Yıl sonu yaklaştıkça, beklentiler ile paralel şekilde 4.çeyreğe ait olumlu gelişmeler görmeye başladık. Henüz genele yayılan bir iyileşme ivmesi yakalanmamış olsa da kısa vadeli göstergeler yılın son 3 aylık döneminde büyümenin önceki 9 aydan çok daha iyi olacağına işaret ediyor. Bunun son örneklerini geçtiğimiz hafta tüketici güveni ve konut satışlarında izledik.
Bu hafta yurt içinde,
Pazartesi saat 10’da: Kasım ayı sektörel güven endeksleri ve Kasım ayı kapasite kullanım oranı,
Pazartesi saat 14-30’da: Kasım ayı reel kesim güven endeksi,
Çarşamba sabah 10’da: 2018 yılı Ar-Ge faaliyetleri araştırması,
Perşembe sabah 10’da: Kasım ayı ekonomik güven endeksi,
Cuma sabah 10’da: Ekim ayı turist verileri açıklanacak.
Ayrıca Cuma günü Merkez Bankası yılın ikinci Finansal İstikrar Raporu’nu açıklayacak.
Yurt dışında ise,
Pazartesi öğleden sonra Almanya Kasım ayı İFO endeksi,
Salı akşam ABD’de Kasım ayı tüketici güven endeksi,
Çarşamba Akşam ABD’de 3. Çeyrek büyüme,
Perşembe öğleden sonra Euro Bölgesi Kasım ayı sanayi, tüketici ve ekonomik güven endekslerindeki gelişmeleri göreceğiz.
Bu haftanın manşetini güven endeksleri belirleyecek dersek yanlış olmaz.
Türkiye’de her ay açıklanan 6 güven endeksi var. Bunlar açıklanma sırasına göre: Tüketici güven endeksi, Hizmet sektörü güven endeksi, perakende ticaret sektörü güven endeksi, inşaat sektörü güven endeksi, reel kesim güven endeksi ve ekonomik güven endeksi.
Geçen hafta açıklanan tüketici güven endeksi Kasım ayında 59.9 puana çıktı. Endekste önceki yıla göre gerileme 16. ayını doldurmuş olsa da önümüzdeki birkaç ayda yükselişin devam edeceğine yönelik ciddi işaretler verdi.
Bu sabah TÜİK’ten gelecek olan hizmet sektörü, perakende ticaret sektörü ve inşaat sektörü güven endekslerine, sektörel güven endeksleri deniyor. Ancak dikkat ederseniz içlerinde sanayi sektörü yok. Çünkü bunu yıllardan beri Merkez Bankası reel kesim güven endeksi adıyla açıklıyor. Bugün öğleden sonra Merkez Bankası, Kasım ayı reel kesim güven endeksini açıklayacak.
Dört sektör güven endeksi içinde geçtiğimiz dönemde en büyük bozulma neredeyse yarı yarıya gerileyen inşaat sektöründe olmuştu. Bunu hizmet sektörü izledi. Sanayi ve perakende sektörlerinde güven diğer iki sektöre göre daha hafif gerilemişti.
Gerilemenin en sert yaşandığı iki sektör endeksine daha yakın bakalım:
• İnşaat sektörü güven endeksinde 5 aydan beri yükseliş var. Endeks 2 aydan beri geçen yılın üzerinde değerler alıyor.
• Hizmet sektörü güven endeksi Kasım 2018’den beri volatil de olsa yükseliş içinde ve 3 aydan beri geçen yılın üzerinde değerler alıyor.
Bu hafta açıklanacak 4 sektör güven endeksinde de yükseliş görebiliriz.
Perşembe günü açıklanacak olan Kasım ayı ekonomik güven endeksi ise tüketici güveni ile birlikte yukarıdaki 4 sektör güven endekslerinin alt endekslerinden türetilen ve endekslerin endeksi diyebileceğimiz bir özet endeks. Yani, kendinden önce açıklanan 5 endeks ne yönde hareket ediyorsa bu da o yönde hareket ediyor. Kasım ayında bunda da artış gelecektir.
Gündemin önemli olan bir başka verisi Çarşamba sabahı açıklanacak olan 2018 Ar-Ge faaliyetleri araştırması. 2004’ten 2017’ye kadar geçen sürede ar-ge harcamalarının GSYİH’ye oranı yüzde 0.47’den yüzde 0.96’ya çıktı. Bu kayda değer bir artış olsa da; hem benzer periyotta bizden daha iyi performans gösteren ülkeler var, hem de bulunduğumuz nokta ile arzu edilen nokta arasında hala çok fark var. 2018 sonucunun ne olacağını bilmiyoruz ancak; 11. Kalkınma Planı 2023 sonunda bu oranın yüzde 1.8’e çıkmasını hedefliyor.