İstanbul Teknik Üniversitesi Zorlu Energy Solutions (ZES) Güneş Arabası Ekibi (İTÜ ZES GAE) 22-29 Ekim 2023 tarihlerinde Avustralya’da yapılacak Bridgestone World Solar Challenge (BWSC) yarışı için ARIBA ZES XE’yi uçurdu. Önce ARIBA ZES XE, ardından öncü ekibimiz, sonrasında ikinci, üçüncü ekip ve en son ben güneşe uçtuk. İTÜ ZES GAE güneşli yoluna Rektörümüz Prof. Dr. İsmail Koyuncu’nun uğurlaması ile çıktı. Ekibi T.C. Kanberra Büyükelçisi Ufuk Gezer kabul etti.
ARIBA ZES XE’nin kargo süreci yönetimi öğrencilerim için öğretici oldu. Çok uğraşıp çok çalıştılar. Böylesi bir kargonun teknik çalışması hiç kolay olmadı. İstanbul-Kuala Lumpur-Sidney için Turkish Cargo adres etiketini yedi paketin üstünde görünce nasıl sevindik, nasıl. Bir bilseniz. Gidiş havada, dönüş denizde. Gümrük kuralları gereklilikleriyle taşıtları hele de elektrikli taşıtları karada, havada, denizde taşımak ayrı bir teknik konu. Taşımacılığın hem akçeli bedeli hem de gezegenimize bedeli yüksek.
Yaşam, endüstri ve hizmetler yeşil, döngüsel ve dijital dönüşürken taşımacılıktaki geleneksel yakıtlar da yeni seçeneklerle değişiyor.
Değişmek zorunda. Çünkü ulaştırma kaynaklı sera gazı salımları devasa. Bu değişimde elektrifikasyon ve biyoyakıtlar coşarak ilerliyor. Elektrikli kara taşıtlarındaki güneş elektriği, elektriğin en güzel halidir. Elektrik, taşıtta depolu ya da seyirde güneş elektriği üretimi ve tüketimi ile güneş enerjisi mekanik enerjiye dönüşür ve tekerlekler döner. Güneşin doğadaki deposu biyoyakıtlar kara-hava-deniz taşıtları için ayrı mühim. Biyoyakıt hidrokarbonlarında güneş saklıdır. Güneş, rüzgâr, su yanında biyokütle kaynaklarını yenilenebilir kaynaklar arasında ayrıcalıklı ve tek kılan niteliği hem güç üretiminde hem de katı-sıvı-gaz yakıtların eldesinde kullanımıdır. Biyodizel ve biyoetanol birinci kuşak motor biyoyakıtları olarak taşıtlarda uygulamada.
Günümüzde hava ve deniz taşıtları için sürdürülebilir yakıt üst başlığındaki Sürdürülebilir Havacılık Yakıtları (SAF) ve Sürdürülebilir Denizcilik Yakıtları (SMF) için de biyokütle kaynakları önemli. SAF ve SMF petrol kökenli yakıtlara göre düşük karbon ayak izleriyle iklim değişikliği ile mücadelede vazgeçilemeyecek avantaja sahip. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Uluslararası düzenlemeleri ve zorunluluklar SAF ve SMF üretimi ve kullanımını hızlandırıyor. 9 Ekim’de Avrupa Birliği Konseyi SAF için yeni yasayı kabul etti. “RefuelEU Havacılık Girişimi” havacılığın karbonsuzlaştırılması için çalışıyor. Bu konuda ülkemiz küresel gelişmelerle eşgüdümde hızla ilerliyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) gereği için çalışırken, Biyoyakıt Sanayi Derneği lokomotif. Yatırım ilgisi yüksek.
Ulusal markamız THY’nin yakıt depolama, ikmal ve taşıma kuruluşu TFS, SAF için nam-ı diğer Biyojet Yakıtı için çalışıyor. “TFS Green” logolu tankerlerle Şubat 2022’den beri İstanbul-Paris uçuşlarında haftalık periyotlarla ithal SAF ikmali yapılmakta. İkinci güzellik de şu: İstanbul Havaalanı jet yakıtı ikmal araçlarının ellisinin elektrifikasyona geçişi ile bir ilk de başarıldı. Bu araçlara güneş elektriği pek yakışacaktır.
Bekliyoruz. THY için yemyeşil bir alkış.
Darwin ile Adelaide arasındaki 3021 km’lik çöldeki zorlu yarış için ARIBA ZES XE hazır.
Yarışa sağlıkla varıldı. Ne mutlu hepimize. Öğrencilerim yarış öncesi ve yarışta öğrenecekleri ile mühimi başardılar. Kutluyorum. Bu süreç İTÜ’lü olmak kültürümüzdeki öğrenci kulüplerimize, ekiplerimize verilen özen, öğrenmelerini, deneyimlerini kolaylaştırarak destekleme ile ilerledi. 2004’ten beri hep şöyle derim: İTÜ ZES GAE yarışlarda derece yaparsa gayet tabi ki seviniriz. Mühim olan İTÜ ile beraber İTÜ ZES GAE’nden de mezun olmaktır. İş dünyası nakdi ve ayni desteği olmasa ARIBA ZES XE bu temsiliyeti İTÜ’müzün 250., cumhuriyetimizin 100. yılında yapamazdı. Adımızdaki ZES ile lider sponsorlarımız Arkas Bunker, Bantboru, Bosch, Entek, Galatawind, Gama Enerji, Kalyon PV, Motor Afşin, Numesys, Sixt, Turkish Cargo başta olmak üzere destekçi kuruluşların hepsine hassaten teşekkürümüzü sunuyorum. Bir samimi teşekkürümüz de Avustralya’daki Türkler için. Öğrencilerimle yazıştılar. Desteklerini verdiler.
Heyecanımıza katıldılar. Bu sahiplenmeden onur duyduk. 2018’deki keşif gezimde hayran olduğum Avustralya’daki Türklerin evlerinde, işlerinde güneş bereketi mutlulukları, huzurları, neşeleri olsun. Türkler Avustralya’yı Avustralya yapan öncülerdendi. İlkokulda iken, Üsküdar’da, ailem ve komşularımızdan ikisinin Avustralya’ya göçü değerlendirdiklerini anımsıyorum. Ansiklopediden ülkeyi merakla okumuştum. Kanguruyu o zaman öğrenmiştim. Sevmiştim. Heveslenmiştim. Merhum babamın kararı ulusumuzda hizmet olmuştu. Gidenler Anadolu ve Rumeli’nin bereketini, güneşini götürdüler. Çok çalıştılar. Bugünün Avustralya’sında Anzak ruhu birleştiriciliğinde Türklerin yarattıkları değer çok kıymetli. İTÜ ZES GAE için verdikleri kıymetin de bizim için değeri ölçülemez.
İnovasyon; Teknik meydan okuma; Vahşi doğada macera; Takım çalışması; Sportmenlik; Takımlar arası arkadaşlık; Eğitici deneyim BWSC yarışını özetleyen başlıklar. Hepsi İTÜ ZES GAE’nin kazanımları oluyor. Harika. Öğrencilerimle gurur duyuyorum. Yarışın son gününde, 29 Ekim 2023 günü bizler bayraklarımız elimizde Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Türkiye’miz için yollarda olacağız.
Ne mutlu bize. Yaşasın.
Dağ başını duman almış
Gümüş dere durmaz akar
Güneş ufuktan şimdi doğar
Yürüyelim arkadaşlar.