formula 1 için davet ettiği grupta iş dünyasının temsilcileri de yer aldı. Adana Sanayi Odası Başkan Yardımcısı Bülent Başer, yarışı izlediğimiz tribünden ayrıldıktan kısa süre sonra aradı:
- Azerbaycan, Formula 1 konusunda çok başarılı bir organizasyon yapmış. Belki de yarışın şehir içinde olmasının etkisidir, bilemiyorum ama ne girişte, ne çıkıştı bir yığılma yaşanmadı.
Sibel Kaya’nın önderliğinde hayata geçen “Patronlar Okulu”nun Esas Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı’nın konuşmacı olduğu buluşmasında karşılaştığımız Limak Grubu’nun kurucu Başkanı Nihat Özdemir de, Faruk Süren ve Levent Kızıl’a Bakü izlenimlerini anlattı:
- Bakü’deki Formula 1 yarışını Yıldırım Demirören’le birlikte izledik. Vesileyle yarış öncesi Bakü’yü gezme fırsatı bulduk. Azerbaycan’ın başkenti Bakü, muazzam gelişmiş.
Özdemir, Süren ve Kızıl, Formula 1 gibi organizasyonların tanıtım için önemi üzerinde durdu:
- Formula 1’in gerçekleştiği ülke ve kentler için ciddi tanıtım fırsatı doğuyor.
Kötü günleri iyi günde düşünmek gerek
Esas Holding Yönetim Kurulu Üyesi Kerem Kamışlı, 7-8 yıl önce dönemin Pegasus Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı’ya öneri götürdü:
- Dayı, bizim bir “acil durum-acil eylem planı” yapmamız lazım.
Ali Sabancı, yeğeni Kerem Kamışlı’nın önerisini düşündü, bir yıl sonra harekete geçebildi. Esas Holding’te “acil durum planı” hazırlandı.
Ali Sabancı, “acil durum planı” konusunu Sibel Kaya’nın önderliğinde gerçekleşen “Patronlar Okulu” buluşmasındaki konuşmasında bir soru üzerine açtı:
- Biz tekne kazası geçirdiğimizde o “acil durum planı” sayesinde Esas Holding’te kimin ne yapacağı, nasıl harekete geçeceği belliydi. Çok faydasını gördük.
Ardından ekledi:
- Bu da bize şunu gösterdi: Kötü günleri, iyi günlerde düşünüp, plan hazırlamak gerek.