Bankalarda kredi büyüme sınırlamaları finansman şirketlerine yaradı

ÖZDER ŞEYDA UYANIK

Finansal Kurumlar Birliği (FKB) Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman, Varlık Yönetim ve Tasarruf Finansman Şirketleri’nin 2024 yılı ikinci çeyreği itibarıyla 6 aylık konsolide verilerini açıkladı.

FKB’nin temsil ettiği beş sektörün 2024 yılı 6 aylık konsolide verilerine göre, işlem hacmi 830,5 milyar TL, aktif toplamı 786,7 milyar TL, özkaynak büyüklüğü 147 milyar TL, müşteri sayısı ise 6,2 milyon olarak gerçekleşti.

Bankalardaki kredi hacmi değişti

TCMB verilerine göre, haftalık banka ve finansman şirketi kredilerinde hacimler ve yıllık artışlardaki değişime bakıldığında, bankaların kredi hacmindeki değişimde, kredi büyümesine getirilen sınırların etkili olduğu görüldü.

Merkez Bankası, mart ayında bankaların aylık kredi büyüme oranlarına sınırlama getirmiş, ticari kredilerde yüzde 2,5 olan büyüme sınırı yüzde 2'ye, ihtiyaç kredilerinde yüzde 3 olan aylık büyüme sınırının yüzde 2’ye düşürülmesine, taşıt kredilerinde ise yüzde 2 sınırının korunmasına karar verilmişti.

Temmuz ayında da yeni bir düzenlemeyle TCMB, sıkılaşma sürecini destekleyen adımları tamamlayıcı olarak, kredi büyümesine göre menkul kıymet tesisi kapsamında yüzde 3 olan TL ticari krediler için aylık büyüme sınırını ihracat, yatırım, tarım ve esnaf kredileri dışında yüzde 2,5’e indirmişti. Ayrıca faiz oranına göre menkul kıymet tesisi uygulamasını sadeleştirerek, ihracat ve yatırım kredileri hariç TL ticari kredilerde birinci kademe kaldırılarak faiz sınırının tek kademe olarak uygulanmasına ve taşıt kredilerinde yüzde 3 olan büyüme sınırının yüzde 2’ye indirilmesine, ihtiyaç kredilerinde ise değişikliğe gidilmeyerek yüzde 3 sınırının korunmasına karar verilmişti.

Finansman şirketlerinin kredilerinin hacmindeki artış görülürken, bankaların kredi büyümesinin de düzenlemeler sonrası hız kestiği görülüyor. 

Sektör, yasal düzenleme bekliyor

Finansal Kurumlar Birliği’nin temsil ettiği sektörlere yönelik değerlendirmelerde bulunan Finansal Kurumlar Birliği Başkanı Ali Emre Ballı, “Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman, Varlık Yönetim ve Tasarruf Finansman şirketlerimiz, yılın ilk 6 ayında yakaladıkları büyüme oranlarıyla Türkiye ekonomisine katkı sunmaya devam etti. Bundan 11 yıl önce yola çıkan birlik, finansal sistemin sürdürülebilir bir şekilde gelişmesi için, bünyemizde yer alan 5 sektördeki, 124 şirket ve 13 bin 634 çalışan ile finansmana erişimi kolaylaştırmak için kamu otoritesinden sektörün önünü açacak bir kısım yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesini bekliyoruz. Bu doğrultuda resmi mercilerden aldığımız güç ile sektörümüzün finans ekosistemi içindeki payının gelişmiş ekonomilerdeki seviyelere çıkarılması, önümüzdeki süreçte en büyük hedefimiz olacaktır” diye konuştu. 

İlk 6 aylık verilerde özkaynaklardaki artışlar öne çıktı

Ali Emre Ballı, FKB’nin temsil ettiği sektörlerin 2024 yılının ilk altı aylık finansal performanslarına ilişkin şu bilgileri paylaştı:

“Öncelikle 2024 yılının 6 aylık verileri ışığında, FKB bünyesindeki sektörlerin mali verilerinde ilk üç ayda olduğu gibi artışlar görüldüğüne dikkat çekmek isterim. Bankacılık dışı finans sektörü şirketlerinin, geçen yılın aynı dönemine göre; işlem hacminin yüzde 77, aktif büyüklüğünün yüzde 54,6, özkaynaklarının ise yüzde 92,2 büyüdüğünü görmekteyiz. Özellikle Tasarruf Finansman sektörümüz Haziran 2024 tarihi ile geçen yılın aynı dönemi kıyaslandığında özkaynaklarında, işlem hacminde ve aktif büyüklüğünde kayda değer artışlar yaşadı. Sektörün özkaynakları yüzde 354,5 yükseliş ile 17,4 milyar TL’ye, işlem hacmi yüzde 301,1 büyüme ile 111,9 milyar TL’ye, aktif büyüklüğü ise yüzde 207,7 artış ile 47,9 TL’ye yükseldi. Faktoring sektörümüzün de özkaynaklarındaki yüzde 99,6'lık artış göze çarptı. Sektörün özkaynakları bu yükselişle Haziran 2024'te 45,5 milyar TL'ye ulaştı. İşlem hacmi ise yine aynı dönem kıyaslandığında yüzde 64,2'lik artışla, 522 milyar TL'yi buldu. Finansman sektörümüz de geçen yılın aynı dönemine göre işlem hacminde yüzde 69,9'luk artış kaydetti. Sektör bu yükselişle işlem hacmini, 122,5 milyar TL’ye çıkardı. Sektörün alacakları yüzde 75,9 oranında artarak 138 milyar TL’ ye ulaştı. Finansman sektörünün aktif büyüklüğü ise yüzde 67,8 yükselerek, 164 milyar TL’yi aştı. Finansal Kiralama sektörümüz de yine diğer sektörlerimiz gibi özkaynaklarındaki artış ile dikkat çekti. Sektörün özkaynakları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 73,3 oranında artarak yaklaşık 51 milyar TL oldu.  Diğer yandan; Varlık Yönetim şirketlerimizin aktif büyüklüğü yüzde 114,6 yükseliş ile 24 milyar TL’yi aştı. Sektörün özkaynakları ise yüzde 76,9 artarak, 11,4 milyar TL olarak kaydedildi.”