Sanayiye adanmış bir ömür: Selçuk Yaşar

Ticaret hayatına 20 yaşında babasının yanında adım atan Selçuk Yaşar’ın sanayicilik macerası 1954’te Türkiye’nin ilk yerli boya fabrikası DYO’nun kurulması ile başladı. Selçuk Yaşar, o tarihten bu yana başta tarıma dayalı sanayi olmak üzere Türkiye’ye pek çok konuda öncülük etti, bir çok ilke imza attı. Bugün 95 yaşında olan Yaşar, kurduğu şirketlerle pek çok sektöre yön vermeyi sürdürüyor.

İnsanların hayatları boyunca ülkelerine bir şeyler vermeye, kalkınmaya katkıda bulunmaya çalışması gerektiğini anlatan Selçuk Yaşar, yaşama dair ilkesini şu sözlerle özetliyor: “Her sanayici ve aydın, sadece ekonomik kalkınmaya değil, insan ve insanın çevresine de eğilmelidir. Hayat bence budur.”

17 Ocak 1925’te Rodos’ta dünyaya gelen Selçuk Yaşar, 1930’da İzmir’e yerleşmelerinin ardından ilkokulu Saint Polycarp, ortaokulu İzmir Saint Joseph ve liseyi İstanbul Saint Joseph’te tamamladı.

Yaşama dair vizyonunu, spora olan tutkusunu, girişimci kişiliğinin gelişimini ilköretim ve lisede aldığı eğitime borçlu olduğunu anlatan Selçuk Yaşar, üniversiteye İstanbul Yüksek Ticaret Okulu’nda başladı, babasının işlerine de yardımcı olmak amacıyla üniversite yaşamına İzmir Ticari İlimler Yüksekokulu’nda devam etti ve mezun oldu. İş hayatına, 1945 yılında, üniversiteye devam ederken babasının İzmir Kemeraltı Şeritçiler Çarşısı’nda denizcilik malzemeleri ve boya satışı yaptığı dükkanı Durmuş Yaşar Müessesesi’nde çalışarak başladı.

KÜÇÜK DÜKKANDAN DEV FABRİKAYA...

Selçuk Yaşar, meraklı ve hızlı öğrenen yapısı, farklı düşünmesi, girişimciliği ve işi büyütmek üzere ürettiği fikirlerle küçük bir dükkanda başlayan yolculuğu, Türkiye’nin ilk yerli boya fabrikası DYO’ya taşıdı. 24 Aralık 1954, Durmuş Yaşar ve Oğulları için hayallerin gerçeğe dönüştüğü tarih oldu. Selçuk Yaşar, ilk boya fabrikasının kurulmasında ve yurt dışındaki markalarla iletişimde çok etkin rol oynadı. Selçuk Yaşar, o günleri şöyle anlatıyor:

“DYO’nun açıldığı gün ailece çok ama çok mutluyduk. Dünyada üretim kadar zevkli bir iş yoktur. Tarlalar arasındaki birkaç bina ve laboratuvardan oluşan fabrikamızda ikisi yabancı dört kimya mühendisi ile 63 işçi çalışıyordu. Mühendislerden biri de kardeşim Selman Yaşar’dı. Tevazu içinde başlayan sanayileşme hamlemiz, yine sade bir şekilde gösterişten uzak büyümeye başladı.”

İLK UZUN ÖMÜRLÜ MODERN SÜT FABRİKASI

DYO’nun kuruluşuyla birlikte Yaşar Topluluğu’nun da temelleri atıldı. Türkiye’nin ilk sanayi boyaları üretimi, ilk mikronize maden tesisi, ilk matbaa mürekkepleri üretiminin ardından Türkiye’nin ilk bira fabrikası Türk Tuborg da Selçuk Yaşar tarafından kuruldu. Selçuk Yaşar, 1970’li yılların zor koşullarında Türkiye’nin kalkınmasındaki en temel ihtiyacın tarıma dayalı sanayinin ve tarım ve hayvancılık sektörünün kalkınması olduğuna inandı.

Türkiye’nin ilk, Avrupa’nın en büyük süt ve süt mamulleri üretim tesislerinden biri olarak 1973’te kurulan Pınar Süt’ün kuruluş hikayesini Selçuk Yaşar, şöyle anlatır: “Çamlı Köyü’nde bir çiftlik almıştım. Almanya’dan 30 adet Holstein cinsi inek getirtmiştim. Bunlardan elde edilen sütler Süt Endüstrisi Kurumu’na satılıyordu. Köylüler de sağdıkları sütleri bidonlara doldurup, dolmuşla kurumun Halkapınar’daki tesisine götürüyorlardı. Çünkü süt toplama merkezleri yoktu. Özellikle bahar aylarında süt üretimi artınca, günlük 20 tonluk kapasitesini doldurunca süt alımını kesiyordu. İnsanlar kalan sütü değerlendiremediklerinden derelere dökerlerdi. Danimarka’ya yaptığım seyahatlerde dağlarda otlayan inekleri ve hemen yanlarında süt fabrikalarını görürdüm. Bundan ilham alarak Pınar Süt’ün kurulması için ilk adımları attım. Türkiye’ye uzmanlar getirdim. Bölgedeki süt hayvancılığının durumunu incelediler. Hayvanların sayıca yeterli ama verimsiz olduğunu, iyi bakım ve düzgün yemle sadece İzmir ve çevre köylerinden günde 100 ton sütün rahatlıkla temin edilebileceğini belirlediler. 1973’te Pınar Süt’ün temelini attık. Açılışa kadar süt tedarik edeceğimiz sütçülere eğitim verdik. 1975’te Pınar Süt Fabrikası’nın açılışını yaptık. Türkiye’de ilk defa Tetra Pak kutular içinde, UHT teknolojisiyle üretilmiş uzun ömürlü süt üretmeye başladık. İlk gün 110 ton süt topladık. Üreticiler bizim vaatlerimizi yerine getirdiğimizi gördükçe daha fazla hayvan beslemeye başladı. Süt fabrikaları, arkalarından yem fabrikalarını, et fabrikalarını, tarım alet makine fabrikalarını getirebilecek modern tesislerdir. Bizde de böyle oldu.”

Kuruluşuyla bir sürdürülebilirlik hikayesi yazan, bölge ekonomisinin kalkınmasına hizmet eden Pınar Süt, bugün İzmir’in edindiği “sütün başkenti” sıfatında ve Ege Bölgesi’nin sütçülük konusunda kalkınmasında çok önemli rol oynadı. Pınar Süt, İzmir’den sonra Eskişehir ve Şanlıurfa’ya da yatırım yaparak Türkiye için bölgesel ve toplumsal kalkınma modeli oldu.

İhracatın bir ülkeyi geliştiren temel unsurlardan olduğunu gören Selçuk Yaşar, 1970’li yılların başında Yaşar Dış Ticaret’i kurdu. İhracat yapılan ülkelerde tüketici ihtiyaç ve beklentilerine yönelik ürünler geliştirildi. Bunların en güzel örneklerinden biri Pınar Labne oldu. Körfez Bölgesi’ne 1984’te ihraç edilmeye başlanan Pınar Labne, bölge ülkelerinde pazar liderliği ile çok sayıda ürüne örnek oldu. Pınar’ın marka bilinirliği yurt sınırlarını aştı. Öyle ki, Yaşar Topluluğu 2019’da yurt dışındaki ilk gıda üretim yatırımını Birleşik Arap Emirlikleri’nde yaptı. HADAF Foods, Pınar markası altında işlenmiş peynir ürünlerini bölge tüketicilerinin beğenisine sundu.

AMBALAJDA ŞİŞELENMİŞ İLK SU ÜRETİMİ

Pınar Süt’ün ardından 1983’te yem ihtiyacını karşılama, nitelikli yemler üreterek hayvan verimini artırma amaçlarıyla Çamlı Yem ve Besicilik kuruldu. 1984’te ilk tek yönlü ambalajda şişelenmiş kaynak suyu olan Pınar Su’yu Türk tüketicisi ile buluşturan Selçuk Yaşar, bir ilki daha ülkesine kazandırmış olmaktan dolayı mutluydu. Türkiye’nin ilklerinden olan Pınar Su bugün 4 farklı şehirde yer alan kaynaklarıyla üretimini sürdürüyor.

Birbirine bağlı bu sektörlerin gelişimi, aynı zamanda ülkenin tarım ve hayvancılığının da gelişimi demekti. Selçuk Yaşar, girişimci ruhuyla yine bir ihtiyacı görerek 1985’te Türkiye’nin ilk özel sektör entegre et ve et ürünleri tesisi olan Pınar Et’i kurdu. Yaşar, o günleri şöyle anlatıyor: “Pınar Süt’ü kurduktan sonra şunu gördüm; sütü alıyoruz, en sağlıklı şekilde insanlara ulaştırıyoruz. Bir de et işi var. Eti de modern koşullarda işlemek, en sağlıklı şekilde tüketicilere ulaştırmak için bir et tesisi kurmaya karar verdim ve İngiltere’den know-how alarak 1985’te Pınar Et’i kurdum.”

Pınar Süt ve Pınar Et’in tarım ve hayvancılık sektöründe ulaştıkları başarıda en temel unsur; birlikte çalıştıkları, süt ve et tedarikçilerinin gelişimini sürekli desteklemeleri, sektörün geleceğini gözeterek “Sürdürülebilir Tarım ve Hayvancılık” hedefi için çalışmalarıydı.

1985’te Çamlı Yem ve Besicilik ilk kültür balıkçılığı tesisini İzmir’in Çeşme İlçesi Ildırı Köyü’nde kurdu ve ilk kültür balığı üretildi. Selçuk Yaşar, Türkiye’nin bu alanda, özellikle ihracatta dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olmasında rol oynadı. Selçuk Yaşar’ın ilkleri, Türkiye’nin ilk tam entegre hindi tesisinin kurulması ve beyaz ırk hindi besiciliği ile çeşitlendi. 2001 yılında da ilk organik gübre üretim tesisini kurarak tarıma dayalı sanayinin öncü ismi olmayı sürdürdü.

Sosyal ve kültürel alanda da öncü oldu

Selçuk Yaşar’ın vizyonu, ülkesine ve dünyaya sadece ekonomik katkı sağlamaktan ötedeydi. Toplumun sadece ekonomik değil, sosyal, kültürel ve spor alanında da gelişmesi gereğine inandı. Sağladığı ekonomik, sosyal ve çevresel faydanın sürdürülebilir olması gerektiğini bilen Selçuk Yaşar, ülke faydası için girişimci ruhuyla şirketler, vakıflar kurdu, milyonlarca insanın hayatına dokundu. Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı ve Selçuk Yaşar Spor ve Eğitim Vakfı ile bu alanlara yatırım yaptı.

Bugün 46. yaşını kutlayan bu vakıf, 8 okul yaptırarak milli eğitimin hizmetine sundu, 6.500’den fazla öğrenciye karşılıksız burs imkanı sağladı. Kültür ve sanatı destekleyerek Türkiye’nin ilk özel resim müzesi olan Selçuk Yaşar Resim Müzesi’ni kent yaşamına kazandıran Vakıf, kültürel mirasın ortaya çıkarılması için Nysa, Bayraklı Smyrnası, Smyrna Agorası ve Çatalhöyük kazılarına destek vermeye devam ediyor. Durmuş Yaşar’ın renklere olan sevdasıyla 1967 yılında başlattığı Dyo Resim Yarışması, Vakıf çatısı altında, Dyo Sanat Ödülleri ismiyle düzenlenmeye devam ediyor.

Selçuk Yaşar şirketleri aracılığıyla toplumsal alanda da ilkler yarattı. Pınar markasının en önemli paydaşlarından olan çocuklar için 1981’de Pınar Çocuk Resim Yarışması’nı başlattı, 1987’de Pınar Çocuk Tiyatrosu’nu kurdu. Milyonlarca çocuğun sanatla buluşmasına öncülük etti.

Selçuk Yaşar’ın hayallerinden biri de bir üniversite kurmaktı. 1999’da kurulan Selçuk Yaşar Spor ve Eğitim Vakfı ile 2001’de Yaşar Üniversitesi’ni kurdu. Bugün 10 bine yakın öğrencisi bulunan Yaşar Üniversitesi, Selçuk Yaşar için en büyük gurur vesilesi oldu...

60 yıldır sporu destekliyor

Yaşamın her döneminde sporla aktif olarak uğraşan, yelken yarışlarında kardeşiyle birlikte sayısız kupalar kazanan Selçuk Yaşar, 60 yılı aşkın süredir Karşıyaka Spor Kulübü’nün maddi-manevi en büyük destekçilerinden oldu. 1998’de Karşıyaka Spor Kulübü Basketbol Şubesi’nin Pınar markasıyla sevdasını bütünleştiren Selçuk Yaşar, kazandırdığı Çiğli Selçuk Yaşar Tesisleri’nde bugüne kadar onbinlerce çocuğun ve gencin spor yapmasına fırsat yarattı.

İş dünyası örgütlerine de öncülük etti. Sadece yaptıklarıyla değil, yazdığı onlarca kitap ve söyledikleriyle de toplumu etkileyen Selçuk Yaşar, kurduğu şirketlerin yanı sıra, kuruluşuna öncülük ettiği TÜSİAD, SETBİR, BOSAD ve ESİAD gibi sivil toplum kuruluşlarında hem toplumun hem sektörlerin gelişimi için çalıştı. Selçuk Yaşar, vizyonu, ilkeleri ve hayalleriyle şirketlerine, yön vermeye devam ediyor.

Selçuk Yaşar’ın ilkleri

✓Türkiye’nin ilk boya fabrikası - 1954
✓İlk mikronize maden tesisi – 1965
✓İlk matbaa mürekkepleri üretimi – 1968
✓İlk bira fabrikası, Tuborg -1969
✓İlk özel sektör süt fabrikası, Pınar Süt - 1973
✓İlk 1.100 yataklı tatil köyü, Çesme Altın Yunus - 1974
✓İlk özel sektör kağıt fabrikası, Viking Kağıt - 1982
✓İlk geri dönüşümsüz ambalajda kaynak suyu şişelemesi, Pınar Su - 1984
✓İlk kültür balığı tesisi, Pınar Deniz - 1985
✓İlk özel sektör entegre et tesisi, Pınar Et – 1985
✓Türkiye’nin ilk balık yemi üretim tesisi- Çamlı Yem – 1987
✓Türkiye’de ilk beyaz ırk sözleşmeli hindi besiciliği- Çamlı Yem - 1997
✓İlk entegre Organik Gübre Fabrikası - 2001