'İş arkadaşım aşı oldu mu' endişesi

Hüseyin GÖKÇE - Yasemin SALİH - Hilal SARI - Selenay YAĞCI - Osman Nuri BOYACI - İbrahim ÇİÇEKÇİ - Duygu GÖKSU - Kübra OĞURLU

Türkiye COVID-19’a karşı aşılama trafiğinde önemli bir virajı aldı. Tüm SGK’lı çalışanlara aşı randevusu açılırken, özellikle kalabalık ortamda çalışılmak zorunda kalınan fabrikalarda ve üretim üslerinde, aşı olmak istemeyenlerin tutumu tartışma yarattı. İşverenler “aşı olanla olmayanı aynı mekanda çalıştırabilmek mümkün mü” diye tedirgin olurken, işçiler arasında da “iş arkadaşım aşı oldu mu” endişesi başladı. Hukukçular, bu konuda yasaların bir cezai yaptırım uygulatamayacağını vurgularken, ödül yöntemiyle işçilerin aşılanmasının sağlanabileceği görüşünde. Bu arada 81 kentteki organize sanayi bölgelerindeki işçilerin aşı yaptırması için de OSBÜK bir çağrıda bulundu.

Koca: Sanayinin çarkları dönmeye devam edecek

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, “Üretimin devamlılığı ve güvenliği için organize sanayi bölgelerinde mobil ekiplerimizle yerinde aşı uygulamasına başlıyoruz” dedi. Koca, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Çarklar dönmeye devam edecek. Bu güce güvenin” ifadelerini kullandı. Organize Sanayi Bölgeleri’ndeki (OSB) çalışanlara mobil ekiplerle yerinde COVID-19 aşı uygulamasına başlanacağını bildiren Bakan Koca, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ”Çarklar dönmeye devam edecek. Bu güce güvenin” diye yazdı.

Kütükçü: Lütfen randevu alıp aşı olun

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü SGK kaydı bulunan tüm çalışanlara aşı yaptırmaları çağrısında bulundu. Kütükcü “SGK’ya kayıtlı tüm çalışanlar, COVID-19 aşısı için randevu alabilecek. Lütfen hepimiz pandeminin tek çaresi olan aşımızı olalım. Buradan bütün çalışanlarımızı aşı randevularını alarak, aşılarını yaptırmaya, devletimizin mücadelesine destek vermeye davet ediyorum” dedi. Kütükçü, şöyle açıkladı: “Üretime doğrudan eli değen OSB çalışanlarımızın taleplerimiz doğrultusunda yerinde aşılanması son derece önemli bir karar. 81 ilimizdeki OSB’lerde çalışan bütün kardeşlerimizi aşılarını yaptırmaya davet ediyorum.”

Yorgancılar: Tüm çalışanların aşılanması gerekir

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Başkanı Ender Yorgancılar, tüm çalışanların aşılanmasının bekledikleri bir gelişme olduğunu ifade ederek şöyle dedi: “Ülkeye giren aşı sayısı fazlalaştıkça, yayılma hızı da azalacak. Özellikle tüm çalışanların aşılanmaya başlanması, son derece doğru. Umarım bütün ülke bir an önce aşılanır ve bu hastalıktan da tedbirlerimizi geniş bir şekilde almış oluruz. Aşı karşıtlığı diye bir şey kabul etmiyorum. Aşıyı herkesin olması gerekiyor. Tıbbi olarak verimliliği tüm dünyaca onaylanmış bir aşı. Aşı karşıtı durarak aşı olmamak akıl alan bir durum değil.”

Zeytinoğlu: Çalışanlar aşılama konusunda istekli olmalı

Çalışanların ücreti karşılığında aşılanması ile ilgili talepleri birçok kez Bakanlığa ilettiklerini, TOBB nezdinde de girişimleri olduğunu anlatan Kocaeli Sanayi Odası (KSO) Ayhan Zeytinoğlu, şunları söyledi: “Girişimlerimiz sonunda meyvelerini verdi. Sanayide çalışanların aşılanması ile ilgili süreç; yeşil pasaportlu ihracatçılardan ve gıda sektöründen başlamıştı. Salgının başladığı ilk aylarda üretimin yavaşladığı, talebin daraldığı ve ticaretin duraksadığı bir dönem yaşadık. İlimiz ekonomisi de bu dönemde oldukça fazla etkilendi. İhracatta bu seviyelere ulaşmışken ve talep de varken sanayiciler olarak üretimi durdurma şansımız maalesef yok. Bu sebeple çalışanlarımızın aşılanarak bağışıklık kazanması üretimin sürdürülebilirliği için önem arz ediyor. Bu salgından kurtulmanın tek çözümün aşı olduğunu düşünüyorum. Kendim de 2 doz Sinovac aşısı oldum. Antikorumun düşmesi durumunda ilk fırsatta 3. ve 4. doz aşımı da olmaya hazırım. Aşı zorlamayla olacak bir durum değil elbette, ancak çalışanların aşı olmak konusunda istekli olmasını arzu ettiğimi belirtmek isterim.”

Keçeci: Aşı yaptırmak istemeyeni iknaya hazırım

Denizli Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci de şunları söyledi: “Sanayi Odası Başkanı olarak bizim için en önemli konulardan biri çalışanlarımızın sağlığı. Pandemi sürecince bu konuda çok emek ve dikkat verdik. İşyerlerimizde çalışanlarımızın sağlığını korumak için yoğun çaba harcadık. Bu konuda en önemli eksiğimiz aşıydı. Sağlık Bakanlığı’nın kararıyla tüm SGK’lıların aşı programına dahil edilmesi işçilerimizden önce biz sanayicileri sevindirdi. Çünkü hepimizin sağlığı birbirine bağlı. Aşının kapsamının genişlemesiyle genel sağlık durumu da iyiye gidecektir. Biz işyerlerimizde gerekli tüm önlemleri aldık, ama çalışanlarımızın aşı kapsamına alınmasıyla istisna bile olsa vakalar büyük ölçüde önlenecek, iş akışı değişecek, üretim ve ekonomi bundan olumlu etkilenecektir. Çalışanlarımızın aşıya karşı olacağını düşünmüyorum. Ancak üyelerimizin işyerlerinde bu konuda bir olay yaşanırsa Sanayi Odası Başkanı olarak ilgilenmeye, aşı yaptırmak istemeyen ikna etmeye hazırım. Çünkü bu bir zincir. Birimizin sağlığı, hepimizin sağlığı demek.”

Kanca: ‘Aşı olmam’ diyenle çalışmak istemeyene ne olacak?

TOBB Otomotiv Tedarik Sanayi Meclis Başkanı Kurulu Başkanı Alper Kanca, önceki gün açıklanan karar ile artık tüm SGK’lı çalışanların aşı olma imkanına kavuştuğunu söyledi. Kanca, “Aylardır bu isteğimizi siyasi otoriteye iletiyorduk, gerçekleşti. Şimdi başka sorunlarla uğraşmamız gerekiyor. Aynı ofiste yan yana çalışan, aynı servise binen ve aynı mekanda yemek yiyen çalışanlardan bazıları aşı olmak istemezse ne olacak? Batı ülkelerinde bu konularda tartışmalar yürüyor, henüz oturmuş hukuki düzenlemeler yok. Aşı olmayan birisi ile aynı odada çalışmak istemeyen başka bir çalışanın iş kanununa göre hakları nelerdir… Üzerinde düşünülmesi gereken çok detay var” diye konuştu.

Eresin: Butik oteller için de çok iyi oldu

Türkiye Otelciler Birliği Başkanı Müberra Eresin, “Aşılanmanın hızlanması hem Türkiye hem sektörümüz çok sevindirici. Sektöre pozitif etkisi olacaktır mutlaka. Ama turizmde hemen yarın işler açılacak anlamına gelmiyor tabii ki. Nisanda başlayan çalışmalarla sektör çalışanlarının yüzde 70’ten fazlası aşılanmıştı. Ancak butik ve küçük otellerde çalışanlar bu imkandan faydalanamamıştı. En son tüm SGK’ların aşılama programına alınması çok olumlu bir gelişme oldu” dedi.

“Tedirgin olma, aşı ol”

Prof. Dr. Bulut: İki kişilik odada birinin aşı olmaması risk yaratır

Türk Tabipler Birliği (TTB) Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, aşı tereddüdünde tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de geniş çalışmalar yapılması gerektiğini söyledi. Bulut, şunları söyledi: “Aşılamanın hızlanması, toplumsal bağışıklık için umut verici bir gelişme. İşyerlerinde aşı yaptırmak istemeyen ya da aşı tereddüdü yaşayanlar elbette olacaktır. Öncelikle belirtilmesi gereken nokta, aşıların endişe edilecek bir yan etkisinin bulunmadığı. Buna karşılık ciddi bir bilgi kirliliği söz konusu. Burada risk, ofiste kaç kişinin bir arada olduğuyla çok bağlantılı. Eğer 10 kişilik ofiste 7 kişi aşı yaptırmışsa viral açıdan bir sıkıntı oluşmaz. Buna karşılık iki kişilik odada birinin aşı yaptırmaması hem aşısı olan hem de olmayan açısından riskli bir durum. Çünkü aşıların ne kadar yüksek koruması olsa da yüzde 100 virüsü önlemediklerini biliyoruz. Bu nedenle aynı ortamda yüzde 70 aşılama eşiğini geçmek şirketler için önemli. Eğer geçilemezse bu durum daha çok yerel yönetimler ve Sağlık Bakanlığı’nın ele alması gereken bir yönetim sorunu. Sağlık Bakanlığı, tüm çalışanları aşılı olan kuruluşlara bir belge verebilir örneğin. Çeşitli kampanyalar yapılabilir. Şirketler de kendi içlerinde bir sistem kurgulayabilirler. Biz TTB olarak yeni bir kampanya başlattık. İçinde tabip odaları başkanları, sanatçılar gibi toplumda dinlenilen, dikkate alınan kişilerin yer alacağı bilgilendirmeler yapıyoruz. RTÜK’e başvurduk. Sloganımız ‘Tedirgin olma, aşı ol’ şeklinde belirlendi. Kamu spotu olarak yayınlanmasını talep ettik.”

Dünyada nasıl teşvik ediliyor?

AVM ve konsere aşı olan girer!

Şimdi COVID-19 aşılarında da dünya genelinde “aşı karşıtı” kitlelerin toplumun sağlığını riske attığını söyleyen uzmanlar da var, vatandaşlarını konser, seyahat veya sinema gibi bazı faaliyetlerde sadece aşı olanlara izin vererek aşıya teşvik eden hükümetler de… Facebook, Twitter ve Instagram gibi sosyal medya uygulamalarında aşı karşıtlarının yanlış bilgilendirmeleri otoriteler tarafından düzeltilmeye çalışılırken, ülkeler de farklı yöntemlerle vatandaşlarını aşı olmaya teşvik etmeye çalışıyor. Suudi Arabistan’da aşı olmayanlar yeniden açılan AVM’lere alınırken, Barselona, İngiltere ve Yeni Zelanda’da yapılan deneysel kulüp/konser etkinliklerinde de aşı olmuşlara ve testi negatif çıkanlara öncelik tanınarak tarihte görülmemiş uygulamalar pilot olarak deneniyor.

AİHM: Demokrasilerde aşı zorunluluğu gereklidir Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Nisan 2021’de verdiği emsal bir kararla demokratik toplumlarda belirli hastalıklar için çocuklara zorunlu kılınan aşının “gerekli” olduğuna hükmetti. Çekyalı iki ailenin 2013 ve 2014 yıllarında yaptığı itiraz başvurularına ilişkin kararını açıklayan AİHM, 9 hastalığa karşı çocukları aşılamanın zorunlu olmasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) özel hayata saygı hakkını ihlal etmediğine hükmetti ve çocuklara geçerli bir sebep olmadan aşı vurulmaması halinde ebeveynlere para cezası verilebileceği, aşı olmayan çocukların ise anaokullarına gidemeyeceği belirtildi. Para cezasının aşırıya kaçmadığı, anaokula kabul edilmeme cezasının ise cezai değil önleyici bir tedbir olduğu kaydedilmişti.

“Bağ-Kur’lular neden aşılanmıyor” tepkisi

CHP Ankara Milletvekili Nihat Yeşil, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın, SGK kayıtlı tüm çalışanlara aşı açılmasının memnuniyet verici olduğunu ifade ederek; “2 milyondan fazla Bağ-Kur’lu yurttaşımız var, bunlardan kaçının yaş nedeniyle aşı olabildiğini bilmiyoruz, geriye kalanlar üvey evlat mı?” yorumunda bulundu. Yeşil, 4b statüsündeki yurttaşlar için de aşı randevularının acilen başlatılması gerektiğini dile getirdi.

24 saatte 1 milyon aşı

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, dün akşam saatleri itibariyle Türkiye’de yapılan toplam aşı sayısı 35 milyon 24 bin 295 oldu. Birinci doz aşı sayısı 21 milyon 168 bin, 2.doz aşı sayısı ise 13 milyon 855 bin olarak açıklandı. Dün akşam saatleri itibariyle son 24 saatteki aşı uygulama sayısı 1 milyona ulaştı. Toplam aşılama sayısı ise 35 milyonu geçti.