2024 yılında piyasa aktörleri tarafından üzerinde en çok tahmin yürütülen konuların başında ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirmeye ne zaman başlayacağı yer alıyor. Ardından kaç adet faiz indirimi yapacağı üzerinde yürütülen tahminler gelirken; devamında da Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından gelecek faiz indirimlerinin zamanlaması tartışılıyor. Piyasalardaki şu anda öne çıkan ve hatta büyük yatırım bankaları ile önemli kurumsal fon yöneticileri tarafından paylaşılan beklenti, Fed’in mart ayı gibi faiz indirimlerine başlayacağı yönünde. Açıkçası benim öngörülerim bu adımın biraz daha geç geleceği şeklinde.
Fed Başkanı Powell’ın, mart ayında bir faiz indirimi olması ihtimaline dair herhangi bir söyleminin olmaması ve hatta daha da ötesinde bunun tam tersi anlamına gelecek görüşler bildirmesine rağmen, bu ısrarcı tahminleri ben gerçekçi beklentiden öte bir temenni olarak nitelendiriyorum. Yani piyasalar finansman koşullarının biraz rahatlaması, küresel borçlanma maliyetlerinin düşmesi ve küresel ticaretin de büyüme ivmesi yakalaması için bu konuda çok istekliler anlamını çıkarıyorum.
Bizim açımızdan bakıldığında özellikle ihracat ile uğraşan KOBİ’lerimiz için Fed’in ne zaman faiz indirmeye başlayacağı? Bu adımların kaç tane olacağı? ECB’nin Fed’i mi takip edeceği? Yoksa ilk adımı ECB’nin mi atacağı? Sorularının yanıtları son derece önemli. Bunun önemi de hem dolar/TL kurunun geleceği seviyeler hem de Euro/dolar paritesinin seyri tarafında yatıyor. Bu iki unsur, ihracat ile uğraşan KOBİ’ler için oldukça önemli. Hammaddeyi dolar ile temin eden ve işlediği hammaddeyi dışarıya Euro ile satan ihracatçı, bu iki kur seviyesini son derece yakından takip ediyor. Dolayısıyla özellikle 2024 yılında işin püf noktası Fed ve ECB’nin adımlarını öngörebilmek ve ticarette zamanlamayı doğru yapabilmekte yatıyor.
Elbette neyin ne olacağını hiçbirimiz bilemeyiz. Ancak bilmiyoruz diye oturup izlemeyeceğiz. Baz bir senaryo ele alıp, yol haritamızı da bu senaryo üzerine bina edeceğiz. Benim öngörülerime göre, 2024 yılında ilk faiz indirimi büyük olasılıkla Fed tarafından gelecek; ancak bu adım yılın ilk yarısında olmayacak. Yılın ikinci yarısından sonra olması, bence daha büyük bir olasılık. Fed faiz indirimleri ile dolar endeksinde beklenecek aşağı yönlü hareket sonucunda da Euro/dolar paritesi bugünkü seviyelerinden daha güçlü şekilde 1.11 seviyelerinin üzerini dahi görecektir muhtemelen. ECB de faiz indiriminde takipçi olacaktır. Ancak ECB’nin Fed sonrası faiz indirimine gitmesine kadar geçecek zaman, 2022 yılındaki faiz artırımlarının başlamasında olduğu gibi üç ay kadar sürmeyecektir. Daha kısa bir zaman dilimi olacaktır.
İşte 2024 yılında ihracatçının tabiri caizse gaza basacağı dönem tam da bu süre olacak. Yani nispeten zayıf dolar endeksi ve yüksek Euro/dolar paritesinin yakalandığı zaman! ECB’nin faiz indirimleri ile yeniden paritenin, doları lehine dönme durumu söz konusu olacaktır. Bu zaman süreci de ECB’nin faizleri indirmesi sonucunda senaryo parite açısından aleyhte görülebilir. Fakat iyi tarafından bakacak olursak, Euro Bölgesi’nde daha elverişli hale gelen finansman koşullarının Euro Bölgesi’nin ticaret hacminin artışına katkıda bulunacaktır.
O halde Türkiye’de ihracat ile uğraşan KOBİ’lerin arzu ettiği yüksek Euro/dolar paritesinin yıl içi zirveleri yapacağı dönem Fed’in faiz indirimine başladığı dönem ile ECB’nin faiz indirimlerine başladığı dönem arasında geçen süre olacak. Yıllık planlama yaparken de tüm hammadde tedarik ile yurtdışı pazarlara yönelik satış hamlelerini güçlendirmeleri gereken dönem, bu zaman aralığı olacak.
İşin püf noktası elbette zamanlamayı doğru yapmaktan geçer ancak, 2024 yılında bu doğru zamanlama öngörüsü ihracatçı açısından COVID-19 döneminden bu yana en kritik derecede önem taşıyan hali almış vaziyette. İhracat ile uğraşan KOBİ’ler bu yıl daha önce hiç olmadığı kadar özellikle küresel ekonomideki gelişmeleri yakından takip etmeliler. Son bir cümle ile içerdeki dengeleri de gözetecek olursak, dolar/TL ve Euro/TL kurlarındaki bugünkü seyir yılın geri kalan kısmında biraz daha ivmelenmiş şekilde olabilir diye tahmin ediyorum.