Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ülkenin resmi veri üreticisi… Eski adı Devlet İstatistik Enstitüsü idi. Bizde köklü kurum üretememe becerisi olduğu için adını değiştirmekle işe başladık. Geldiğimiz noktada, Madde Sepeti ve Ortalama Madde fiyatlarını, 90 yıl sonra ilk kez açıklamadık.
Oysa veri, hele ki doğru, sağlıklı, taze veri her şeydir. Müşteri verinimet olurken, TÜİK’in endeks sansürü, çok ciddi sonuçlar doğurabilecektir. Zira “ölçemezsen bilemezsin, bilemezsen yönetemezsin.” Endeksten mal kaçırmanın fazladan yaratacağı kamuya güvensizlik de cabası…
SEPET SEPET YUMURTA SAKIN BENİ UNUTMA
TÜİK’in sansürlediği ve “artık açıklamıyorum” dediği Tüketici Fiyat Endeksi’ne bakalım; TÜFE'de 81 il ve 225 ilçe kapsamında, 27 bin 261 iş yeri ve 4 bin 274 konuttan (kira), 409 madde, 904 madde çeşidi için her ay yaklaşık 560 bin 392 fiyat derleniyor.
Bunların da sepetteki ağırlığı, tüketici anketlerine, günün koşullarına göre her yıl değişebiliyor. Misal konutun ağırlığı düşerken, giyim, ayakkabı, ev eşyası, ulaştırma, eğlence, kültür, lokanta, otel gibi mal ve hizmetlerin grup ağırlığı son düzenlemede artırıldı. Ama artık bunların hiçbir önemi yok.
İKİ SORU İKİ CEVAP
Peki, bize ne kadarı söylenecek?
Detayı gizli tutulacak olan madde sepeti ve fiyatları yerine sadece TÜİK’in “enflasyon şu kadar” açıklamasıyla yetineceğiz. Bu verileri kullanan kurumlar, araştırmacılar, 1932’den bu yana düzenli tuttukları veri setlerini güncelleyemeyecek.
Şimdi ne olacak?
Olacağı şudur; enflasyonu merak eden artık kendi kafasına göre takılabilecek. Misal sizin evinize giren temel tüketim mallarınızı aklınızda tutacak, ağırlıklarını belirleyecek ve “bana göre enflasyon budur” diyebileceksiniz. Şayet TÜİK dışında veri açıklama, yasa ile yasaklanmazsa… Uymayana ceza geliyor.
NOT
ARTIK HERKESİN BİR TÜİK’İ VAR
Endeksten mal kaçırmayı daha önce de denedik ama bunu yapanın işine yaramadı. Devletin resmi ama gayriciddi rakamları yerine artık herkesin gayri resmi ama ciddi rakamları uçuşacak ortalıkta…
Ateşi düşüremeyen doktor, dereceyle oynarmış. Şimdi yapılan vatandaştan veri saklamak… Veri sansürüne başladığınızda bundan sonra ağzınızdan çıkan hiçbir söze itibar edilemez. Zira artık herkes olan biteni kendi TÜİK’iyle yorumlayacak.
Soru şudur artık; Hu komşu, senin sepetinde kaç ürün var? Senin enflasyonun kaç?