ATATÜRK’ün hukuk danışmanı Mehmet Münir Ertegün, 1940’lı yıllarda Türkiye’nin Washington Büyükelçisi iken küçük oğlu Ahmet Ertegün, şehrin siyahi kültürü ve müziği ile iç içeydi.
Ahmet Ertegün, abisi Nesuhi Ertegün’le birlikte Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği’nde o yıllarda haftalık caz konserleri düzenliyordu. Ertegün kardeşlerin organizasyonları, Washington’un ilk karma, yani siyahiler ile beyazların bir arada olduğu etkinlikler arasına girmişti.
Bir gün ABD’nin Güney eyaletlerinden birinin senatörü, Büyükelçi Mehmet Münir Ertegün’e öfk e dolu mektup gönderdi:
- Siyahi bireyleri Türkiye Büyükelçiliği’ne ön kapıdan almanızdan dolayı şikayetçiyim. Bu durumun “Jim Crow Yasası”na aykırı olduğunu da hatırlatmak isterim.
Büyükelçi Ertegün’ün cevabı kısa ve netti:
- Benim ülkemde dostlarımız evimize ön kapıdan girerler. Ancak, isterseniz sizi arka kapıdan içeriye alabiliriz. Akbank Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı Dinçer’in Eş Başkanı olduğu The American Turkish Society’nin (ATS) Mica- Ahmet Ertegün onuruna düzenlediği gala gecesinde diğer Eş Başkan HSBC ABD Genel Müdürü Michael Roberts, Ertegün çiftinin öyküsünü anlattı.
Roberts, konuşmasında Ahmet Ertegün’ün babası Mehmet Münir Ertegün’ün Washington Büyükelçisi olduğu günlere uzanıp, sürdürdü:
- Ahmet Ertegün, 1923’te İstanbul’da, Cumhuriyet’in ilanından birkaç ay önce doğdu. Washington’da yetiştiği sırada ırkçılık apaçık ortadaydı. Ahmet Ertegün’ün hümanizmi, insanları teninin rengine, kökenine göre yargılamaya karşı oluşu o yıllarda pekişti.
Ahmet Ertegün’ün savaş sonrası müziğin kültür ve ekonomide öncü güç olacağını öngördüğünün altını çizdi:
- 1947’de Atlantic Records’un kurucularından biri olarak hedefi, özgün sesleri öne çıkarmaktı. Müzik işbirlikleri de hep bu doğrultuda kültürel açıdan çok yönlü oldu.
Ertegün’ün Türk ve Müslüman olduğunu vurguladı:
- Atlantic Records’un diğer kurucusu Herb Abramson ve prodüktör Jerry Wexler Yahudi idi. Özellikle şirketin ilk yıllarında bünyesine kattığı sanatçıların çoğu siyahiydi. Siyahilerin “rhythm and blues” tarzını Amerika’nın popüler müzik kültürünün merkezine taşıdılar.
Ertegün’ün keşfedilmesine ve gelişmelerine katkıda bulunduğu sanatçıları sıraladı:
● Ray Charles, Aretha Franklin, The Drifters, Wilson Pickett, John Coltrane, Bobby Darin, Cream, Led Zeppelin, Crosby Stills & Nash, Rolling Stones.
Ahmet Ertegün’ün 1961’de Mica ile evlendiğini anımsattı:
- Mica, New York School of Interior Design’da iç mimarlık eğitimi aldı. Chesbrough Lewis Hall ile birlikte 20’nci yüzyılın en havalı iç mimari şirketi MAC II’yi kurdu. İç mimaride çağdaş bir sayfanın açılmasında büyük rol oynadı.
Mica ve Ahmet Ertegün için hayatta en çok keyif veren alanların tarih, müzik, dil, edebiyat, sanat ve arkeoloji olduğunu kaydetti:
- İkisi de dünyayı daha insani bir yer kılan ve zamana meydan okuyan bu alanların gelişimini desteklemenin elzem olduğuna inanıyordu.
Hayırseverliğe yıllar boyu gönül vermelerinin arkasındaki bakış açısı da buydu. Ertegün’ün 1989 yılında “Rhythm and Blues Foundation”ın kurulmasına önemli katkılarda bulunduğuna dikkat çekti:
- Bu kurum, eski “rhythm and blues” sanatçılarının maddi ve tıbbi yardım almasını sağlıyordu.
Ertegün’ün ATS’yi kurup, 20 yıl başkanlığını yaptığını irdeledi:
- Ahmet Ertegün, 20 yıl boyunca Türk kültürünün tanınması için çalıştı. Georgetown ve daha sonra abisi anısına Princeton Üniversitesi’ndeki “Turkish Studies” bölümlerinin finansal ihtiyaçlarının karşılanmasını sağladı.
Ahmet Ertegün’ün 2006’da vefatından sonra eşi Mica’nın hayırseverlik çıtasını yükselttiğine vurgu yaptı:
- 2007’de Led Zeppelin’in anma konserinden elde edilen gelirler “Ahmet Ertegün Education Fund”a bağışlandı. Bu sayede ABD, İngiltere ve Türkiye’de burslar verildi. Aynı yıl ATS’in katkısıyla Julliard School for Music’te “Ahmet Ertegün Memorial Scholarship” devreye girdi.
Mica Ertegün’ün sonraki hayırseverlik adımlarını sıraladı: · 2012’de Oxford Üniversitesi’nde “The and Ahmet Ertegün Graduate Scholarship Programme in the Humanities” ile yılda 25 öğrenciye burs sağlandı.
● Aynı yıl “Mica and Ahmet Ertegün South Agora Pool” projesi için gerekli bütçe bağışlandı, antik kent Aphrodisias’taki havuzun gün yüzüne çıkarılmasına katkıda bulunuldu.
● 2015’te “Jazz at Lincoln Center”daki “The Mica and Ahmet Ertegün Atrium” tasarlanıp bağışlandı.
● 2016’da Mica’nın “World Monuments Fund”a yaptığı bağış, Kudüs’teki Kutsal Kabir Kilisesi’nin restorasyonunun devamını sağladı.
Michael Roberts, noktayı şöyle koydu:
- The American Turkish Society’nin (ATS) “Excellence in Music and Philanthropy” ödülünü Mica ve Ahmet Ertegün anısına çiftin hukuki haklarının hamisi Linda Wachmer’e veriyoruz.
Yıllardır Türk-Amerikan şirketlerinin başarılı işbirliklerini ödüllendiren ATS, Suzan Sabancı Dinçer ve Michael Roberts eş başkanlığında oluşan yeni yönetimiyle kurucusunu ödülle andı.
THE American Turkish Society (ATS) Eş Başkanı Suzan Sabancı Dinçer, “Mica & Ahmet Ertegün” onuruna düzenlenen, Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Murat Mercan ve Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu’nun da katıldığı buluşmada, 2020’de görevi devralmalarının ardından ATS’de yeni bir dönem başlattıklarını belirtti:
- “Kültür ve sanat, iş ve ekonomi, eğitim ve girişimcilik, sosyal ve uluslararası ilişkiler” olmak üzere 4 temel faaliyet alanı belirledik. ATS’yi daha görünür hale getirdik.
ATS’deki misyonlarına ilgi duyan gryp ve bireylerden destek aldıklarını bildirdi:
- Bu köklü kuruluşun geleceğe uzanması için gençlerden oluşan “Yeni Nesil Konsey” isimli bir platform oluşturduk. Ayrıca yeni fon ve programları da hayata geçirdik.
İki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinde özel sektörün rolünün önemine vurgu yaptı:
- Türkiye’deki güçlü şirketlerin ve iş insanlarının her zaman yanımızda olması gerekiyor. Ancak bu şekilde misyonumuza ulaşabilir ve güçlü bir etki yaratabiliriz.
● Eş Başkanlar: Suzan Sabancı Dinçer, Michael Roberts
● Başkan Yardımcıları: Lawrance M. Kaye (Kaye & Spiegler PLLC Başkan Yardımcısı), Ümit Taftalı (Koç Holding)
● Sayman: Metin Negrin (Lexin Capital LLC)
● Yönetim Kurulu Üyeleri: Dalınç Arıburnu (Centricus), Arzuhan Doğan Yalçındağ (Doğan Holding), Zeynep Yenel (Goldan Sachs), Banu Başar (Bank of America Yatırım Bank A.Ş.), Nadim Ashi (Fort Partners), Nevzat Aydın (Yemeksepeti), Andrew Cohen (JP Morgan), Wael Bayazid (The Carlyle Group), Ümran Beba (August Leadership), Selin Gülçelik (Gülçelik Ailesi Vakfı), Tansa Mermerci Ekşioğlu (SPOT), Tal Garih (Alarko Holding), Ahmet Okumuş (RPD Fund Management), Kerem Kamışlı (Esas Holding), Mehmet Kırdar (UBS), Murat Özyeğin (FİBA Holding), Ertem Osmanoğlu (Deloitte & Touche), Pelin Akın Özalp (Akın Holding), Mehmet Tara (Enka Holding), Tamer Seçkin (Seckin Endometriosis Center), Cem Topçuoğlu (TBWA), Hamdi Ulukaya (Chobani), Özgür Tanrıkulu (McKinsey & Company), William Wachtel (Wachtel & Missry LLP), Linda Wachner (Private Investor).