Metrobüste yeni sistem: Metro hattına dönüşebilir

Son günlerde İstanbul'daki metrobüs hattında yaşanan kaza, yangın ve arızalar endişe yaratırken, trafikteki sıkışıklık ile toplu ulaşımdaki aksakların nasıl giderileceği ise merak konusu. 'Ucu Olmayan Şehir Sendromunu' yaşayan İstanbul'daki ulaşım verileri ise mevcut nüfus yükü ile sorunların aşılmasını imkansız kılıyor. Günde yaklaşık 2.5 milyon yolcunun seyahat ettiği metro hatlarında bile "zirve saatler" olarak tanımlanan sabah işe gidiş, akşam eve dönüş saatlerinde izdiham görüntüleri oluşuyor. Ancak en büyük sorun ve izdiham görüntüleri ise metrobüs hattından yansıyor.

İstanbul'daki ulaşımın can damarı sayılan metrobüs hattında yaklaşık 610 araç hizmet verirken, tüm araçlar aynı zamanda sefere çıkamıyor. Normal şartlarda 30 kilometre uzunluğundaki Avcılar-Zincirlikuyu hattındaki sefer süresi 60 dakika, 42 kilometrelik Avcılar-Beylikdüzü hattındaki sefer süresi ise ortalama 95 dakika sürüyor. Beylikdüzü, Zincirlikuyu hattındaki yolculuk süresi ise 65-70 dakikalık zamanda gerçekleşiyor. Metrobüslerde zirve saatlerde kalabalık nedeniyle adeta balık istifi şeklinde yolculuk yapılıyor.

"İETT'ye sunduğumuz projemiz var"

Kapasite artışı ise yolcular için ızdırap, sürücüler için stres yükü, araçlar için teknik sorunlar anlamına geliyor. Yaşanan son kaza ve yangın hadisesinden sonra Haber Global'den Mert İnan'a konuşan İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaşım Bölümü Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı ise "Metrobüs ömrünü doldurdu. Hem kapasite açısından, hem güvenlik açısından yetersiz" dedi.

Metrobüs hattının lastik tekerlekli metro hattına dönüştürülmesi gerektiğinin de sözlerine ekleyen Prof. Dr. Ilıcalı, "İETT'ye sunduğumuz projemiz var. Metrobüs hattı, lastik tekerlekli metro hattına dönüştürülürse, yolculuk kapasitesi 2'ye katlanır ve otonom sistem sayesinde yüzde 100 güvenli yolculuk yapılır. Dönüşümün 9 aylık sürede tamamlanabileceğini raporda belirttik. Böylelikle elektrikli sistem sayesinde emisyonlar da azalır. Halihazırda metrobüs hattında günde bir milyondan fazla yolcu taşınıyor. Toplu taşıma kalitesi de ortadan kalkmış durumda. İnsanlar yapışık halde seyahat ediyorlar" diye konuştu.

"Metrobüs hattının raylı sisteme dönüştürülmesi üzerinde çalışma yapılmalı"

Şehir Planlama Uzmanı Erhan Demirdizen de metrobüslerin kapasitesine kıyasla çok uzun bir hatta çalıştığının altını çizerken, şunları söyledi: "Metrobüs hattının raylı sisteme dönüştürülmesi üzerinde çalışma yapılmalı. Bu olamıyorsa, metrobüse olan talebi farklı ulaşım türlerine dağıtmaya yönelik alternatifler üzerinde durulmalı."

İstanbul'da yaşanan kargaşanın 45 yıllık bir sürecin sonucu olduğuna da dikkat çeken Demirdizen, kentin mevcut nüfusu taşımadığını belirterek, "Türkiye nüfusunun yüzde 20'si İstanbul'da ikamet ediyor. Bu durum 'Ucu olmayan şehir sendromu' olarak tanımlanır. 70'lerin sonundan itibaren başlayan bir süreç ve plansız büyüyen bir İstanbul var. Farklı şehir ve bölgelerde çekim merkezleri yaratılmadığı, İstanbul'un nüfusu azalmadığı sürece trafik ve toplu taşıma sorunu çözülmez" ifadelerini kullandı.

Metrobüsler güvenli mi?

Otomobil-Otoyol Uzmanı Yüksek Mühendis Alpay Lök de, “Metrobüsler güvenli değil mi?” sorumuza "Bu sorunun kısa yanıtı; hayır" diye cevap verirken, şöyle konuştu: "İstanbul’da yapımına 2006’da başlanan ve ilk hatları 17 Eylül 2007’de devreye alınan Metrobüs sistemi, başlangıçta; 50km/h hıza, sağdan trafiğe göre solda da kapısı olan 26m uzunlukta üç parçalı metrobüslere göre projelendirildi. İlk önce 50km/h hız sınırı iptal edildi. 2008’de sağdan kapılı körüklü otobüslerle soldan trafik devam etti."

"Metrobüs hattında uygulanan soldan trafik sorun yaratıyor. Metrobüslerde kazaların ortadan kaldırılması için vakit kaybetmeksizin, hız 60km/h’a indirilmeli ve çarpışmaları önleyen, Gelişmiş Acil Fren Sistemi (AEBS) takılmalı. Araçların bakımları da yetkili servislerin denetiminde yapılmalı."