✔ Rekabetçi kurdan vazgeçmek pahalıya patladı! Ocak ayında 10.4 milyar dolarla rekor düzeyde dış ticaret açığı verildi.
✔ Neredeyse bir yıldır gerilemekte olan yıllıklandırılmış cari açığın aralıktan sonra ocakta da artması ve 14 milyar dolardan 18 milyara doğru yol alması bekleniyor.
İnsan ister istemez “Keşke şu rekabetçi kur politikasından vazgeçmeseydik” diyor. Öyle ya, bir umut dalgası tüm benliğimizi sarmıştı; paramızın değerini düşürecek şekilde adımlar atmış ve böylece ihracatın artacağı, ithalatın yavaşlayacağı bir patikaya girmiştik, sonuçta da cari açık sorununu tümden unutan bir ülke olacaktık. Bu yeni politikanın meyvelerini yemeye hazırlanıyorduk ki tam bir U dönüşüyle 20 Aralık’ta “Vazgeçtik” diye çıktık ortaya, “Artık rekabetçi kur yok, değerli TL var” deyiverdik.
Sonuç ya da sonuçlar mı?
Rekabetçi kur politikası adını verdiğimiz politikanın pek de işe yaramadığı zaten ortaya çıkmıştı. Geçen yılın son üç ayındaki dış ticaret verileri ne ihracatta kayda değer bir artış sağlandığını ortaya koyuyordu, ne de ithalatın gerilediğini. (Dünya 1 Şubat.) Değişen pek bir şey yoktu. Rekabetçi kur politikası tam bir fiyaskoydu. Bu politikanın yol açtığı maliyetleri de hep birlikte halen yaşıyoruz, yaşamaya da devam edeceğiz. Adeta bile isteye ve zorlamayla yükseltilen kurun, 20 Aralık’ta bin türlü yöntem izlenerek ama özünde döviz rezervine başvurularak aşağı çekilmesinden sonraki ilk ayın, yani ocak ayının dış ticaret verileri ise bize yeni bir rekor getirdi.
GÜMÜŞ MADALYALI AÇIK!
Ama bu rekor, olumsuz anlamda bir rekor.
Dış ticarette yeni yıla çok fena bir giriş yaptığımız ortaya çıktı. Ticaret Bakanlığı tarafından dün açıklanan veriler yalnızca bir ayda, ocak ayında 10.4 milyar dolar dış ticaret açığı verdiğimizi gözler önüne serdi. Ocak ayında ihracat 17.6 milyar dolar olurken ithalat 28 milyar doları aştı. İşte ocak ayındaki 10 milyar 439 milyon dolarlık açık, Türkiye’nin Cumhuriyet tarihi boyunca bir ayda verdiği en yüksek ikinci dış ticaret açığı.
Daha önce en yüksek aylık açık 10 milyar 453 milyon dolarla 2011 yılının eylül ayında verilmişti.
Zaten ticaret açığında 10 milyar doların aşılması pek rastlanan bir durum değil. Bu yılın ocak ayı ve 2011’in eylülü dışında yine 2011’in haziranında 10.3 milyar, 2013’ün de nisan ve temmuzunda 10.2’er milyar dolar açık verilmişti. Yani şimdiye kadar topu topu beş ayda aşılan bir düzeyden söz ediyoruz. Öylesine nadir görülen bir açık.
ENERJİ HARİÇ TUTULSA DA AÇIK VAR
Ticaret Bakanlığı verilerine göre ocak ayındaki ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıla göre tam 20 puan azalarak yüzde 62.8’e geriledi.
Bu gerileme büyük ölçüde enerji ithalatındaki artıştan kaynaklandı. Ocak ayındaki enerji ithalatı 8 milyar doları geçti. Buna göre enerji dışı ithalat 19.9 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Enerji verileri hariç tutulduğunda bile ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın altında kalıyor. Bu şekilde yapılan hesaplamaya göre ihracatın ithalatı karşılama oranı 5.6 puan azalarak yüzde 88.3’e indi.
CARİ FAZLA; BİR BAŞKA BAHARA...
Fena halde havaya girmiştik. Türkiye cari açık sorununu sanki tümüyle geride bırakmış gibi bir havaya...
Aslında birkaç aylık fazladan sonra kasım ayında verilen 2.7 milyar dolarlık açık ayakların biraz yere basmasını sağlamıştı ya da sağlaması gerekirdi ama yine de “Bu sorun bitti” havasında gezinenler yok değildi. Aralıkta 6.8 milyar dolar, ocakta da 10.4 milyar dolar ticaret açığı verdik. Bu aylarda ticaret açığını kapatacak ne turizm geliri var, ne başka kayda değer bir gelir.
Aralık ve ocaktaki ticaret açığı, en az yarı düzeyinde cari açık olarak karşımıza çıkacak. Yani aralık ve ocak toplamında 9 milyar dolara yakın cari açık vermemiz beklenmeli.
Şu durumda geçen yılın şubatında yaklaşık 37 milyar dolar olan ve düzenli bir şekilde her ay azalarak kasımda 14 milyar dolara inen yıllıklandırılmış cari açık yeniden hem aralıkta, hem ocakta artış gösterip ocak sonu itibarıyla 18 milyar dolara yaklaşacak demektir.
Cari fazla mı, bir başka bahara artık!