Kamu bankalarının sermayesi artırılacak, BOTAŞ borçları silinecek

ANKARA (EKONOMİ)-AK Parti kamu tasarruf tedbirlerinin uygulanmasına dönük düzenlemelerinde yer aldığı 32 maddelik Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifini Meclis Başkanlığına sundu.

Kamu bankaları için Varlık Fonuna özel tertip tahvil verilecek

Kanun teklifinin 10 maddesiyle, Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna (4749) eklenen Ek Madde 8 ile Hazine’nin Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi Piyasa İstikrar ve Denge Alt Fonuna özel tertip devlet iç borçlanma senedi vermesi öngörüldü. Hazine ve Maliye Bakanı, borç (ikraz) olarak verilecek özel tertip iç borçlanma senedi çıkarmaya yetkili kılındı. Maddede, özel tertip devlet iç borçlanma senedi verilmesi, kamu bankalarının sermayesinin güçlendirilmesi şartı da yer aldı.

BOTAŞ'ın borçları silinecek

TBMM'ye sunulan vergi ve tasarruf paketinde, BOTAŞ'ın borçlarının silinmesine yönelik olarak madde yer aldı. Salgın dönemi ve sonrasında BOTAŞ'a bütçeden yüksek tutarlarda borçlar verilmişti. Kanun teklifindeki maddeyle, faiz ve cezalar dahil BOTAŞ'ın borçlarının, bütçe ile ilişkilendirilmeksizin Hazine'nin verdiği görevler nedeniyle oluşmuş olanlardan düşülmesi, bu işlemi Ticaret Bakanlığı'nın yapması; hesaplamanın ise Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılması hükmü yer aldı.

Maddenin gerekçesinde de ithalattan kaynaklanan borçların da dahil olduğu belirtildi. BOTAŞ’ın Rusya’dan  yaptığı doğalgaz ithalatı nedeniyle borçlandığı ve bu borcun ödemesinin de 2022’de ertelendiğine dair bilgiler kamuoyuna yansımıştı. Madde gerekçesinde, BOTAŞ’ın sübvansiyonlu gaz satması nedeniyle nakit yönetiminde zorlandığı da belirtildi.

Madde gerekçesinde, “Şirketin nakit yönetiminin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesini teminen doğal gaz ithalatından kaynaklanan Şirketin ödenmemiş her türlü vergi, fon ve paylar ile idari para cezaları, bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizlerinden oluşan borçlarının Hazineden görevlendirme bedeli alacaklarına karşılık mahsup edilmesi amaçlanmaktadır” denildi.

BOTAŞ’ın doğalgaz tedariki kamu ihale kapsamından çıkarıldı

Kanun teklifinde, Anayasa Mahkemesi kararının yerine getirilmesi amacıyla iki maddelik düzenleme de yapıldı. Kanun teklifinin 6. Maddesinde BOTAŞ’ın doğal gaz alımları Kamu İhale Kanunun istisnaları arasına alındı. Bu yönde yapılan daha önceki düzenleme Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Kanun teklifinin 7. Maddesi ile de Anayasa Mahkemesi kararının doğalgaz tedarikinin özelliklerine dayalı olarak kendine özgü bir ihale ya da alım modeliyle düzenlenebilir olmasına yönelik hükmüne istinaden, Cumhurbaşkanı’na bu yönde düzenleme yapma yetkisi tanındı.

Türk Japon üniversitesine Hazine garantisi

İkili anlaşmayla kurulan Türk-Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesinin Japonya devlet veya devlet dışı kuruluşlardan alacağı borçların geri ödemesine Hazine Garantisi verilebilmesine ilişkin Hazine ve Maliye Bakanına yetki verilecek.

Taşıt satışında ÖİB’ye yetki

Karayolları Trafik Kanunu'nda tanımlanan taşıt ve iş makineleri ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına devredilen bu türdeki taşıt ve iş makinelerinin idareler adına bütüncül ve hızlı bir şekilde, belirlenecek esas ve usuller çerçevesinde satışının gerçekleştirilmesi amacıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığına yetki veriliyor.

Damga vergisi muafiyeti

Damga Vergisi Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile yatırımcılar arasında imzalanan ve yatırım teşviklerine ilişkin hükümler içeren yatırım sözleşmeleri, yatırım teşvik belgelerine istinaden uygulananlara benzer şekilde damga vergisinden istisna tutulacak. Bu hüküm, 1 Temmuz 2024'ten geçerli olmak üzere düzenlemenin yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Teklifle, bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşlarının, il özel idareleri aracılığıyla yapacağı yatırımlarına ilişkin kaynak transferlerinin avans ödemeleri hariç ilgili işe ait hakediş raporlarına istinaden yapılacak.

Belediyelerin aydınlatma kesintileri artırılıyor

Madde ile genel aydınlatma kapsamında belediyelerin genel bütçe vergi gelirleri payından yapılacak kesinti oranlarına yönelik düzenleme yapılıyor. Bu kapsamda büyükşehir belediyelerinin sınırları içinde 2014 yılından bu yana yüzde 20 olarak uygulanan yüzde 10'luk kanuni oran yüzde 30;  diğer belediyeler ve mücavir alanlarında 2014 yılından bu yana yüzde 10 olarak uygulanan yüzde 5'lik kanuni oran yüzde 15 ve bu sınırlar dışında ilgili il özel idarelerinde 2014 yılından bu yana yüzde 20 olarak uygulanan yüzde 10'luk kanuni oran yüze 30 olarak düzenleniyor.  Bu düzenleme 1 Ağustos 2024 tarihinde yürürlüğe girecek.

Birden fazla yerden ücret alınamayacak

Özel veya kamu ayrımı gözetilmeksizin her statüdeki kurum ve kuruluşun yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu, danışma kurulu üyeliğinde ve komisyon, heyet, komite ile benzeri organlarda görev alanlara, kurum içi ve kurum dışı ayrımı yapılmaksızın bu görevlerinden sadece biri için ücret ödenebilecek. Yürütülen görevler nedeniyle huzur hakkı, ücret, ikramiye gibi her ne ad altında olursa olsun bir ayda yapılabilecek ödemelerin toplam net tutarı 108 bin gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçemeyecek.

“Üst sınır 92 bin lira”

Yasa teklifini sunan AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler “Birden fazla maaş almaya nasıl bir üst sınır geleceğinin" sorulması üzerine  “Şu anda yaptığımız değişiklik şu, özel şirket statüsünde olup devlet payını temsilen görev yapılan birçok kurum ve kuruluş var. Dolayısıyla buradaki genel kurul tarafından belirlenen rakamlara biz karışmıyoruz. Bu rakamlar, ne belirlendiyse Hazine ve Maliye Bakanlığımızın belirlediği bir ortak hesaba gelecek, hazineye gelir elde edilecek, hizmetlerden dolayı emek sarf edildiği için şu andaki durum içerisinde üst sınır şu anda 92 bin lira. Bunun üzerinde alamayacaklar. Üzerinde verilecek bir huzur hakkı, görev tazminatı gibi bir bedel varsa hazineye gelir elde edilecek” dedi.

Hibrit araçlarda ÖTV teşviği  

Kanun teklifi ile sadece araç dışından şarj edilebilen (plug-in) hibrit elektrikli araçlardan birleştirilmiş kilometre başına karbondioksit emisyonu 25 gramın altında ve birleştirilmiş elektrikli motor menzili 70 kilometre ve üzerinde olanlardan, motor silindir hacmi 1800 santimetreküpü geçmeyenlerin motor silindir hacmi ve matrah eşiklerine göre ÖTV oranları ayrıca belirleniyor.

Kanun teklifine göre;  4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listeye 87.03 G.T.İ.P. numaralı sırasının “-Diğerleri” satırında yer alan “--Sadece elektrik motorlu olanlar” alt satırından önce gelmek üzere karşılarında gösterilen oranlarıyla birlikte eklenen alt satırlar şöyle:

“

-- Elektrik motoru da bulunan araç dışından şarj edilebilir araçlardan, birleştirilmiş kilometre başına karbondioksit emisyonu 25 gramın altında, birleştirilmiş sadece elektrik menzili 70 kilometre ve üzerinde olanlardan
--- Motor silindir hacmi 1600 cm³'ü geçmeyenler
---- Özel tüketim vergisi matrahı 1.350.000 TL’yi aşmayanlar	30
---- Diğerleri	60
--- Motor silindir hacmi 1600 cm³'ü geçen fakat 1800 cm³'ü geçmeyenlerden özel tüketim vergisi matrahı 1.350.000 TL’yi aşmayanlar	70

Her kamyoncu-otobüsçü istasyon dışında akaryakıt depolayamayacak

Kanun teklifinde yer alan düzenlemeyle, akaryakıt istasyonu dışında akaryakıt depolaması ve buradan doldurması kapsamı sınırlanıyor. Maddenin gerekçesinde, mevcut düzenlemede, gerçekte istasyondan akaryakıt tedarik etmesi mümkün olan otobüs, minübüs, kamyon gibi araçların da akaryakıt depolama imkanı olduğu; bunların depoladıkları akaryakıtları kayıtdışı satabildiğine işaret edildi. Mevcut düzenlemenin esasen her an akaryakıt istasyonuna gitmesi mümkün olmayan özel taşıtlar, şantiyelerde çalışan taşıtlar, fabrikalardaki ihtiyaçlar için konulduğu belirtilerek, maddeyle sadece bu kapsamdakiler için istasyon dışı depolama ve kullanım imkanı tanındığı kaydedildi. Ayrıca buralara akaryakıt teslimi bayilik lisansı olan satıcı tarafından yapılabilecek.

Hazine ve Maliye Bakanlığı “tasarruf müfettişliği” yapacak

Kanun teklifinin 13. Maddesiyle, Tasarruf ve Verimlilik Paketi açıklandığında merak uyandıran “yaptırım” konusunun da çerçevesi çizildi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek 13 Mayıs’ta paketi açıklarken, düzenlemelere uymayan kamu kurum ve kuruluşlarına yaptırım uygulanacağını söylemişti. Bu yaptırımın hangi mevzuata dayanarak uygulanacağı da merak konusu olmuştu.

Maddeyle, denetimin Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılması, yaptırımın ise her bir kurum ve kuruluşun kendi mevzuatındaki disiplin hükümlerine dayalı olarak uygulanması yetkisi Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verilmiş oldu. Maddeye göre, denetim ve uygulama sonuçları Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafında Cumhurbaşkanlığı’na bildirilecek. 

Vergi Paketi haftaya Meclise sunulacak

Yasa teklifini Meclise sunan AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, gazetecilerin sorusu üzerine vergi paketi üzerindeki çalışmaların önümüzdeki hafta nihayete ereceğini belirterek, daha önce de açıkladıkları gibi asgari kurumlar vergisi, asgari gelir vergisi, istisnalar, muafiyetler konusunda bir çalışma yürütüldüğünü,  teklifin gelecek hafta Meclis Başkanlığına sunulacağını belirtti.