İsviçre’den Türkiye’ye 100. yılda dostluk bestesi

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

Cumhuriyet'in 80. yıldönümünün kutlandığı 2003 yılında, İsviçre, 1923 yılında Lozan'da barış antlaşmasının imzalandığı masayı Türkiye'ye hediye etti. Bu masa şu anda Ankara'da, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk binasında ve Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde bulunuyor.

İsviçre, bu sene de Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı onuruna özel bir eser bestelenmesine ve icra edilmesine karar verdi. Bu anlamlı armağanın önemini İsviçre'nin Ankara Büyükelçisi Jean-Daniel Ruch’tan dinledik.

Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılı onuruna Türkiye’ye bir armağan verme fikri nasıl doğdu?

Türkiye ve İsviçre, Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana yakın ilişkiler içinde olmuştur. İsviçre, 1923 yılında Lozan'da barış görüşmeleri heyetlerine ev sahipliği yaptı. Mustafa Kemal Atatürk'ün 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet'i ilan etmesinin ardından İsviçre Türkiye'yi hızla tanıdı ve sadece birkaç yıl sonra yeni başkent Ankara'da büyükelçiliğini açtı. Türkiye, İsviçre için çeşitli açılardan önemli bir ortak konumunda. Büyük bir Türk diasporası onlarca yıldır İsviçre'de yaşıyor ve ülkenin siyasi hayatında aktif bir rol oynuyor. Onların soyundan gelen çok sayıda kişi ülkelerimiz arasında önemli bir bağ oluşturuyor ve bizi birbirimize daha da yakınlaştırıyor. İki ülke arasındaki ekonomik alışverişler de oldukça fazla. İsviçre, Türkiye'deki en büyük sekizinci yatırımcı ve burada binlerce istihdam yaratan 300'den fazla şirketle temsil ediliyor. 2003 yılında, Cumhuriyet'in 80. yıldönümü vesilesiyle İsviçre, 1923 yılında Lozan'da barış antlaşmasının imzalandığı masayı Türkiye'ye hediye etti. Bu masa şu anda Ankara'da, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk binasında ve Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde bulunuyor.

Yüzüncü yıl için maddi olmayan ama aynı zamanda kalıcı bir şey sunmak istedik. Böylece iki halk arasındaki bağları ve uzun dostluğumuzu sembolize edecek özel bir eser besteleme ve icra etme fikrini ortaya attık.

Besteciye nasıl karar verildi? Lindemann’ı seçmenizin sebepleri neler?

Birçok İsviçreli sanatçı Türkiye'den etkileniyor ve düzenli olarak burada sahne alıyor. İstanbul'daki büyükelçilik ve başkonsolosluk da bu uluslararası paylaşımları ve projeleri destekliyor ve teşvik ediyor. François Lindemann ile geçmişte bu tür bir dizi proje üzerinde çalışmıştık. Lindemann,

müzisyen ve besteci olarak dünya çapında 50 yılı aşkın bir deneyime sahip. Dünyanın tüm büyük festivallerinde çok çeşitli formasyonlarda çalmış bir isim. Bu, kendisi ile işbirliği yaptığımız ilk proje değil, ancak açık ara en iddialısı. Lindemann İsviçre'de özellikle caz piyanisti ve besteci olarak çok iyi tanınıyor ve biliniyor. Otuz yılı aşkın bir süre önce Lozan yakınlarında katıldığı ilk konseri çok iyi hatırlıyorum. Yedi büyük piyanoyu bir sahnede toplamıştı. Son derece görkemli bir konserdi. Yedi Piyano adı verilen bu proje, 30 yıl boyunca dünya çapında turnelerle büyük bir başarı elde etti. François Lindemann Türkiye'yi tanıyor ve seviyor. Gerek profesyonel gerekse özel olarak İstanbul'da sıklıkla zaman geçiriyor. Sanatsal niteliklerinin yanı sıra, bizim için önemli olan Türk kültürüne değer veren ve bağlı olan bir besteci seçmekti.

Eser ilk olarak ne zaman ve nerede sahnelenecek? Arzu eden sanatseverler için nerede izlemek mümkün olacak?

Eserin prömiyeri13 Kasım Pazartesi günü saat 20:00'de CSO Ada Ankara'da şef Cem’i Can Deliorman yönetiminde 25 müzisyenle gerçekleşecek. Ankara'nın prestijli konser salonunda bu büyük şefle çalışacak olmaktan dolayı çok gururluyuz. Salon muhteşem ve prömiyeri böylesine temsili bir mekânda yapabildiğimiz için gerçekten çok mutluyum.

İkinci performans 27 Kasım Pazartesi günü saat 20.00'de İstanbul CRR Konser Salonu'nda gerçekleşecek. Burada da Türkiye'nin en tanınmış sanatçılarından Murat Cem Oran ve CRR müzisyenlerinin işbirliği ile bu performansı gerçekleştirecek olmaktan gurur duyuyoruz.

Türkiye’den kimler projeye dahil oldu?

Ankara konseri için T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan büyük destek gördük ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) ile bahsettiğimiz işbirliği belirleyici oldu. İstanbul'da CRR konser salonunun yönetiminden de büyük destek bulduk. Daha sonra, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İBB ve CRR konser salonu yönetimi ile yakın işbirliği içinde çalıştık. Her iki kuruma ve konser salonuna verimli ve yapıcı işbirlikleri için minnettarız. Onların desteği ve cömertliği bu projenin başarısı için çok önemliydi.

İsviçre-Türkiye dostluğu adına gelecekte başka projeleriniz olacak mı?

Elbette iki ülke arasındaki ilişkiler, özellikle de İsviçre'deki büyük Türk diasporası nedeniyle, o kadar yakın ki sürekli yeni projeler düşünüyoruz. Örneğin geçtiğimiz Ekim ayında, ünlü Fransız-İsviçreli sanatçı Saype ile birlikte Hatay'da depremden etkilenen bölgelerde üç anıtsal peyzaj freski yaratmayı başardık. Bu projeden elde edilen gelir bölgedeki deprem mağdurlarına bağışlanacak. Türk dostlarımızla iyi bir işbirliği sayesinde sanatçı projeyi çok kısa bir sürede tamamlayabildi. Gelecek yıl, diğer projelerin yanı sıra, İstanbul'da üçüncü Swissdays'i planlıyoruz. Tabi ki, yüzüncü yıl konserleri gibi tarihle bağlantılı olduğu için, son projemiz çok değerli.

İsviçre’nin başka ülkeler için bu tarz bir armağanı oldu mu? Bu bildiğiniz ilk midir?

Daha önce de belirttiğim gibi, yirmi yıl önce Sayın Cumhurbaşkanımız Lozan Antlaşması'nın imzalandığı masayı Türkiye'ye hediye etti. Bu masa bugün Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde görülebilir. İsviçre'nin modern Türkiye'nin kuruluşu gibi önemli bir tarihi olaya yakından tanıklık etme onuruna pek sık erişemediğini söylemeliyim.

Projede yer alan sanatçılar

İsviçre'den:

· Yannick Barman (trompet)

· Cyril Régamey (perküsyonist).

· Robert Morgenthaler ve Jean-Jacques Pedretti (Alphorn)

Türkiye'den:

· Okay Temiz (Perküsyon)

· Volkan Topakoğlu (bas/kontrabas)