Türkiye, öncelikle kendi vatandaşları için hayata geçirdiği dev sağlık yatırımlarının meyvesini ‘sağlık hizmeti ihracatında’ da toplamaya başladı. Bu yıl 4 milyar dolara ulaşması beklenen sağlık hizmetleri ihracatında, yabancıların kanser tedavisinden, ağır ya da planlanabilir ameliyatlara, organ nakillerine, göz ve diş tedavilerinden estetik operasyonlara kadar bütün alt başlıklarda hizmet sayısı ve gelir hızlı büyümeye devam ediyor. Ancak ilginç bir şekilde sağlık turizmi gelirlerimizin yarısına yakınını tek başına saç ekimi operasyonları oluşturuyor. Bu konudaki son durumu Türk Sağlık Turizm Derneği (TÜSATDER) Başkanı Dr. Servet Terziler’e soruyorum. Bu yılın şu ana kadarki bölümünde yaklaşık 2 milyar dolarlık sağlık hizmeti ihracatı gerçekleştiğini söylüyor ve ekliyor: “Sadece saç ekimi uyguladığımız yabancı misafir sayımız 550 bin kişiyi aşmış durumda. Özellikle saç ekiminde Ekim, Kasım ve Aralık ayları sezon gibidir. Genellikle estetik operasyonlar ve planlanan ameliyatlar, yılın son 3 ayında yaptırılır ve insanlar yeni yıla yenilenmiş gibi girer. Bu nedenle sağlık hizmetleri ihracatımızın bu yıl, yarısı saç ekiminden olmak üzere 4 milyar doları aşması kesinleşmiş gibi görünüyor. Saç ekiminde dünyada rakipsiz durumdayız. İnternette özellikle saç ekimi konusunda çok ilginç caps’ler dolaşıyor . Mesela, Turkish Airlines’dan esinlenerek, Turkish Hairlines üretilmiş. Çünkü Türk Hava Yolları uçaklarında genellikle saç ekimi operasyonu geçirmiş seyahat eden yolcuların sayısı bir hayli fazla olunca dikkat çekiyorlar. Ancak, ülkemiz genel sağlık tesisleri, teknolojileri ve hizmetinde de dünyada rakipsiz konuma geldi. Ülkelerle sigorta anlaşmaları arttıkça sağlık ihracatımız da yükselmeye devam edecek. Özellikle Avrupa’dan daha çok misafir bekliyoruz.”
2023 hedefi tutmasa da 6 milyar dolara ulaşırız
Türkiye’nin, 2023 yılı sağlık hizmetleri ihracat hedefinin 10 milyar dolar olduğunu ancak, pandemi sürecinin bu hedefi ötelediğini anlatan Dr. Servet Terziler, estetik ve göz sağlığı hizmetlerinden sonra diş sağlığı hizmetlerinde de yabancı ilgisinin çok arttığını belirtiyor. Terziler, vaktiyle şehir hastaneleri ve özel hastane yatırımlarına çok muhalefet edildiğini de hatırlatıyor ve “Demek ki Reis (Cumhurbaşkanı Erdoğan) boşu boşuna dev hastaneler ve İstanbul’a dünyanın en büyük havaalanını yaptırmamış. Geleceği görerek hesabını yapmış. Bizim sektörde 2023 hedefi tutmayabilir ama gelecek yıl 5-6 milyar dolarlık sağlık hizmeti ihracatı mümkün görünüyor. Dünyaya şifa dağıtan ülke oluyoruz. Şu anda sağlık için Türkiye’ye gelen yabancıların yüzde 70’i Avrupa ülkelerinden, yüzde 30’u ise Arap coğrafyasından. Türkiye, Avrupa’nın sağlık üssü olarak konumlanıyor. Sağlık hizmetlerinde marka olmak, Türkiye’nin algısını olumlu yönde hızla değiştirebilir” diyor.
Teknoloji üretimi de hızlanacak
Sağlık turizminin ‘hizmet sektörü’ olarak gelişmesi için sağlanan teşviklerin yanı sıra sağlık teknolojileri alanında da çalışmaların hızlandığını söyleyen Dr. Servet Terziler, kendi şirketinde de Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) Projesi gerçekleştirdiklerini ve Türk mühendisleriyle ‘Saç Ekim Robotu’ ürettiklerini belirtiyor. Yaklaşık 40 milyon liralık Ar- Ge projesiyle üretilen prototipin şu anda kullanımda olduğunu, bu robot ile saç ekim sürecini daha kısa ve daha sağlıklı bir operasyona dönüştürdüklerini vurguluyor. Bir süre sonra Made in Türkiye markası olarak bu Saç Ekim Robotu’nun seri üretimine geçileceğini ve ihracatının da yapılacağını ifade ediyor.
Finans Merkezi’nde tabelalar takılıyor, açılış ne zaman?
İstanbul’u, dünyanın en önemli finans merkezlerinden biri haline getirmesi hedeflenen İstanbul Finans Merkezi Projesi’nde, büyük açılış için geri sayım devam ediyor. Projede, bazı binaların teslimleri yapılıyor, iç tasarımlar ve mobilya yerleşimleri devam ediyor. Ziraat GYO başta olmak üzere bazı binaların tabelaları da asılmaya başlandı. Ziraat, Vakıf, İş GYO ve Borsa İstanbul binalarının mekanik sistemlerini, tesisatlarını yapan Birleşim Şirketler Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Altan, “Tüm projenin ana enerji bağlantısı yapıldı. Biz kurduğumuz sistemleri çalıştırıp teslim ediyoruz. Cumhurbaşkanının programı uygun olursa 29 Ekim’de Ataşehir tarafında açılış yapılabilir. Ümraniye cephesinde büyük bir viyadük inşaatı var o nedenle o tarafın yerleşimi yılsonuna kalabilir” diyor. Tüm mekanik ve elektrik tesisat işlerini yürüttükleri projelerde Kurban Bayramı öncesi maksimum 2 bin 500 kişi ile hizmet verdiklerini belirten Mesut Altan, şu anda ise bin 500 kişilik bir ekiple çalışmaya devam ettiklerini söylüyor. Mesut Altan, devam eden projelerde birkaç aylık işleri kaldığını, kadroları ülke genelindeki benzer büyük bina projelerine kaydırdıklarını belirtiyor. Hangi projeler diyorum, yanıtı, “Çukurova Ulaslararası Havaalanı, Trendyol Ankara ve Amazon İstanbul lojistik merkezleri, Acıbadem Hastanesi Ataşehir ve Akzirve Topkapı gibi projelerde çalışıyoruz” oluyor. İstanbul Finans Merkezi’nde en yüksek bina 60 kat ile 300 bin metrekarelik Merkez Bankası binası olacak. Projede, Borsa İstanbul, BDDK, SPK, Ziraat Bankası, Halkbank, Vakıfbank, İş GYO ve Sigorta şirketlerinin ofis binaları bulunuyor. 3,5 milyon metrekare inşaat alanına sahip projede ofis alanı 1,4 milyon metrekare. Ayrıca, 100 bin metrekare alışveriş ve konferans merkezi, 30 bin metrekare 5 yıldızlı bir otel, 26 bin araç kapasiteli otopark inşa ediliyor. Taşınmalar tamamlandığında proje içinde çalışanların sayısı yaklaşık 75 bin kişiye ulaşacak. Projenin, 15 yıllık projeksiyonda Türkiye ekonomisine 250 milyar dolar gelir etkisi ve 160 milyar dolar katma değer sağlaması bekleniyor.