Türkiye'nin nüfusu açıklandı

Mehmet KAYA

ANKARA – TÜİK, Türkiye’nin 2021 nüfusunu 84 milyon 680 bin 273 kişi olduğunu açıkladı. Nüfus bir önceki yıla göre 1 milyon 65 bin 911 kişi arttı. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarında en dikkat çekici veri ise nüfus artış hızında oldu. Nüfus artış hızı salgın yılı olan 2020’de normal seyri olan binde 12-13 aralığından, çok sert bir düşüşle binde 5,5’e gerilemişti. 2021’de ise yeniden binde 12,7’ye yükseldi. Türkiye’de salgın dönemi ölüm istatistikleri açıklanmadığı için bu değişimde salgın dönemi ölümlerinin etkisi bilinmiyor.

ADNKS 2021 verilerine göre nüfusun yüzde 50,1’ini erkekler, yüzde 49,9’unu kadınlar oluşturdu. Erkek nüfusu 42 milyon 428 bin 101, kadın nüfus 42 milyon 252 bin 172 kişiye ulaştı. Türkiye’de nüfusun yaşlanmasının hızlanması yönündeki görüşlere paralel olarak ortanca yaş 2020’deki 32,7 yaştan, 2021’de 33,1’e yükseldi. TÜİK bülteninde, “Türkiye'nin 2007 ve 2021 yılı nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalmaya bağlı olarak, yaşlı nüfusun arttığı ve ortanca yaşın yükseldiği görülmektedir” ifadesine yer verildi. Doğum hızına ilişkin veriler Mayıs ayında yayımlanacak.

Çalışma çağındaki kişiler ve çocuk sayısı

Türkiye’de 15-64 yaş arası çalışma çağındaki nüfus sayısı 2021’de 54 milyon 459 bin 186 kişi oldu. Nüfusun yüzde 67,9’u çalışma çağındaki kişilerden oluşuyor. Bu oran 2007’de yüzde 66,5 seviyesindeydi. Ancak nüfus artış hızındaki azalıştan kaynaklı olarak çocukluk çağı nüfusu azalmaya devam ediyor. 0-14 yaş arası çocuk 2007’deki yüzde 26,4 seviyesinden yüzde 22,4’e geriledi. Yaşlı nüfus (65+) oranı ise aynı dönemde yüzde 7,1’den yüzde 9,7’ye çıktı. Türkiye’de 2021 itibariyle 8 milyon 245 bin 124 kişiye ulaştı.

Çalışma çağındaki birey başına düşen çocuk ve yaşlı sayısı olarak tanımlanan toplam yaş bağımlılık oranı, 2020 yılında yüzde 47,7 seviyesinden, 2021’de yüzde 47,4’e geriledi. Çalışma hayatı içinde bulunan birey başına düşen çocuk bağımlılık oranı aynı dönemde 0,7 puan gerileyerek yüzde 33’e geriledi. ADNKS verilerine göre 2021 yılında, çalışma çağındaki her 100 kişi, 33 çocuğa ve 14,3 yaşlıya bakıyor.

Hane büyüklüğü

Türkiye’de ortalama hane büyüklüğündeki düşüş devam etti. Bir önceki yılda 3,3 kişi olan ortalama hane büyüklüğü, 2021’de 3,2 kişiye geriledi. İl bazında ortalama hane büyüklüğü Şırnak’ta 5,5, Şanlıurfa’da 5,1 kişiyken, Çanakkale, Tunceli, Giresun, Balıkesir ve Eskişehir’de 2,6 kişi oldu.

Türkiye’nin en büyük ve küçük illeri: Nüfusun yüzde 37,5’i 5 büyük ilde yaşıyor

Nüfusa göre Türkiye’nin en büyük ili nüfusu bir önceki yıla göre 378 bin 448 kişi artarak 15 milyon 840 bin 900 kişiyle İstanbul oldu. İstanbul'u, 5 milyon 747 bin 325 kişi ile Ankara, 4 milyon 425 bin 789 kişi ile İzmir, 3 milyon 147 bin 818 kişi ile Bursa ve 2 milyon 619 bin 832 kişi ile Antalya izledi. Türkiye’de yaşayan her 100 kişiden 37,5’i bu 5 şehirden birinde yaşıyor. Nüfusu en az olan iller ise 83 bin 645 kişiyle Tunceli, 85 bin 42 kişiyle Bayburt, 94 bin 932 kişiyle Ardahan, 145 bin 826 kişiyle Kilis ve 150 bin 119 kişiyle Gümüşhane oldu.

Türkiye’deki yabancılar

Bir diğer güncel tartışma konularından olan yabancı sayısında da değişim dikkat çekici oldu. TÜİK’in ADNKS metaverisinde “Referans tarihinde geçerli ikamet veya çalışma iznine sahip kişiler, uluslararası koruma kimlik belgesi gibi ikamet izni yerine geçen kimlik belgesi olan ve referans tarihinde geçerli adres beyanı olan kişiler ve izinle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkmış referans tarihinde geçerli adres beyanı olan mavi kart hamili kişiler” tanımı bulunuyor.

Bu verilere göre Türkiye’deki yabancılar 2021’de bir önceki yıla göre 458 bin 626 kişi artarak 1 milyon 792 bin 36 kişiye ulaştı. Yabancıların yüzde 49,7’sini erkekler, yüzde 50,3’ünü kadınlar oluşturdu. Türkiye’de geçici koruma statüsündeki Suriyeli ve diğer uyruklu kişiler bu verilere dahil bulunmuyor. Göç idaresi verilerine göre Türkiye’de 2022 Ocak ayı itibariyle 3 milyon 736 bin geçici koruma kapsamında Suriyeli, 1 milyon 353 bin ikamet iznine sahip yabancı, 29 bin 256 uluslararası koruma statüsünde yabancı bulunuyor.