Makina Mühendisleri Odası'ndan salgına karşı AVM’lerde alınması gereken önlem önerileri

KAYSERİ/DÜNYA

TMMOB Kayseri Makine Mühendisleri Odası, uzun bir aradan sonra tekrar açılan AVM’lerde koronavirüsten korunabilmek için alınması gereken önlemler hakkında açıklamalarda bulundu. Oda Başkanı Akif Aksoy tarafından yapılan açıklamada virüsün geçiş yolları, bulaşma ve yayılma çizgisine göre alınması gereken önlemler yer aldı.

Pandemi sırasında iç havanın herhangi bir şekilde kullanılmaması gerektiğine dikkat çeken Aksoy, “Gerekli tadilatlar yapılıp sistemler yüzde yüz taze hava ile çalışır hale gelmeliler. Klima santralleri yüzde yüz hava ile çalıştırılsa bile by-pass-resirkülasyon kanallarının sadece damperlerle kapatılmaması, tam sızdırmaz hale getirilmesi gerekir. Mayıs ayında olmamız nedeniyle klima cihazlarının Free Cooling şeklinde çalıştırılması ancak hava şartlarının uygun olması halinde mümkündür. Klima santralleri AVM’ler açılmadan en az iki saat önce veya mahalin ihtiyacı olan hava debisini iki defa sirküle ettirecek şekilde çalıştırılması gerekir. Ayrıca sistem 24 saat boyunca dış taze hava ile düşük debi ve hızda çalıştırılmalıdır. İç havayla çalışan klima cihazları filtre ve hijyenik bakımları sıklaştırılarak çalıştırılmalı, AVM’ler açılmadan ve fanlarını çalıştırmadan önce Fan-coiller iki saat boyunca 60 derece ısıtılmalıdır. Klima santrallerindeki nemlendirme sistemleri buharlı nemlendirici sistemleri ile değiştirilmelidir. AVM girişlerinde hava perdeleri çalışıyorsa kapatılmalıdır." dedi.

"Havalı el kurulama cihazları sökülmeli, yerine peçete kullanılmalı"

Aksoy açıklamanın devamında, "Tuvaletlerin egzos fanlarının 24 saat çalıştırılması ve kapılarının açık bırakılmamasına dikkat edilmeli, varsa yer süzgeçlerinin susuz kalmaması sağlanmalı, lavabo, klozet armatürleri sensörlü değilse değiştirilmeli, havalı el kurulama cihazları sökülerek kullan-at kâğıt peçete kullanımına geçilmeli ve deterjan ihtiyacı sürekli olarak karşılanmalıdır. Klimaların taze hava ve egzos sistemleri ile WC aspiratörlerinin atış ve emiş mesafeleri bakım personeli tarafından kontrol edilmeli, yakın olanlar düzeltilmelidir. Klima sistemlerinin filtrelerin değiştirilmesi ve cihaz bakımlarının yapılması gerekir. VRV, VRF gibi sistemlerle ilgili bu işlemler yapılırken standartlara uygun kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır. Mevcut filtrelerin koronavirüsü engellemesinin mümkün olmadığı ve virüsü tutabilecek Hepa veya Ulpa filtrelerin sistem sonuna takılmasının teknik ve ekonomik olarak mümkün olmayacağı göz önüne alınarak EN779/2002 ve 2012 Standartları yerine geçen ISO16890/2016 Filtre Standardına uygun filtre sistemiyle değiştirilmesi, virüsü yüzde yüz önlemese de faydalı olacaktır. HVAC bakım personeli, filtreleri standart güvenlik prosedürlerine uygun olarak özellikle egzoz hava filtrelerini değiştirdiğinde risk altında olabilir. Filtreler, sistem kapalıyken standartlara uygun kişisel koruyucu donanım kullanarak değiştirilmeli ve sökülen filtreler için biyolojik atık kuralı uygulanmalıdır. Bu tadilat ve bakımların yapılıp yapılmadığının acilen denetlenmesi ve eğer yapılmadıysa AVM’ler açılmadan önce ivedilikle yapılmasının sağlanması gerekmektedir. AVM yöneticilerinin AVM’ler açılmadan almaları gereken diğer tedbirler arasında havalandırma ve klima sistemlerini projelerine, standartlara ve özellikle koronavirüse uygun tedbir alınmış halde çalıştırılmasını sağlatmak, bakımlarını yaptırmak, sistemle ilgili test ve periyodik kontrolleri yaptırmak da olmalıdır." ifadelerine yer verdi.

İşletme/bakım mühendisi ve bakım firmalarının AVM açılmadan alması gereken tedbirler konusunda ise Aksoy şu ifadeleri kullandı: "Havalandırma ve klima sistemlerini projelerine, standartlara ve özellikle koronavirüse uygun tedbir alınmış halde çalıştırılmasını sağlamak, bakımlarını yapmak/yaptırmak, sorun çıktığında arızaları gidermek, sistemle ilgili test ve periyodik kontrolleri yapmak/yaptırmaktır. Mutlaka yapılması gereken bu işlemlerin, klima sistemlerini tasarlayan, uygulayan ve işletenlerin mesleki ve vicdani sorumluluklarına bırakılması asla yeterli değildir. Bakım ve kontrollerin teknik standartlara uygun olarak yapılmaması virüsün yayılmasına neden olacaktır. AVM’ler nezdinde belirttiğimiz önlemlerin büyük iş yerleri ve bütün toplu bulunulan mekânlar için geçerli olması gerektiğini özellikle vurguluyoruz. Mutlaka alınması gereken bu önlemleri ilgililerin ve kamuoyunun dikkatine sunuyor, tüm halkımıza sağlıklı günler diliyoruz.”