Beş devlet, tek fintek ve Gaspıralı İsmail!
Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği (TÖDEB) Başkanı Ufuk Bilgetekin ile geçen yılın başında sohbet ettiğimizde, “Türk fintek şirketleri küreselde çok hızlı büyüyecek. Merkezi İstanbul olan ama İngiltere, BAE, Litvanya ve Azerbaycan’da şube açmış ya da oralarda da lisans almış ödeme kuruluşlarımız var. Türk cumhuriyetleri, Ortadoğu ve Afrika pazarlarında çok ciddi fırsatlar var” demişti. Paranın küresel merkezleri Londra ve Dubai’de bizim ‘fintek ürünlerimizin’ kabul gördüğünü anlatmıştı. Kendisiyle, sonraki zamanlarda da ‘finansal teknolojiler’ alanında Türk devletlerine dönük güçlü bir stratejinin ‘insan kaynağı ve ortak yatırımlar için büyük bir ekosistem oluşturacağına ve bu alanda küresel rekabette yeni sinerjiler ortaya çıkaracağına dair’ sohbetlerimiz oldu. Önceki hafta bu fikirlerin ete kemiğe büründüğünü ve ‘icraatın başladığını’ duyunca çok mutlu oldum. Bu tür yapılanmaların bütün sektörlere yayılması gerekiyor. Türk devletleri arasında işbirliğini artıran herhangi bir girişim duysam aklıma hemen Türk dünyasının büyük düşünce insanı Gaspıralı İsmail gelir. O ki ömrünü Türk toplulukları arasında ‘her alanda yakınlaşmayı, birliği, beraberliği güçlendirmeye’ adamış bir idealisttir ve ‘dilde, işte, fikirde birlik" sözleriyle bugün de gelecekte de bu yolda yürüyenlere ilham vermeye devam etmektedir. Bu sözün ‘işte birlik’ kısmına katkı sağlamak gelecekte daha da önemli olacak. Elbette ‘Beş devlet tek fintek’ sözüne daha fazla devlet ekleyebiliriz ve şu an bile dokuz ülkeye çıkabilir. Bu sözdeki teklik de geniş bir coğrafyada ‘aynı tarih ve kültür’ köküne sahip toplulukların daha fazla ortaklaşmasını ifade ediyor.
Türk devletlerinin ortak ‘fintek’ stratejisi
Türk Devletleri arasındaki ‘finansal teknoloji iş birliğini’ güçlendirmek için geçen yılın Ekim ayında ilan edilen Türk Devletleri Fintek İş Birliği Platformu, İstanbul’da ilk Yönetim Kurulu toplantısını yaptı. Platformun Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Bilgetekin, Başkan Yardımcısı ise Ruslan Talibov. TÖDEB Genel Merkezi’ndeki ilk toplantıda ‘yol haritasını belirlemek, ortak projeleri şekillendirmek ve bölgesel iş birliğini derinleştirmek’ için önemli kararlar alındı. Türk Devletleri arasındaki fintek iş birliğini daha etkin hale getirmek için öncelikli stratejik alanlar tespit edildi. ‘Tek lisansla tüm üye ülkelerde faaliyet gösterebilmek, dijital ödeme sistemlerinin entegrasyonu, sınır ötesi para transferlerinin kolaylaştırılması, regülasyonların uyumlu hale getirilmesi ve finansal teknoloji girişimlerinin’ desteklenmesi ana başlıklardı. Bu konuların eylem planında ise üye ülkelerin finansal sistemlerini uyumlu hale getirmek için ortak regülasyon önerileri geliştirmek ve somut yasal düzenlemeler için çalışılacak. Ana hedef ise bölgesel ekonomik işbirliğini hızlandırmak ve finansal sistemleri daha erişilebilir hale getirmek. Bunun için de Türk Devletlerinin fintek sektöründe ortak projeler geliştirmesi, bu alanda inovasyonun (yenilikçilik) teşvik edilmesi gerektiği vurgulandı. Sınır ötesi ödeme sistemleri, dijital cüzdanlar, blok zincir tabanlı çözümler ve finansal kapsayıcılığı artıracak modeller, tartışıldı. Üye ülkeler arasında ‘teknoloji transferinin hızlandırılması ve fintek girişimcileri için ortak fon mekanizmaları kurulması’ önerildi. Her ülkenin güçlü olduğu alanlarda bilgi ve teknoloji paylaşımını artırarak, bölgesel bir inovasyon ağı oluşturulması fikri öne çıktı. Ortak eğitim programları, seminerler ve sertifikalı kurslar planlandı. Çünkü Türk Devletleri arasında finansal teknolojiler için yetkin insan kaynağını artırmak ve sektörün sürdürülebilir büyümesini sağlamak çok önemli bir konu. Bu kapsamda, öğrenciler, sektör profesyonelleri ve girişimciler için fintek eğitim modülleri geliştirilecek ve üye ülkelerde ortak sertifika programları oluşturulacak. Türk Devletleri arasında fintek zirveleri, paneller ve çalıştaylar düzenlenecek. Platformun Yönetim Kurulu Üyeleri, İstanbul’daki ilk toplantının ardından Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi’ni (CBFO) de ziyaret etti ve CBFO Başkan Yardımcısı Necip Fazıl Kaymak’a platformun hedeflerini anlattı.
Ufuk Bilgetekin, platformun ilk toplantısının ardından şöyle konuştu: “Bu platform, uzun zamandır üzerinde çalıştığımız bir proje. Türk Devletleri olarak önce kendi içimizde güç birliği yapmalı, sonra bu gücü küresel rekabete taşımalıyız. Fintek ekosisteminde, Türkiye’nin bir bölgesel merkez haline gelmesini hedefliyoruz. 5 kardeş ülkede tek lisansla faaliyet gösterebilmek, sınır ötesi finansal işlemlerde etkin çözümler geliştirmek ve kardeş ülkelerle iş birliğimizi güçlendirmek için önemli bir adım atıyoruz. Türk Devletleri olarak, 17-19 Nisan’da İstanbul’da ikincisini düzenleyeceğimiz Agora Fintech Fuarı 2025'te de bir pavilyon açarak gücümüzü tüm dünyaya göstereceğiz.”
Türk Devletleri Fintek İş Birliği Platformunda kimler var?
Türk Devletleri Fintek İş Birliği Platformu Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı TÖDEB Başkanı Ufuk Bilgetekin yürütüyor. Başkan Yardımcılığı görevini AzFina Yönetim Kurulu Başkanı Ruslan Talibov üstlendi. Yönetim Kurulu Üyeleri ise ZiraatPay Genel Müdürü Mehmet Uçar, UPT Genel Müdürü Murat Kastan, Hepsipay Genel Müdürü Ozan Bayülgen, GoldenPay YK Başkanı Eynar Abdullayev, ve PashaPay YK Başkan Yardımcısı Pünhan Narimanov oldu.