Geçtiğimiz yıl 11 milyar 54 milyon dolarlık otomobil ihracatımızın karşısında 17 milyar 524 milyon doları aşan otomobil ithalatımız, 2022 yılının 1,46 milyar dolar fazla veren otomobil dış ticaret kazancımızı unutturdu. 2023 yılında 6,5 milyar dolar açık verirken, Çin’den yapılan otomobil ithalatının 1 milyar 261 milyon doları geçmesi, 2023’te de eksi yazmaya devam edeceğimizin işareti oldu.
Fakat, cari açığın ortaya çıkmasındaki önemli sebeplerden birinin de matrahların güncellenmek istenmemesiyle ilgili olduğunu belirtirken, otomotivdeki rekor satışların vergi gelirlerine büyük katkı sağladığının da altını çizelim. O sebeple, ithalatı azaltacak tedbirlerin, şimdilik sadece elektrikli Çinlilerle sınırlı kalacağını tahmin ediyoruz.
Kredi kullanmadaki zorluklar, aşırı yüksek vergiler ve döviz kurlarıyla paralel artan fiyatlara rağmen; engelliler için limitleri artırılan ÖTV muafiyetli araçlara olan dev taleple 2024’ün ilk ayı da yine satış rekorlarıyla geçildi. Ocak ayında bir önceki yılın Ocak ayına göre yüzde 56,6 oranında artan Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 79.701 adet oldu. Binek otomobiller yüzde 71,7 oranında artarak 64.041, hafif ticari araçlar da yüzde 15,1 artarak 15.660 adetlere ulaşarak, tüm zamanların en hareketli Ocak trafiğini yaşattılar.
Binek araçta artış, hafif ticarilerin iki misli
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre 10 yıllık ortalamalara göre bile Ocak ayında yüzde 131,2 büyüyen pazarda binek otomobillerin artış oranı, hafif ticarilerin neredeyse iki misli oldu… Vergi oranları düşük A, B ve C segmentlerindeki araçların payı, yüzde 89,6’yı oluştururken de, yüzde 62,9 ile en çok satılan otomobiller 40.279 adetle C segmentinde idi. Yüzde 26,3’lük pazar payıyla B segmenti otomobiller de 16.862 adet satıldı. Artık satılan her iki otomobilden biri olan SUV’lar 33.705 adede ulaşırken, sedan gövde tipi de 19.407 adet tercih edildi. Otomatik şanzımanlılar da, 55.902 adet tercih edildi.
2024’te de geçen yılın ivmesinin devam edeceğini düşünerek Türkiye’ye ihtiyaç fazlası araç getirten markaların Ocak ayında bu rekor adetlerle bile stoklarını eritemediklerini izlerken, pazarın en çok satılan ilk 10’unda artık Çinliler boy gösteriyordu. Fiat Egea Cross’u geçen Volkswagen T-Roc teslimatları 2.584 adetle tamamlanırken; tam peşlerinden 2.200 adetle Chery Tiggo 8 Pro’nun geldiğini gördük. Üretimdeki son yılına giren Fiorino, Ocak’ta 2.244 müşteriye ulaşarak, en çok satılan hafif ticari oldu.
Diğer tarafta Mercedes’in 1.718 ve Audi’nin 1.265 adetleri de, MG’nin 971 adedi de öne çıkan Ocak rakamları oldu. Yerli üretimlerde ise Fiat 10.172, Renault 7.361, Toyota 2.954, Hyundai 2.765, Ford 2.643 ve Isuzu da 77 adetle, 2024 yılının açılışını yaptılar.
Çinlilerden alternatif planlar geliyor
Bu arada Çinli ve STA dışı ülkelerden getirilen elektrikli otomobillerle ilgili Ticaret Bakanlığının yayınladığı “Bazı Elektrikli Araçların İthaline İlişkin Tebliğ” yönetmeliğine uygun olarak ithalatçı markalar teker teker değerlendirmelerini yapıp, 7 bölgede kendileri TSE sertifikalı 20 servis istasyonu ağı kurmak, temsilci ve çağrı üzere çalışmalara başladılar. BYD gibi volüm ve Hongqi gibi lüks markaların tebliğ şartlarını hızla yerine getirme çabalarının yanında, Türkiye yollarında olmaya devam etmek için benzinli ve şarj edilebilir hibrit modellerini de ithal edebilmek üzere homologasyon süreçlerine giriştiklerini de biliyoruz. Sonuçta Çin’den gelen her dört araçtan üçünün elektrikli olmadığını ve kısıtlama tedbirlerine takılmadıklarını da hatırlatalım. Bu markaların 2023’te siparişi verilmiş, fakat Kızıldeniz girişindeki problemler nedeniyle çok gecikmeli gelen yeni ithalatlarının Şubat ayında da satılabileceğini ayrıca belirtelim.
"Binek otomobil satışları yüzde 71,7 oranında yükselerek 64.041'e, hafif ticari araçlar da yüzde 15,1 oranında artarak 15.660'e ulaştı. Yükselen grafik, tüm zamanların en hareketli Ocak ayı trafiğini ortaya çıkardı."
2024 Ocak otomobil pazarı (satış rakamları adet)
* Benzinliler 41.212 yüzde 64,4
* Dizeller 8.055 yüzde 12,6
* Mild hibritler 6.345 yüzde 9,9
* Hibritler 3.806 yüzde 5,9
* Tam elektrikli otomobiller 3.543 yüzde 5,5
* Uzatılmış menzilliler 431 yüzde 0,7
* Plug-in hibritler 109 yüzde 0,2
* Otogazlı otomobiller 541 yüzde 0,8
* Renault otomobil 8.873
* HTA dahil Fiat 11.724
* Fiat Egea sedan 4.975
* Renault Megane sedan 4.662
* Togg T10X V2 1.625
* Tesla Model Y 220