Milyonlarca Suriyeli ülkesine mi dönecek?

Ankara ve Şam arasındaki normalleşme sürecine giden yolda adımlar sıklaştı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın, “Zaten görüşmeler bir süredir dolaylı yoldan yapılıyor’’ ifadelerinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Beşar Esad ile görüşme irademizi ortaya koyduk. Şimdi karşı taraftan yanıt bekliyoruz” açıklaması sonrasında gelen “genel af” kararı Ankara-Şam arasındaki normalleşme süreci için yeni bir adım olarak değerlendirildi. Erdoğan ile Esad’ın görüşme ihtimali her geçen gün kuvvetlenirken Ankara, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri için başından beri, “güvenli dönüşün şartların sağlanması ve can güvenliklerinin garanti edilmesi, Suriye’deki mülklerinin iadesi ve mülkiyet probleminin çözümünü” talep ediyor.

"Alt yapı hazırlanmalı"

Türkiye Gazetesi'ne konuşan, Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, Türkiye’nin Suriyelileri, mülteci olarak geçici statüde kabul ettiğini ve sınır dışı etme hakkının bulunduğunu ifade etti. Ukraynalı mülteciler de dâhil olmak üzere hiçbir ülkenin artık sığınmacı istemediğine işaret eden Caşın “Bu af kararıyla peyderpey de olsa Türkiye’de bulunan en azından bir milyon Suriyelinin geri gönderileceğini düşünüyorum. Elbette bu geri dönüşün bir altyapısının olması gerekiyor. Eğer görüşmeler bu şekilde devam ederse yılbaşına varmadan Erdoğan ile Esad arasında bir toplantı bekliyorum. Türkiye’nin kucağına 4 milyon Suriyeli bırakıldı. Bir uzlaşı olabilir mi, elbette olur. En azından Rusya’nın kontrolü altındaki bölgelerde istikrarın sağlanabileceğini ve bir kısım Suriyelilerin ülkelerine dönebileceğini bunu da hem Rusya hem Türkiye’nin desteklediğini söyleyebilirim. Tabii burada asıl önemli olan Türkiye’nin millî çıkarları” dedi.

Ankara çözmek istiyor

Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Başkanı Dr. Eray Güçlüer ise genel af kararının kapsamının genişletilerek geri dönüş garantili yasaya dönüşmesi gerektiğinin altını çizdi. Genel af kararını göstermelik olarak değerlendiren ve dört ay gibi kısa bir sürede dönüşlerin zor olacağını savunan Güçlüer, Erdoğan-Esad görüşmesini ve normalleşme sürecini şu ifadelerle değerlendirdi: Türkiye’nin bütün samimi çabalarına rağmen Suriye’ye akıl veren diğer aktörler, terör örgütü PKK’nın oradaki varlığının bulunmasını kendi çıkarları için uygun görüyorlar. Dolayısıyla burada sıkıntılı bir yol var. Türkiye, Suriye’nin geleceğini iyi niyetli olmayan aktörlerin merhametine bırakacak değil. Türkiye’nin de bu noktada yapabileceği çok önemli şeyler var. Ankara bu işi çözmek istiyor.