UNIVERSITY of Chicago ekonomi bölümü mezunu, ABD’de hukuk bürosunda çalışmış, e-ticaret’e dönük girişimde bulunmuş, sonra da Türkiye’de danışmanlık yapmış Gizem Yasa, 2017 yılında arkadaşı Mert Yıldız’a aklından geçen yeni girişimi açtı:
- Gel birlikte istihdam piyasasına dönük bir iş kuralım. Yalnız, biz “mavi” ve “gri yaka”yı hedefleyelim.
Mert Yıldız, Gizem Yasa’nın önerisini düşünürken, o güne kadarki iş-çalışma hayatını gözden geçirdi:
Gizem Yasa’nın kendisine aklındaki girişimi anlattığı ilk buluşmayı anımsadı:
- Gizem’den projeyi dinledim. Aklıma yattı, “O işe gir” dedim. O da bana, “Gel bu projeye dahil ol” çağrısında bulundu.
Mert Yıldız, projeyi ilk konuşmaya başladıklarında Gizem Yasa’ya hak verdi:
- Beyaz yakalılar için farklı iş arama adresleri var. Ancak “mavi” ve “gri yaka” için durum aynı değil.
Böylece Mert Yıldız ve Gizem Yasa, 2017 yılında yeni girişimleri olan şirketi kurdu:
Yıldız ve Yasa, piyasanın nabzını tutmak için önce anket yaptırdı. Anketten çıkan en çarpıcı sonuçlardan biri şu izlenim oldu:
- Yaptığımız iş başvuruları bir anlamda uzay boşluğuna gidiyor. Başvurduğumuz şirketlerin çoğu hiç cevap vermiyor.
Bunun üzerine şu kural ilk günden belirlendi:
- Biz iş başvurusu yapanlara 24 saatte olumlu ya da olumsuz cevap vereceğiz.
TÜBİTAK’ın hibe desteği kapsamına giren yapay zeka temelli bir yazılım da devreye alındı:
- 45 saniyelik görüntüyle iş başvurusu yapan adayların karakter analizini yapabiliyoruz. Adayları ona göre şirketlere yönlendiriyoruz. Yani, adayın gireceği işe uygun olup olmadığı belirli oranda anlaşılabiliyor.
Mert Yıldız ve Gizem Yasa ile buluştum, hem kendi kişisel öykülerini, hem de “24 Saatte İş”in 7 yıllık geçmişini dinledim, konuştum.
Mert Yıldız, 7 yıllık şu veriyi paylaştı:
- 7 yılda toplam 220 bin şirket bizimle eleman bulmak için çalıştı. İş başvurusu toplamı da 7 yılda 4.5 milyonu buldu. 7 yılda 618 bin kişinin işe yerleşmesine vesile olduk.
Gizem Yasa mevcut tempoyu aktardı:
- Çoğu KOBİ ölçeğinde şirketler bizimle çalışıyor. Yeme-içme, perakende, lojistik, çağrı merkezleri, oteller, fabrikalar bizim sistemden yararlanıyor. Ayda 45-50 bin yeni başvuru geliyor. Bunların yüzde 20’sinin işsiz olduğunu gözlemliyoruz.
Başvuranların İŞKUR’a kayıt durumunu merak ettim, Mert Yıldız yanıtladı:
- İşsizlerin yarısı bile İŞKUR’a kayıtlı değil. 30 yaşın altındakilerde İŞKUR üzerinden iş bulabileceğini düşünmüyor. 30 yaşın üstündekilerde “Devlet bana iş bulsun” beklentisi var.
Gizem Yasa, şu noktanın altını çizdi:
- Son dönemlerde sirkülasyon çok arttı.
Mert Yıldız veriyi ortaya koydu:
- 7 yıl önce ortalama iş değiştirme sıklığı 6 aydı. Şimdi 1.5 aya inmiş durumda. Biz o nedenle şirketlere, “Beğendiğin personeli hemen al, düşünmeye vaktiniz yok” tavsiyesinde bulunuyoruz.
Yıldız, şu gözlemini aktardı:
- Bazı gençler akıllı telefon alacak parayı biriktirdiği an işi bırakıyor. Aralarında günlük iş isteyenler bile oluyor.
Yıldız ve Yasa’nın paylaştığı izlenim ve veriler, gençlerin İŞKUR’a pek uğramadığını gösteriyor. İşsizliğin yükselişe geçtiği dönemde, iş değiştirme sıklığı da çok çarpıcı noktaya ulaşmış bulunuyor.
“24 Saatte İş”e başvuranların yüzde 80’inin iş değiştirme hedefiyle yola çıkması da bu çarpıcı durumu ortaya koyuyor.
24 Saatte İş’in kurucu ortağı Mert Yıldız, “mavi” ve “gri yaka” iş başvurusu yapanların dikkat çeken beklentilerini sıraladı:
24 Saatte İş’in Kurucu Ortağı Mert Yıldız, iş arayanların randevular konusundaki davranışlarıyla ilgili şu gözlemini paylaştı:
- Adaylar başvurularını kendileri bizim sistem üzerinden yapıyor. Ancak, görüşme randevularını biz ayarlıyoruz. Başvurduğu iş için randevuya gitme oranı yüzde 19’da kalıyor.
Adayların randevuya gitme oranını artırmak için yol paralarını “24 Saatte İş” üzerinden ödediklerini belirtti:
- Randevuya gitmeyip verdiğimiz yol parasını iade edenler oluyor.
Başvuranların eğitim durumlarına işaret etti:
- “Mavi” ve “gri yaka”ya iş için devrede olan bir şirketiz, buna rağmen başvuruların yüzde 38’ini üniversite mezunları oluşturuyor.
24 Saatte İş’in Kurucu Ortağı Mert Yıldız, Türkiye’de ilk 5 yılda işi oturttuklarını görünce dışa açılmayı düşündüklerini belirtti:
- Bazı ülkeleri taradık, bize en uygun gelen pazar olarak Meksika’yı gördük. 2021 yılında Meksika’da ofis açtık.
Kendisinin de ilk 1-1.5 yıllık dönemde Meksika’da kaldığını bildirdi:
- Türkiye ile benzer işsizlik sorunlarını yaşayan 3-4 ülke belirlemiştik. Meksika’yı seçtik. Meksika’da günlük çalışan, iyi bir sistem var.
Ardından ekledi:
- Meksika’da aldığımız iş başvuruları 380 bine ulaştı.
24 Saatte İş’in Kurucu Ortağı Gizem Yasa, şu noktaya işaret etti:
- 3 Temmuz 2024’te asgari ücrete ikinci yarı zammı yapılmayacağı anlaşılınca iş arayanların sayısında artış gözlemledik.
Bunu şöyle yorumladı:
- Ülkemizde yaşanan sıkıntıları, iyi gelişmeleri anında hisseden bir işimiz var.
Ortağı Mert Yıldız araya girdi:
- İş arayanların sayısı ile birlikte niteliklerinin de yükseldiğini gördük.
İş başvurularıyla ilgili bir gözlemini daha paylaştı:
- Başvuru yapanların hemen hepsi asgari ücretin üstünde bir gelir beklentisiyle geliyor. Ayrıca yan haklarını da titizlikle inceliyorlar.
24 Saatte İş Kurucu Ortağı Gizem Yasa, Koç Lisesi sonrası University of Chicago’da ekonomi okuduktan sonra New York’ta bir hukuk bürosunda çalıştığını belirtti:
- Hukuk ofisindeki patronum benim yatırımcım oldu. Tasarımla ilgili bir iş kurduk. Türkiye’de yaptırım New York’ta pazarlıyorduk.
Söz konusu işi “butigo” adlı e-ticaret şirketi üzerinden yürüttüğünü vurguladı:
- Aksesuarla ilgili bu platformu 2015 yılında Ziylan Grubu’na sattık. 2015-2017 döneminde danışmanlık yaptık. Türkiye’de çiçeksepeti ve Modanisa gibi şirketlerle çalıştım.
Hep girişim arayışlarının olduğunu kaydetti:
- Sonunda 2017 yılında “24 Saatte İş”i kurduk.