Türkiye'de 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhalefet kanadındaki siyasi tartışmalar "seçilebilecek aday" üzerine odaklanmıştı. ABD'de ise Başkan Biden'ın sağlık durumu elvermediği için seçim yarışından çekilmesiyle birlikte bu kez iktidardaki Demokratlar "seçilebilecek aday" peşine düşmüş görünüyor.
Biden'ın aday olmayacağına ilişkin açıklama metninde, yerine yardımcısı Kamala Harris'in adaylığı için destek vermemesi dikkat çekmişti. Ancak Amerikan Başkanı birkaç dakika içinde paylaştığı bir sosyal medya gönderisiyle Harris'in Başkan adaylığını desteklediğini açıkladı. Biden'ın bu paylaşımının ardından da Demokrat kesimden Harris'e destek mesajları yağmaya başladı. Ancak Harris'in adaylığını desteklediğini açıklamayan isimler de oldu. Bunlardan en öne çıkanı ise ABD'nin eski Demokrat Başkanları'ndan Barack Obama'ydı.
MICHELE OBAMA ADAY ADAYI MI OLACAK?
Obama, Biden'ın çekilme kararı konusunda sosyal medya üzerinden uzun bir açıklama yayınlayıp, mevcut ABD Başkanı'nı çokca övdü. Ancak Harris'in adı bu uzun açıklamada hiç geçmedi. Obama'nın bu tavrı, uzun zamandır Amerikan siyasi kulislerindeki eşi Michele Obama'nın Başkan adaylığını düşündüğüne ait söylentilerin daha da artmasına neden oldu. Sadece Barack Obama da değil; Demokrat Parti'nin önemli isimlerinden eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, halen Senato çoğunluk liderliğini yürüten Demokrat Senatör Chuck Schumer ve Temsilciler Meclisi azınlık lideri Demokrat vekil Hakeem Jeff ries de Biden'a övgüler düzen mesajlar yayınladılar, ama Harris'ten hiç bahsetmemeyi tercih ettiler. Bu durum da, 19-22 Ağustos'ta gerçekleşecek ve Demokrat Parti'nin Başkan Adayını kesin olarak belirleyeceği ulusal konvansiyonun hararetli geçeceğinin göstergesi. Konvansiyonda 4000 delege, 750 de süper delege oy kullanacak.
Parti yöneticileri, eski Başkan ya da Başkan adayları gibi isimlerden oluşan bu 750 süper delege ilk turda adaylar için oy kullanamayacak. Eğer herhangi bir aday konvansiyonda 1975 delegenin desteğini alamazsa, bu kez süper delegelere de oy kullanma hakkı tanınacak.
HARRIS'E BAĞIŞ DESTEĞİ YAĞIYOR
Biden'ın çekilmesi ile ortaya çıkan meselelerden biri de, Başkanlık seçim kampanyasında kullanmak üzere bugüne kadar topladığı yaklaşık 90 milyon dolarlık bağışın akibeti olacak gibi. Demokrat yorumculara göre Biden'ın Başkan, HArris'in Başkan Yardımcılığı adaylığı için toplanan para, eğer Harris resmen Başkan adayı olabilirse, kendisi tarafından kullanılabilecek. Ancak olamazsa, yeni ve başka bir Başkan ya da yardımcı adayına devredilemeyece, bağışı yapanlara geri verilecek.
Ancak Cumhuriyetçiler öyle düşünmüyor; Paranın Biden'ın Başkan Adaylığı için toplandığını savunan Cumhuriyetçi hukukçular, Harris'in resmen Demokrat Başkan adayı ilan edilmesi halinde bile bu parayı kullanamayacağını öne sürüyorlar. İş mahkemede bitecek gibi görünüyor. Tüm bu tartışmaya rağmen, Harris'in kampanya için pek para sıkıntısı olmayacağını söylemek de mümkün.
Biden'ın çekilmesi, yerine de Kamala Harris'i göstermesi Demokratlar üzerindeki "ölü toprağını" kaldırmış görünüyor; Çünkü Harris Başkan adaylığını açıkladıktan sonra 24 saat içinde 60 milyon dolardan fazla yeni bağış topladı bile.
BAŞKAN YARDIMCISI ADAYI KİM OLACAK?
Demokratlar sadece Başkanlık koltuğu için değil, Başkan Yardımcısı için de aday bulmak durumunda. Bu konuda ismi geçenler ise, California Valisi Gabin Newson ile Pennsylvania Valisi Josh Shapiro. Trump'ın Cumhuriyetçi seçmenden büyük destek gören 39 yaşındaki Ohio senatörü JD Vance'ı Başkan Yardımcısı Adayı yapmasının ardından, Demokrat Başkan Yardımcısı adayının kim olacağı da önemli artık; Vance'ın geldiği Ohio, Başkanlık seçimlerinde "salıncak eyaletlerden" biri. Aynı şekilde Pennsylvania da, bir seçimde Cumhuriyetçiler'e, diğerinde Demokratlara oy veren bir salıncak eyalet. Dolayısıyla Demokratlar'ın başkan yardımcılığı adaylığı için Shapiro'nun şansı daha çok gibi duruyor.
JOHNSON DA YENİDEN ADAY OLMAMIŞTI
Biden dışında daha önce Amerikan seçim tarihinde bir başka görevdeki Başkan daha ikinci dönem için aday olmamıştı; John F. Kennedy'nin Başkan Yardımcısı olan Lyndon Johnson, Kennedy'nin ölümünün ardından onun kalan Başkanlık süresini tamamlamış, 1964'te yeniden aday olup Başkan seçilmişti. Johnson 1968'de de aday olacağının işaretlerini verdi ancak Vietnam Savaşı nedeniyle yönetimi çok yıpranmıştı. Nitekim Demokrat delegelerin bastırması sonucu yeniden aday olmayacağını açıkladı, yerine Başkan Yardımcısı Hubert Humphrey'e destek verdi. Ancak Demokratlar'ın 1968 seçimleri için resmen Başkan Adayı yaptıkları Humphrey, seçimde Cumhuriyetçi Richard Nixon'a yenildi.
CUMHURİYETÇİLER GÜNDEM BELİRLEME TELAŞINDA
Trump'a başarısız suikast girişiminin ardından Amerikan gündeminde öne çıkan Cumhuriyetçiler, Biden'ın ani çekilme kararı ile gündem belirleme üstünlüğünü yeniden Demokratlar'a kaptırmış gibiler. Biden'ın çekilmesinden önce yapılan anketlerde hem Biden, hem de Kamala Harris Trump'ın gerisindeydiler. Ancak son gelişmelerle bu durumun değişmekte olduğunu görmüş olacak ki, Trump Kamala Harris'e siyasi eleştiri değil, kişisel saldırı yapmaya başladı bile. Bunun en net örneği, Trump'ın Harris'in kahkahaları ile alay etmesi. Sahi Türkiye'de de kadınların kahkaha atmasından şikayet eden siyasetçiler yok muydu? Siyaset din-millet tanımıyor; Kadın kahkahasının kampanya unsuru yapılmasından, "seçilebilecek adaya" kadar herşey ne kadar benzer...