“Türkiye Cumhuriyeti dara düşen kimseyi desteksiz bırakmaz”

Hüseyin GÖKÇE

Dünya Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar moderatörlüğünde gerçekleştirilen ve Dünya Gazetesi işbirliğiyle düzenlenen toplantının açılış konuşmalarını İNTES Başkanı Celal Koloğlu ve TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol yaptı.

Açılış konuşmalarının ardından İNTES üyelerinden gelen soruları yanıtlayan Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, inşaat sektörününün gerek ekonomiye, gerekse istihdama katkısı yönüyle önemli olduğunu söyledi. COVID-19 salgını döneminde istihdamı koruyucu çok sayıda tedbir aldıklarını belirten Selçuk, temel amaçlarının işçi, işveren ve istihdamı birlikte koruyabilmek olduğunu kaydetti.

"Salgına rağmen inşaat sektörü 90 bin yeni istihdam oluşturdu”

Bakan Selçuk, mevcut durum ve önümüzdeki döneme yönelik projeksiyonlarını toplantıda şöyle dile getirdi:

“İNTES’in 179’uncu toplantısına da katılmıştım. Birlikte çeşitli projeler yürüttük ve yürütüyoruz. İNTES ile verimli paydaşlığımız var. İnşaat sektörü önemli çünkü ekonomide lokomotif sektörlerden birisi. İnşaat sektörünün büyümeye önemli katkı sağladığını görüyoruz. Son 18 yılda inşaat sektöründeki işyeri ve çalışan sayıları iki katına çıktı. Dolayısıyla Bakanlığımızın işsizlikle mücadelesinde inşaat sektörünün önemli bir yeri var. Bu yüzden sektöre yönelik teşviklerimiz ve sağladığımız destekleri de önemsiyoruz. Salgına rağmen sektör 90 binden fazla yeni istihdam oluşturdu.”

"Salgın küresel ekonomide ciddi daralmaya yol açtı"

Salgının sadece sağlık krizi olmakla kalmadığını, küresel ekonomide ciddi daralmaya yol açtığını vurgulayan Bakan Selçuk şunları söyledi: “Aldığımız tedbirlerle, Türkiye’deki durum farklı gelişti. Küresel ekonominin küçüldüğü dönemde Türkiye yüzde 1.8 oranında büyüme başarısı yakaladı. Salgının başından itibaren sosyal taraflarla istişare içinde çok sayıda paket açıkladık. Sayın Cumhurbaşkanımız 18 Mart 2020’de işveren ve işçi temsilcileriyle geniş kapsamlı bir zirve gerçekleştirdi. Ardından Ekonomik İstikrar Kalkanı, Sosyal Koruma Kalkanı ve istihdam paketleri hayata geçirildi. Biz aslında her günü yenileme fırsatı olarak görüyoruz Adalet ve Ekonomi reform paketlerinin yanı sıra sosyal tarafların desteğiyle 2021 yılını fırsata dönüştüreceğimize inanıyorum. Bu dönemde hem İNTES hem de TİSK’e işbirlikleri ve geri bildirimleri için teşekkür ederim. Biz aslında bu dönemde her günü yenilenme fırsatı olarak görüyoruz.”

“İşsizlik Sigortası Fonu’nun ne kadar kıymetli olduğu anlaşıldı"

Bu dönemde İşsizlik Sigortası Fonu’nun ne kadar kıymetli olduğunun anlaşıldığını vurgulayan Bakan Zehra Zümrüt Selçuk, şöyle devam etti:

“Zor durumda imdada yetişebileceğini gördük. Bu fona, işçi, işveren ve devlet birlikte katkı sağlıyorlar. Yaşadığımız özel dönemde çalışanlarımız için fonun kullanılması gerekiyordu. Kısa Çalışma Ödeneğinden yararlanma şartlarını kolaylaştırıcı mevzuat düzenlemesi yaptık. Nakdi Ücret Desteği ve fesih kısıtlaması gibi mekanizmalar geliştirdik. Sosyal Koruma Kalkanı kapsamında 30 milyar liraya yakın Kısa Çalışma Ödeneği, yaklaşık 9 milyar lira Nakdi Ücret Desteği, 5 milyar lira da işsizlik ödeneği desteği sağladık. Normalleşme desteği kapsamında ise şu ana kadar 3,7 milyar lira ödedik. Kısa Çalışma Ödeneği, doğrudan çalışanlarımıza aktardığımız bir kaynak. Bizim amacımız, işçi, işveren ve istihdamı beraber koruyabilmek. Bunlardan biri olmazsa diğerleri de olmaz.”

“Yıllık 100 bin başvuru gelirken, günlük 100 bin başvuru oldu”

Salgın dönemine kadar kadar Kısa Çalışma Ödeneğine yıllık en fazla 100 bin başvuru geldiğini anlatan Bakan Selçuk şunları kaydetti:

“Pandemi ilk başladığında günlük başvuru sayısı 100 bine ulaştı. Çalışanlara ertesi ay ödeme yapılamayacağı korkusu vardı. İŞKUR personelimizin ve iş müfettişlerimizin özverili çalışmasıyla ödemeleri nizami, düzenli ve çabuk şekilde gerçekleştirdik. Şu an itibarıyla desteklerin de birinci yılı dolmuş olacak. Daha önce normalleşme desteği açıklamıştık. Bu kapsamda Kısa Çalışma Ödeneğine yakın miktarda benzer desteği prim mahsuplaşması yoluyla sağlıyoruz. Bu kapsamda verilecek destekleri, salgının gelişme durumuna bağlı olarak belirliyoruz, rakamları sürekli kontrol ediyoruz. Sektörlerdeki istihdam değişimlerini inceleyerek ona göre karar vereceğiz. Türkiye Cumhuriyeti dara düşen kimseyi desteksiz bırakmaz. Teşviklerde kapsamlı bir etki analizi yaparak sadeleştirmeye gitmemiz gerektiğini düşünüyorum. Çok sayıda teşvik var, ancak bunların hepsi istediğimiz ölçüde erişilebilir ve kolay anlaşılabilir değil.”

“Yurt dışı istihdamında inşaat sektörüyle işbirliği çok önemli”

Türk inşaat sektörünün çok güçlü olduğunu ve dünyanın birçok ülkesinde faaliyet gösterdiğini belirten Bakan Selçuk, şöyle konuştu:

“İŞKUR olarak sektörün yurt dışı çalışmalarında iş ilişkisinin sağlıklı yürümesi için aracılık görevi görüyoruz. İşçiler gitmeden bir sözleşme imzalanıyor ve işçi alacakları konusunda çalışılan ülkenin hukukunun uygulanacağı bu sözleşmelerde yer alıyor. İŞKUR 2002 yılından bu yana 800 binden fazla işçinin bu şekilde istihdamına vesile oldu. Vatandaşlarımızın daha iyi şartlarda istihdam ve küresel rekabet gücünü korumak temel hedefimiz. İşçi ve işveren mutabakatıyla çözeceğimize inanıyorum. Bakanlığımızla İNTES işbirliği çok önemli. Biz şimdi çalışma yapılacak ülkelerin mevzuatlarının çevirisini yaparak yayınladık. Böylece hem işverenler hem de çalışanlar, gittikleri ülkenin mevzuatını bilerek sözleşmelerini imzalayacaklar. İşveren de maliyet hesabını daha doğru yapacak. Aslında bu konuda ana sözleşmeye bağlı olarak ek sözleşmeler de yapılabiliyor.”

"İşçiler ve işverenler büyük fedakarlık yaptı"

Normalleşmenin kontrollü olarak gerçekleştiğini belirten Bakan Selçuk, “Sayın Cumhurbaşkanımızın kararı ile fesih kısıtı ve nakdi ücret desteği uzatıldı. Bizim temennimiz, çalışma hayatında fesih kısıtı benzeri uygulamalara gerek olmayacak koşullara en kısa zamanda geçebilmemiz. Bu dönemde hem işverenler hem de işçiler büyük fedakarlıklar yaptılar. Devlet de bu süreçte elini taşın altına koyarak istihdamı korumak için daha önce yapılmamış adımlar attı. Salgının olumsuzluklarının giderilmesi için herkese büyük fedakarlıklar düşüyor. Toplum sağlığını ve çalışma barışını düşünmek zorundayız” dedi.

“İş sağlığı ve güvenliği konusunda İNTES’le işbirliği önemli”

İş sağlığı ve güvenliğini, işçilerin evlerine güvenli şekilde dönebilmelerini de çok önemsediklerini vurgulayan Zehra Zümrüt Selçuk, şunları kaydetti:

“Temel amacımız ölümlü iş kazalarını en aza indirebilmek. Bu noktada İNTES ile işbirliği çok önemli. Küresel salgın göründüğü ilk tarihte itibaren herkesi sağlıklı bilgiye erişimini sağladık. İyi bir farkındalık çalışması yürüttük. 159 bin şantiyede 1.3 milyon çalışanı kapsayacak çalışma yaptık. İnşaat sektörüne özel eğitim modülleri geliştirdik. İNTES’in de uzman kadrosuyla buna güçlü katkıları oldu. Bu alandaki çalışmaların iş kazalarının azaltılmasına katkısı olacağına inanıyoruz.”

“İnşaatta mesleki yeterlik arttıkça istihdam edilebilirlik de artıyor”

Ülkemizde, 2006 yılından bu yana mesleki yeterlilik sisteminin fonksiyonel bir rol oynadığını anlatan Bakan Selçuk, “Türkiye ve Avrupa yeterlilik çerçevesini eşleştirmiştik. Şu ana kadar 857 meslek standardı, 512 ulusal yeterlik sayısına ulaştık. Meslek standardının yüzde 60’ı, ulusal yeterliliğin ise 38’i yürürlüğe girdi. Mevcut 247 sınav ve belgelendirme merkezinin yüzde 60’ı inşaat sektörüyle çalışma yapmaya devam ediyor. Verilen 1.5 milyon civarındaki belgenin 543 bini inşaat sektöründe.

İnşaat sektöründe mesleki yeterlilik arttıkça, istihdam edilebilirlik de artıyor. Mesleki yeterlilik belgesi olan yerlerde iş kazalarının yüzde 25 azaldığı tespit edildi” diye konuştu.

“2002’den bu yana 320 milyar liralık teşvik sağlandı”

Şu anda istihdamla ilgili 23 ayrı teşvik uygulandığını, bu kapsamda 2002 yılından bu yana 320 milyar liralık teşvik sağlandığını açıklayan Bakan Selçuk şunları söyledi:

“E-devlette en fazla kullanılan uygulamalar SGK’nın uygulamaları ve biz kurumsal olarak dijital dönüşüme hızlı adapte oluyoruz.Ayrıca İŞKUR Akademi oluşturmaya çalışıyoruz. Ülkemizde çalışma hayatı ve istihdama dayalı politikaları izleyecek akademik çalışma çok fazla yok. Gençlerimizi de bu alanda çalışma yapmaya teşvik edeceğiz. Çalışma hayatı ve istihdam ile ilgili akademik çalışma yapan öğrencilerimize ödül vereceğiz.”

İNTES Başkanı Celal Koloğlu: “Yurt dışında daha çok istihdam yaratmaya hazırız”

Toplantının açılış konuşmasını yapan İNTES Başkanı Celal Koloğlu, çalışma hayatına yönelik verilen destekler ve salgın döneminde en fazla mesai harcayan bakanlardan birisi olduğu gerekçesiyle Bakan Zehra Zümrüt Selçuk’a teşekkür etti.

Salgın döneminde çok önemli adımlar atıldığını ve teşvikler verildiğini vurgulayan Celal Koloğlu, belirli süreli sözleşmelerin fesih kısıtı kapsamı dışında tutulmasının önemli olduğunu kaydetti. Bazı ilave düzenlemelerle çalışma hayatının çok daha ileriye taşınabileceğinin altını çizen Koloğlu, kısa çalışma ve ücretsiz izin desteklerinde geçen sürelerin, işçi alacaklarının hesabında nasıl dikkate alınması gerektiğine ilişkin mevzuata ihtiyaç olduğunu belirtti.

İkale sözleşmelerinin bildirilebilmesi için özel bir çıkış kodu olması önerisinde bulunan Koloğlu, teşvik uygulamalarındaki sadeleştirmenin de etkinliği ve verimliliği artıracağını vurguladı. Sektörün dünyanın 128 ülkesinde iş alanı yaratmaya hazır olduğuna dikkat çeken Koloğlu, yurt dışı istihdamında Bakanlıkla yapılacak işbirliğini de çok önemli gördüklerini belirtti. Koloğlu ayrıca Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın bürokratlarının da bu dönemde çok özverili çalışmalar yaptıklarını aktardı.

TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol: “Pandemiye 2 milyon istihdamla girdik, aynı sayıyı koruyoruz”

Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Özgür Burak Akkol, pandemi öncesi ve pandemi döneminde kendilerini yalnız bırakmadığı için Bakan Zehra Zümrüt Selçuk’a teşekkür etti. TİSK’in GSMH’ya 200 milyar dolar, ihracata da 100 milyar dolar katkı sağlayan bir yapı olduğunu belirten Akkol, üyelerinin 2 milyon kişi ile de SGK’lı çalışanların yüzde 15’ini istihdam ettiklerini vurguladı. TİSK üyelerinin pandemi dönemine 2 milyon istihdamla girdiklerini ve bu sayıyı koruduklarını ifade eden Özgür Burak Akkol, inşaat sektörüne yönelik de bazı verileri paylaştı. Sektörün ekonomi içindeki payının yüzde 12 seviyesinde olduğunu dile getiren Akkol, 1 milyon dolarlık yatırımla oluşturulan istihdama diğer sektörlere göre iki kat daha fazla katkı sağladığının altını çizdi. Akkol, dünyanın en büyük müteahhitleri sıralamasında 44 Türk şirketin yer aldığını, bunların 25’inin İNTES üyesi olduğunu ve başka hiçbir sektörün bu oranı yakalayamadığını söyledi.

Kısa çalışma ödeneği desteğinin bu isimde veya başka bir isimle devam etmesi yönündeki taleplerini daha önce ilettiklerini hatırlatan Akkol, bütçe kısıtlılığının farkında olduklarını ancak istihdamın korunması açısından da yeni teşviklere ihtiyaç olduğunu anlattı. Akkol, çalışmaları devam eden asgari ücret desteğinin de özellikle inşaat sektörü açısından çok önemli olduğunu paylaştı. İnşaatçıların, yurt dışına götürülen işçilerin sayısının giderek azaldığını söyleyen Akkol, bunun sebebinin de çalıştıkları ülkede tüm haklarını alan işçilerin, Türkiye’ye döndükten sonra işverene yönelik tekrar dava açmalarından kaynaklandığını söyledi. Akkol, bu konuda da düzenleme yapılması önerisinde bulundu.

Plaket yerine hatıra ormanına fidan

Toplantının ardından söz alan İNTES Başkanı Celal Koloğlu, bakanlarla düzenlenen geleneksel toplantılarda plaket yerine İNTES Hatıra Ormanı’na fidan dikildiğini belirtti. Koloğlu, Bakan Selçuk adına dikilen 50 fidan ilişkin sertifikanın sunulacağını aktardı.