CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan, dönemin Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkan Yardımcısı, ODTÜ İnşaat mezunu Ömer Bulut’u 31 Mart 2019’da Başkanlığa atarken tavsiyesini anımsattı:
- Bugüne kadar 4 TOKİ Başkanı ile birlikte çalıştık. Onlara da konutta “yatay mimari”ye geçmelerini söyledim. Beni pek dinlemediler.
Mesajını Ömer Bulut’un doğum yerine işaret ederek şaka yollu yineledi:
- Oflu müteahhitler “dikey mimari”de ısrar edebilir. Sen de Oflu’sun, bakalım sen “yatay mimari”ye uyacak mısın?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’la “COP26 İklim Zirvesi” için Glasgow’a (İskoçya) gittiğimde heyette bulunan Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Ömer Bulut’la sohbet fırsatı buldum.
Bulut, göreve geldiğinden buyana TOKİ’nin 120-130 bin konut yaptığını belirtti:
- TOKİ konutlarında artık yükseklik zemin artı 5 katı geçmiyor.
Hasılat paylaşımı projeleri sordum, yanıtladı:
- Benim dönemimde hasılat paylaşımına dayalı proje pek yapmadık.
Konutlarda ideal kat sayısıyla ilgili görüşünü paylaştı:
- Aslında ideali, Anadolu’daki zemin artı 3 kat seviyesinde kalmak.
TOKİ Başkanı Bulut, konut binalarının “zemin artı 5 kat”ı geçmemesine özellikle dikkat ederken bir grup Rizeli inşaat şirketi sahibi ziyaretine gitti.
TOKİ projelerinde görev alan müteahhitler kat sayısına itirazlarını dile getirdi:
- Başkanım, konut binalarında kat sayısını 7-8’e çıkarsanız iyi olur.
Bulut, kararlı davrandı:
- Zemin artı 5’i geçmek yok.
Aynı müteahhit grup bu kez Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan randevu aldı. Erdoğan, kabulde hemşehrilerine de tavsiyesini bir kez daha anımsattı:
- TOKİ konutlarında binaların “yatay mimari” ile yapılmasına dikkat edilmesini sık sık tekrarlıyorum.
TOKİ Başkanı Bulut, bir kez daha konut binalarıyla ilgili yükseklik konusunun altını çizdi:
- Artık zemin artı 5 katın üzerine çıkmak yok. Anadolu’daki projelerde de zemin artı 3’ü dikkate almaya çalışacağız.
Bulut’a TOKİ’ye kaynak sağlamak amacıyla uygulamada olan yurtdışı çıkış harcını sordum, anlattı:
- Yurtdışı çıkış harcı yeniden uygulamaya girdiğinde 15 liraydı. O paranın tamamı TOKİ’ye aktarılıyordu. Harç daha sonra 50 liraya çıktı ama TOKİ’ye hâlâ 15 lira aktarılıyor.
“TOKİ” denince akla Türkiye’nin dört bir yanındaki 15-20 katlı binalar geliyor.
Bakalım TOKİ, “zemin artı 5” kuralına ne kadar uyabilecek?
Zemine çimento enjekte edip kazıkları çaktık
TOKİ Başkanı Ömer Bulut, İzmir Bayraklı’da depremzedeler için yapılan konutların görüntüsünü gösterdi:
- Burada zemin çok sıkıntılıydı. Neredeyse sıvı bir zemin var. Önce çimento enjekte edip zemini güçlendirdik. Ayrıca binaları yapmadan önce kazık çaktık. Binalar o kazıklar üzerinde inşa edildi.
Bayraklı’da 1500’e yakın inşa edildiğini kaydetti:
- Hak sahiplerine orada en az bir konut sağlanıyor.
AKM’de manzara için perde duvarı nasıl iptal ettirdi?
TOKİ Başkanı Ömer Bulut, sadece konut değil, başka binalarda da imzalarının olduğunu belirtti:
- Örneğin İstanbul Taksim’deki Atatürk Kültür Merkezi’ni (AKM) biz yaptık. Yani parasal kaynak TOKİ’den çıktı.
Ardından kaba inşaat sırasında AKM’ye yaptığı ziyaretlerden birini anımsadı:
- AKM’nin tepesinde çok güzel bir restoran yeri oluşturuldu. Kaba inşaat sırasında restoran için ayrılan yeri gezerken baktım tarihi yarımadaya bakan tarafta perde duvar var. Ben de inşaat mühendisiyim. Gördüğüm kadarıyla oradaki perde duvara gerek yoktu.
Konuyu mimari tasarımı yapan Murat Tabanlıoğlu’na açtığını vurguladı:
- Tabanlıoğlu’na, “Bu perde duvarı iptal ederseniz, restoran için ayrılan mekanın manzarası bütünleşir. İmkan varken tarihi yarımadanın manzarasının görünmesi buraya değer katar” dedim.
Tabanlıoğlu’nun ikna olup söz konusu perde duvarı iptal ettiğini kaydetti:
- Restoran açıldığında gidenler görecek. Oradan tarihi yarımadayı da kapsayan manzarayı görmek ayrıcalık olacak.
Ardından ekledi:
- İstanbul çok önemli bir eser kazandı, kültür merkezine kavuştu.
Piyasadan öğrendiğime göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul’un ünlü mekan işletmecileriyle AKM’nin tepesindeki restoran alanı için görüşmeler yapıyor.
Aylık 400 bin lira artı KDV’ye denk gelen bir kira bedelinden söz ediliyor.
Büyükelçi BBC’ye neden mektup yazdı?
BİRLEŞMİŞ Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı (COP26) öncesi, ekim ayı sonlarında İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin internet sitesinde dünyayı en çok kirleten ülkeler sıralanırken Türkiye'ye de yer verildi.
Türkiye’nin Londra Büyükelçisi Ümit Yalçın, haberi görür görmez BBC yönetimine mektup yazdı:
- Türkiye’yi “dünyayı en çok kirleten ülkeler” arasına yanlışlıkla koymuş olmalısınız. Biraz dikkatli araştırınca göreceksiniz ki Türkiye’ye böyle bir sıralamada yer vermek büyük haksızlıktır.
Ümit Yalçın, BBC’nin haberi ve yazdığı mektubu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’la birlikte “COP26 İklim Zirvesi” için Glasgow’a gittiğimizde anlattı.
Sonrasını merak ettim, yanıtladı:
- BBC hatasını düzeltti, Türkiye’yi söz konusu listeden çıkardı.
Yeri gelmişken Murat Kurum’un verdiği bilgilerden 2018 yılındaki emisyon salınımına ilişkin 2018 yılı verilerini yeniden özetleyeyim. 2018 yılı verilerine göre bazı ülkelerin emisyon salınımında dünyadaki payları, ağırlıkları şöyle:
- Çin: Yüzde 28
- ABD:Yüzde 18
- Hindistan:Yüzde 8
- AB ülkeleri:Yüzde 8
- Rusya:Yüzde 5
- Türkiye:Yüzde 1