TAİDER'in yeni mottosu: 'Ailede Birlik, İşletmede Sürdürülebilirlik'

Genç kuşaklar genellikle aile işlerinde teknoloji, inovasyon ve yönetim alanlarında önemli roller üstleniyor. TAİDER Aile İşletmeleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Fatma Olten ile Türkiye'de, ikinci ve üçüncü kuşakları ülkenin genç yapısıyla paralellik göstermesini ve daha fazlasını konuştuk.

2024 yılında aile şirketlerinin ajandasında neler vardı? En çok hangi konularda çalıştınız?

2024 yılında her işletmenin olduğu gibi aile işletmelerinin ajandasında da ekonomik koşullara uyum ve rekabet vardı. Biz de TAİDER Aile İşletmeleri Derneği olarak nesilden nesile devir ve sürdürülebilirlik alanında çalışmalarımıza devam ettik. Çeşitli etkinlik ve eğitimlerle üyelerimizin birbirinden öğrenmesini destekledik; farklı şehirlerdeki STK iş birlikleriyle gerçekleştirdiğimiz panellerle aile işletmeleri konusundaki farkındalığı artırdık.

TAİDER sürdürülebilirlik alanlarında işletmelere farkındalık sunuyor. Peki bu alanda aile işletmelerinin dönüşmesine nasıl bir destek sunuyorsunuz?

Mottomuz “Ailede Birlik, İşletmede Sürdürülebilirlik”, bundan da anlaşabileceği üzere sürdürülebilirlik bizim için en önemli konulardan ve en yoğun çalışan komitelerden biri. “Kuzey Yıldızı: Aile İşletmelerinde Sürdürülebilirlik” programı bu yıl sonbaharda 8. kez başlayacak. Program, Kurumsal Yönetim, Çalışanlar, İş Modeli, Çevre, Toplum, Aile ve Gelecek Nesiller olarak 6 başlıkta fark yaratarak ülke ekonomisine değer katan aile işletmelerinin teşvik edilmesini amaçlıyor. Katılan şirketler, sunulan değerlendirme raporu sayesinde gelişmiş ve geliştirilecek alanlarını tespit etme imkânı elde ediyor.

Aile işletmelerinin nesilden nesile devrinde yaşanan zorluklar nelerdir? Sizce bu zorluklar nasıl aşılır?

Devir, hiçbir zaman kolay olmamıştır. Planlama yapmak ve işletmenin kurumsallaşmasını sağlayarak zor zamanları hasarsız atlatmasını sağlamak olmazsa olmaz; gelecek neslin yönetime hazırlanması, işe hâkim olması, aile içinde ve profesyonellerle iletişim de devrin sağlıklı yapılmasının önemli etkenleri. Kuruluştaki değerleri korumak ve zamana ayak uydurmak da işletmenin ömrünü uzatmak için çok önemli ama yine de yeterli olmayabilir. Her ailenin ve her şirketin kendi hikayesi var. Bunlar TAİDER’de sık sık tartıştığımız ve aile işletmelerimizin birbirlerinden öğrenerek geliştiği konular.

2. Ya da 3. Kuşaklar işletmelerde en çok hangi görevlerini üstleniyorlar? Nesilden nesile devirde gençlerin yer aldığı ya da ilgilendiği pozisyonlar önemli rol üstleniyor mu?

Görevlerin çoğunlukla aile bireylerinin eğitim, ilgi ve tercihlerine göre şekillendiğini görüyoruz. Başka bir firmada deneyim kazandıktan sonra aile işletmesine katılanlar ya da çalışma yaşamlarının ilk yıllarında yurtdışında çalışmayı tercih edenler olabiliyor. Yeni bir girişim kuranlar ya da aile işletmesinde çalışmak istemedikleri için sadece hissedar olarak Yönetim Kurullarında görev alan gençler de mevcut. Önemli olan aile birliğini koruyarak aile işi konusunda farkındalığı artırmak. Her işletmenin kendine göre bir organizasyon yapısı olduğu için gelecek nesillerin alacakları roller de biricik, ancak teknolojiyi bir önceki nesilden daha iyi takip ettikleri de söylenebilir.

Avrupa’da pek çok şirket 2. Ya da 3. Kuşağı göremiyor. Türkiye’de bu oranlar nasıl?

Türkiye de bu konuda dünyadan farklı konumda değil. Henüz genç bir ülke olduğumuz için aile işletmelerinin çoğu da 20. YY’ın ikinci yarısında kurulmuş, dolayısıyla ağırlık 2. Ya da 3. Nesilde görünüyor. 4. 5. Nesillere ulaşmış firmalarımızın sayısı az da olsa var. Derneğimizin amacı bu örnekleri çoğaltmak ve aile işletmelerinin yıllarca var olmasına destek olmak.

2024 yılında TAİDER’in düzenleyeceği etkinlikler, organizasyonlar neler? Derneğin ajandasını da alabilir miyiz?

29-30 Kasım’da İstanbul’da 12. Ulusal Aile İşletmeleri Zirvesi’ni düzenliyoruz. “Gelecekte, kendine özgü” temasıyla birbirinden ulusal ve uluslararası boyutta değerli konuşmacıları aile işletmeleriyle buluşturacağız. Zirve, derneğimizin üyelerine ve aday üyelere açık en büyük etkinliğimiz. Sonbaharda Kuzey Yıldızı Aile İşletmelerinde Sürdürülebilirlik Programı 8. Kez başlayacak. TAİDER Akademi eğitimlerimizin yanı sıra İzmir, İstanbul, Bursa ve Ankara’da il temsilciliklerimizin gelenekselleşmiş etkinlikleri devam edecek. Ekim ayında 5. İl temsilciliğimizi Denizli’de açıyoruz. Farklı şehirlerimizde paneller düzenleyerek oradaki aile işletmelerine dokunmaya çalışacağız. TAİDER’in ajandası her zamanki gibi renkli ve dopdolu. Tüm aile işletmelerini davet ediyoruz.